Het Vostokmeer wemelt van leven

vostokmeer

Onder ruim 3,5 kilometer ijs ligt het Vostokmeer. Uit nieuw onderzoek blijkt dat het wemelt van leven in dit subglaciale meer op Antarctica. En dat is opvallend, want door de combinatie van kou, hitte (door hydrothermische activiteit), hoge druk, weinig voedingstoffen en geen daglicht is het echt geen pretje om in het Vostokmeer te wonen.

Dr. Scott Rogers van de Bowling Green staatsuniversiteit en zijn collega’s hebben duizenden bacteriën gevonden dankzij DNA en RNA-sequencing. De onderzoekers analyseerden ijs dat onder hoge druk is gevormd op twee punten in het Vostokmeer.

“Het wemelt van leven”, zegt Rogers. “Onze ontdekking laat zien hoe hardnekkig leven is. Organismen kunnen duizenden jaren overleven op plekken waarvan wij dachten dat dit onmogelijk zou zijn.”

Onder een dik pak ijs ligt het Vostokmeer. Van de 400 subglaciale meren op Antarctica, is het Vostokmeer het grootst.
Onder een dik pak ijs ligt het Vostokmeer. Van de 400 subglaciale meren op Antarctica, is het Vostokmeer het grootst.

Bacteriën, schimmels en eencellige organismen
Veel van de gevonden bacteriën worden vaak aangetroffen in het spijsverteringssysteem van vissen, schaaldieren en ringwormen. Ook vonden de wetenschappers bepaalde schimmels, eencellige organismen en psychrofielen. Deze laatste organismen vertoeven zich graag op koude plekken. Tenslotte trof het team thermofielen aan. Thermofielen houden van warmte. Vandaar dat Rogers en zijn collega’s denken dat er warmwaterbronnen actief zijn in het meer.

“We vonden geen grote verrassingen”, vervolgt Rogers. “De meeste organismen leven normaal gesproken in zoet water. Daarnaast bestaat het merendeel uit soorten die normaal in sedimenten van meren of oceanen voorkomen.”

Is er leven mogelijk op Europa? Lees alles over de meest bijzondere manen van ons zonnestelsel.
Is er leven mogelijk op Europa? Lees alles over de meest bijzondere manen van ons zonnestelsel.
Klimaatverandering
Tot 35 miljoen jaar geleden was Antarctica een heerlijk vakantieoord met een gematigd klimaat. Diverse plant- en diersoorten leefden op dit continent. 34 miljoen jaar geleden veranderde dit, toen de temperatuur plotseling zakte en Antarctica bedekt werd met een laag ijs. Toen werd het Vostokmeer (deels) afgesloten. 14 miljoen jaar geleden daalde de temperatuur verder, waardoor het Vostokmeer permanent werd afgesloten.

Russen bereiken het Vostokmeer
Al enkele jaren zijn wetenschappers aan het boren om het Vostokmeer te bereiken. Begin vorig jaar kwam eindelijk het verlossende woord dat de Russen het Vostokmeer hadden bereikt. Zij moesten door 3700 meter ijs boren. Een lastige taak, want het gat vriest op zulke temperaturen snel dicht.

Buitenaards leven?
Het feit dat er duizenden bacteriën zijn aangetroffen in het Vostokmeer, wijst dat erop dat het leven op aarde veel meer kan hebben dan gedacht. En dat heeft ook gevolgen voor eventueel buitenaards leven. Mogelijk kan dat ook op veel extremere plaatsen dan gedacht bestaan, bijvoorbeeld onder de dikke ijslaag van de maan Europa, op Titan of op Enceladus.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd