Behoorlijk schokkende resultaten in het European Heart Journal deze week: vrouwen met een bepaald type van het HPV-virus hebben vier keer zoveel kans om te overlijden aan hart- en vaatziekten en lopen zes keer meer risico op een herseninfarct.
HPV, oftewel het humaan papillomavirus, komt veel voor bij mannen en vrouwen. Risicovolle varianten kunnen bij vrouwen baarmoederhalskanker veroorzaken. Zo behoren de types 16 en 18 tot hoog-risico-types. Samen zijn die verantwoordelijk voor ongeveer 70 procent van alle gevallen van baarmoederhalskanker. Uit eerder onderzoek bleek al dat HPV ook kan bijdragen aan de opbouw van gevaarlijke plaque in de slagaders – het laatste en meest risicovolle stadium van slagaderverkalking. Door de verdikking is de slagader vernauwd, waardoor er minder bloed doorheen stroomt. Dit kan bijvoorbeeld pijn op de borst veroorzaken. De nieuwe studie toont voor het eerst bij vrouwen het verband aan tussen een HPV-infectie met een hoog-risico-type en vroegtijdige dood als gevolg van hart- en vaatziekten.
Risicofactoren
“Ondanks de grote vooruitgang in de beheersing van bekende risicofactoren voor hartziekten – zoals roken, hoog cholesterol, hoge bloeddruk en diabetes type 2 – blijven hartaandoeningen een belangrijke doodsoorzaak. Het is interessant om te zien dat deze bekende risicofactoren niet alle ziektegevallen verklaren. Ongeveer 20 procent ontstaat bij mensen die geen van deze problemen hebben. Daarom is het belangrijk om uit te zoeken wat voor andere risicofactoren een rol spelen. Wij besloten de impact van een HPV-besmetting onder de loep te nemen en dan vooral in relatie tot cardiovasculaire sterfte. En hieruit blijkt dat bepaalde virusstammen een risicofactor zijn voor ernstige hart- en vaatziekten”, legt de Zuid-Koreaanse professor Seungho Ryu uit van de Sungkyunkwan University School of Medicine in Seoel.
Groot bevolkingsonderzoek
Aan de groots opgezette en langlopende studie deden meer dan 160.000 Koreaanse vrouwen mee. Allemaal werden ze uitgebreid getest. Ze kregen onder meer een screening van de baarmoederhals op de mogelijke aanwezigheid van dertien hoog-risico-HPV-stammen. Geen van de vrouwen had een hart- of vaatziekte onder de leden aan het begin van het onderzoek. De deelnemers kwamen gemiddeld zo’n zes keer terug voor gezondheidscontroles over een periode van negen jaar, waarna de wetenschappers de balans opmaakten. Ze combineerden de HPV-testresultaten met gegevens uit een nationale database met sterfgevallen als gevolg van hart- en vaatziekten, zoals een hartaanval of beroerte.
Veel grotere kans op overlijden
En wat bleek: het risico van de relatief jonge, gezonde vrouwen om te overlijden aan hart- en vaatziekten was over het algemeen laag: gemiddeld 9,1 sterfgevallen per 100.000. Maar het wordt interessant als de wetenschappers de vrouwen met een HPV-besmetting eruit pikken. Vrouwen met hoog-risico-HPV hadden bijna vier keer zoveel kans op dichtgeslibde slagaderen, een 3,7 keer groter risico om te overlijden aan een hartziekte en zelfs een 5,9 keer grotere kans om te overlijden aan een beroerte, vergeleken met vrouwen zonder de gevaarlijke HPV-variant. Het risico bleek nog hoger bij vrouwen met obesitas én HPV.
“We weten dat ontstekingen een cruciale rol spelen bij de ontwikkeling van hart- en vaatziekten en dat virale infecties potentiële triggers zijn van ontstekingen. HPV staat bekend als belangrijke oorzaak van baarmoederhalskanker, maar er is ook steeds meer bewijs dat dit virus schade aanricht in de bloedbaan. Het lijkt erop dat het virus ontstekingen in de bloedvaten veroorzaakt en zo bijdraagt aan geblokkeerde en beschadigde slagaders. Dit vergroot vervolgens het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk”, aldus onderzoeker Hae Suk Cheong.
In de gaten houden
De onderzoekers benadrukken het belang van monitoring. “Het is van het grootste belang dat artsen de cardiovasculaire gezondheid monitoren bij patiënten met hoog-risico-HPV, vooral als ze ook obesitas hebben of andere risicofactoren. Het is belangrijk dat mensen met een gevaarlijke HPV-besmetting zich bewust zijn van het risico op zowel hartziekten als baarmoederhalskanker. Ze moeten hun gezondheid regelmatig laten onderzoeken en gezond leven om hun risico op hart- en vaatziekten te verkleinen”, stellen de onderzoekers.
Ze pleiten voor vervolgonderzoek naar het verband tussen HPV en hart- en vaataandoeningen bij mannen. “Als deze bevindingen ook bij mannen worden bevestigd, dan moet het volksgezondheidsbeleid daarop inspelen. Het is hard nodig om de HPV-vaccinatiecijfers op te krikken, zodat we de cardiovasculaire risico’s op de lange termijn verminderen”, legt professor Ryu uit.
HPV-vaccinatie
Het vaccin kan veel problemen oplossen. “Deze studie levert sterk bewijs voor het idee dat virussen een risicofactor zijn voor aderverkalking, vernauwde bloedvaten en de ernstige hart- en vaataandoeningen die hieruit ontstaan”, schrijft de Australische professor James Lawson van de University of New South Wales in een begeleidend commentaar. “Het bewijs dat virussen in het algemeen en HPV in het bijzonder het risico op cardiovasculaire aandoeningen verhogen, is zeer overtuigend. Ik pleit er dan ook voor om dit bewijs toe te voegen aan de toch al sterke argumenten voor vaccinatie tegen het influenzavirus, het coronavirus en HPV.”
