Wetenschappers hebben ontdekt dat vrouwelijke chimpansees een stuk socialer zijn als ze een zoon hebben. De chimpansees met mannelijk nageslacht zijn zo’n twee uur per dag meer aan het socialiseren dan chimpansees met dochters.
De samenleving der chimpansees wordt gedomineerd door mannetjes. Die mannetjes zijn vrijwel continu bezig met het verbeteren of handhaven van hun positie in de hiërarchie. Vrouwtjes kunnen ondertussen in deze door mannen gedomineerde samenleving te maken krijgen met geweld en zelf infanticide. Men zou dan ook denken dat vrouwtjes met kinderen groepen waarin agressieve mannetjes zitten, mijden. Maar sommige moeders doen dat niet. “Het is heel intrigerend dat het geslacht van haar jong het gedrag van de moeder vanaf de geboorte van dat jong beïnvloedt en dat hetzelfde vrouwtje vanaf dat moment socialer is wanneer ze een zoon heeft dan ze zou zijn wanneer ze een dochter zou hebben,” vertelt onderzoeker Anne Pusey.
Sociale vaardigheden opdoen
De onderzoekers denken wel te kunnen verklaren waarom vrouwtjes met zonen al snel zo’n twee uur meer met andere chimpansees in de weer zijn dan vrouwtjes met dochters. Waarschijnlijk willen de moeders hun zonen de mogelijkheid bieden om andere mannetjes in sociale situaties te observeren. De jongen kunnen zo de sociale vaardigheden die ze – later als ze volwassen zijn – ook nodig hebben, leren.
Risico
Zoals gezegd is het socialiseren van de mannelijke jonge chimpansees niet zonder risico’s. Door zich in groepen te begeven, lopen vrouwtjes het risico dat ze te maken krijgen met geweld en kan het zelfs zijn dat hun jong de dood vindt. Maar blijkbaar zijn moeders bereid om dat risico te nemen om hun jong te socialiseren.
Gegevens
De onderzoekers trekken die conclusies op basis van gegevens van chimpansees die in een nationaal park in Tanzania leven. De gegevens besloegen een periode van 37 jaar. De onderzoekers waren met name geïnteresseerd in de gegevens die iets vertelden over hoeveel tijd moeders met andere volwassen chimpansees (die geen familie waren) doorbrachten, de gemiddelde grootte van de groep waarin de chimpansees vertoefden en de samenstelling van die groep.
De resultaten
Moeders met jongen brachten de meeste tijd alleen door of met hun volwassen dochters. Volwassen mannetjes vormden coalities met andere mannetjes om onder meer te jagen en hun territorium te verdedigen. Moeders met zonen brachten veel meer tijd door met andere chimpansees en tijdens de eerste zes maanden van het leven van hun zonen brachten ze meer tijd door met groepen bestaande uit mannetjes en vrouwtjes dan moeders met dochters deden.
Wanneer jonge chimpansees tussen de 30 en 36 maanden oud zijn, gaan ze meer tijd zonder hun moeder doorbrengen. Op die leeftijd gaan jonge mannetjes de interactie aan met chimpansees die geen familie van ze zijn, voornamelijk volwassen mannetjes. Hun vrouwelijke tegenhangers zijn aanzienlijk minder sociaal. Naarmate de jonge mannelijke chimpansees ouder worden en zich steeds verder van hun moeder verwijderen hebben ze dagelijks meer sociale partners. De jonge mannelijke chimpansees observeren hun volwassen soortgenoten zorgvuldig en doen vaak het gedrag van de ouderen die ze zien na. “Moeders vergroten klaarblijkelijk het aantal sociale situaties waaraan hun zonen worden blootgesteld,” stelt onderzoeker Carson Murray. “Deze ontdekking brengt een andere vraag met zich mee, namelijk of en zoja hoe blootstelling aan sociale situaties gender-typisch gedrag in mensen vormgeeft.”
