Het gaat om een gedeeltelijke schedel die in een smalle doorgang van een grot is gevonden. Hoe de schedel hier los van het lichaam terecht is gekomen, is nog een groot raadsel.
Een paar jaar geleden ontdekten onderzoekers in Afrika de resten van een nieuwe mensachtige soort: Homo naledi. De mensachtige had een klein brein en aapachtige schouders, maar heeft verder best wel wat weg van de mens. Onderzoekers komen nu wederom met groot nieuws. Want voor het eerst zijn er nu resten van een Homo naledi-kind ontdekt.
Homo naledi
Toen de eerste resten van een Homo naledi in de Zuid-Afrikaanse Rising Stargrotten werden ontdekt, dacht men dat het om een vroege menselijke soort ging. Totdat in 2017 er wederom overblijfselen werden aangetroffen. En die bleken na datering tussen de 335.000 en 236.000 jaar oud. Heel verrassend! Want dat betekent dat deze mensachtige tegelijkertijd met onze voorouders door Afrika struinde. “Homo naledi is een van de meest raadselachtige oude menselijke verwanten die ooit is ontdekt,” stelt onderzoeker Lee Berger. “Het is duidelijk een primitieve soort, die bestond in een tijd waarin we dachten dat er alleen moderne mensen in Afrika leefden. Alleen al hun aanwezigheid in die tijd en op deze plek maakt ons begrip van wie wat het eerst deed – bijvoorbeeld wat betreft de uitvinding van complexe stenen werktuigen en zelfs rituele praktijken -, ingewikkelder.”
Leti
Maar wellicht dat de nieuwe ontdekking daar meer inzicht in kan verschaffen. Onderzoekers zijn namelijk in een krappe en afgelegen doorgang in de Rising Stargrotten op de schedel van een Homo naledi-kind gestuit. Het team heef het kind ‘Leti’ genoemd, naar het Setswana-woord ‘letimela’ dat ‘de verlorene’ betekent. Leti’s schedel bestaat uit 28 schedelfragmenten en zes tanden, die de onderzoekers eigenhandig in elkaar knutselden. “Dit is de eerste gedeeltelijke schedel van een Homo naledi-kind die tot nu toe is gevonden,” zegt onderzoeker Juliet Brophy. “Dit begint ons inzicht te geven in alle levensfasen van deze opmerkelijke soort.”
Hoe lang geleden Leti precies leefde, is op dit moment nog onbekend. “We kunnen het gebied waar Leti werd ontdekt niet dateren,” zo schrijven de onderzoekers. “Maar de overblijfselen van andere Homo naledi die in de buurt zijn gevonden, zijn gedateerd tussen de 236.000 en 335.000 jaar oud. Op dit moment nemen we dan ook aan dat Leti even oud is als deze nabijgelegen gevonden overblijfselen.” Op basis van de tanden schatten de onderzoekers dat Leti op het moment van overlijden tussen de vier en zes jaar oud was. Tenminste, als Leti op dezelfde manier groeide als mensen. “Op dit moment weten we alleen nog niet precies hoe snel Homo naledi-kinderen groeiden,” schrijven de onderzoekers. “Dus het is mogelijk dat ze jonger was.”
Vondst van een kind
Dat onderzoekers hier de resten van een kind hebben ontdekt, is heel bijzonder. Kinderschedels van mensachtigen worden namelijk zelden gevonden. Dat komt omdat overblijfselen van kinderen vaak dun en uiterst fragiel zijn. Dat de schedel van Leti dus de tand des tijds heeft doorstaan, is heel uniek. “We zijn nu in staat om de groei en ontwikkeling van deze soort beter te begrijpen,” aldus onderzoeker Christopher Walker.
Onduidelijk
Op dit moment weten de onderzoekers nog niet of Leti een jongen of een meisje was. Ook is het een groot raadsel hoe de schedel van het kind, los van de rest van het lichaam, in de smalle doorgang van de grot is terechtgekomen. “Op de overblijfselen troffen we geen beschadigingen aan die we aan roofdieren of aaseters kunnen toeschrijven,” schrijven de onderzoekers. “Ook hebben we geen bewijs gevonden dat de schedel door water is verplaatst.” De onderzoekers gaan er niet vanuit dat op dezelfde plek nog meer botten van Leti begraven liggen. “De plek waar Leti’s schedel werd gevonden is erg moeilijk toegankelijk,” schrijven ze. “Maar in dit stadium lijkt het erop dat alleen Leti’s schedel in de smalle doorgang lag.” De ontdekking van een enkele schedel van een kind, op zo’n afgelegen plek in het grottenstelsel, doet dan ook de prangende vraag rijzen hoe deze resten daar terecht zijn gekomen. “Het is een van de vele raadsels die dit fascinerende uitgestorven menselijke familielid omringen,” aldus Berger.
Onderzoek in de grotten gaat dan ook door. Want mogelijk wachten er nog vele andere overblijfselen van Homo naledi hier op ontdekking. Nieuwe ontdekkingen zullen waarschijnlijk meer licht werpen op de vraag of de kamers en gangen in de grot in feite een begraafplaats van Homo naledi vertegenwoordigen, zoals het team oorspronkelijk voorstelde. Wellicht horen we binnenkort meer.
