Het betreft het lang verloren gegane graf van Thoetmosis II, waarvan men denkt dat het de laatste onontdekte koninklijke begraafplaats van de 18de dynastie is.
Archeologen hebben het graf van Thoetmosis II gevonden, de vierde farao van de 18de dynastie en echtgenoot van de beroemde koningin Hatsjepsoet. Deze ontdekking is baanbrekend: het is namelijk het eerste faraograf dat sinds de legendarische vondst van Toetanchamon door Howard Carter in 1922 is blootgelegd.
Graf
Het graf werd opgegraven door een Brits-Egyptisch team. De indrukwekkende grandeur van de begraafplaats was onmiddellijk zichtbaar, met een majestueuze trap en een imposante afdalende gang die de koninklijke betekenis van het graf onthulden. “Een deel van het plafond was nog intact”, herinnert onderzoeker Piers Litherland zich. “Het was blauw geschilderd, met gele sterren erop. Dergelijke blauwgeschilderde plafonds met gele sterren komen alleen voor in koningsgraven.”
Thoetmosis II besteeg de troon rond 1493 v.Chr. Zijn regering was relatief bescheiden in vergelijking met die van zijn voorgangers en opvolgers. Als zoon van Thoetmosis I en zijn tweede vrouw Mutnofret, verstevigde hij zijn macht door met zijn halfzus, Hatsjepsoet, te trouwen. Zijn heerschappij werd gekenmerkt door kleine militaire expedities en het onderdrukken van onrust in Nubië en de Sinaï, maar bracht weinig grote overwinningen voort. Zijn leven eindigde vroeg, rond 1479 v.Chr., waarbij hij zijn jonge zoon Thoetmosis III (geboren uit zijn minder belangrijke vrouw Iset) en dochter Neferure met Hatsjepsoet achterliet.
Het betreden van de grafkamer was allesbehalve makkelijk. Het team kroop door een smalle gang van 10 meter en wrikte zich door een opening van slechts 40 x 40 centimeter breed voordat ze de binnenkamer bereikten. Daar werden ze verwelkomd door een opvallend blauw plafond, versierd met scènes uit de Amduat, een oude funerale tekst die alleen voor koningen was bedoeld – het ultieme bewijs dat ze de rustplaats van een farao hadden gevonden.
Voorwerpen
Het onomstotelijke bewijs dat ze op het graf van Thoetmosis II waren gestuit, kwam in de vorm van scherven van een albasten pot met zowel zijn naam als die van Hatsjepsoet erop, de eerste voorwerpen die ooit aan zijn begrafenis konden worden gekoppeld. De onderzoekers vermoeden dat het graf ongeveer zes jaar na de begrafenis mogelijk is overstroomd, wat tot het verplaatsen van de inhoud zou hebben geleid. De onderzoekers denken een mogelijke locatie voor dit tweede graf te hebben gevonden, waar wellicht nog onaangeroerde schatten te ontdekken zijn.
Mysterie
“Deze ontdekking ontrafelt een groot mysterie uit het Oude Egypte: het biedt de oplossing voor de eeuwenoude puzzel over de locatie van koninklijke graven uit de vroege 18de Dynastie”, zegt Litherland. “Het graf van deze voorouder van Toetanchamon was nooit gevonden, omdat men altijd dacht dat het aan de andere kant van de berg, dichtbij de Vallei der Koningen, lag. In eerste instantie dachten we misschien een graf van een koninklijke vrouw te hebben ontdekt, maar de brede trap en de grote deur wezen op iets veel belangrijkers. Het was enorm opwindend om te ontdekken dat de grafkamer versierd was met scènes uit de Amduat, een religieuze tekst die alleen voor koningen is bestemd – de eerste aanwijzing dat we een koningsgraf hadden gevonden.”
Toegewijd werk
Deze ontdekking is het resultaat van meer dan 12 jaar toegewijd werk van Litherland en zijn team. Eerder hebben hun inspanningen al geleid tot de opgraving van 54 graven in de westelijke Thebaanse bergen van Luxor en de identificatie van meer dan 30 koninklijke vrouwen en hofvrouwen. Maar deze nieuwe ontdekking spant toch wel de kroon. “Dit is het eerste koninklijke graf sinds de baanbrekende ontdekking van koning Toetanchamons tombe in 1922”, benadrukt de Egyptische minister van Toerisme en Oudheden, Sherif Fathy. “Een bijzonder moment voor de egyptologie en een belangrijke stap in ons begrip van het gezamenlijke verleden van de mensheid.”
Dood
De omstandigheden rond de dood van Thoetmosis II blijven in nevelen gehuld. Het wordt echter algemeen aangenomen dat hij niet door een gewelddadige daad of ongeluk om het leven kwam, maar waarschijnlijk door ziekte of natuurlijke oorzaken. Zijn korte regering en aanwijzingen over zijn zwakke gezondheid suggereren dat hij mogelijk leed aan een langdurige aandoening die zijn energie had uitgeput.
Onderzoek van zijn gemummificeerde resten toont aan dat zijn lichaam verzwakt was door ziekte. Sommige wetenschappers speculeren dat hij mogelijk leed aan een chronische huidaandoening, een infectieziekte of zelfs een erfelijke aandoening, mogelijk veroorzaakt door generaties van koninklijke huwelijken binnen de familie. Wat de precieze oorzaak van zijn vroege dood rond 1479 v.Chr. was, blijft echter een raadsel.
Na de dood van Thoetmosis II fungeerde Hatsjepsoet aanvankelijk als regent voor haar jonge stiefzoon, maar al snel greep ze zelf de macht en verklaarde haar goddelijke recht om te heersen. Veel wetenschappers denken dat ze de regering van haar overleden man als teleurstellend beschouwde, wat haar motiveerde om een veel indrukwekkender erfgoed te creëren. Als een van de krachtigste vrouwelijke farao’s uit de geschiedenis richtte ze zich op monumentale bouwwerken, waarvan haar majestueuze graftempel in Deir el-Bahari de meest iconische is.
