Vliegende eekhoorns zijn stiekem roze

Wetenschappers tasten nog in het duister waarom de vacht van deze dieren roze kleurt onder UV-licht.

Dieproze, dat is de kleur die verschijnt wanneer je een vliegende eekhoorn onder een UV-lamp legt. Tot die ontdekking kwamen Amerikaanse onderzoekers toen ze de vacht van 109 museumexemplaren bestudeerden. De functie van deze roze UV-patronen is nog onbekend.

Drie soorten
In Noord-Amerika komen drie soorten vliegende eekhoorn voor. Deze kleine omnivoren zweven van boom naar boom dankzij een harig membraan tussen hun voor- en achterpoten. Ze zijn vooral actief in de schemering. Bij de drie soorten licht de vacht roze op onder UV-licht. De verkleuring is het sterkste op de buikzijde. Ultraviolet licht valt net buiten het deel van het spectrum dat met het menselijk oog waarneembaar is. Wij kunnen het alleen zien met behulp van speciale apparatuur. Of de vliegende eekhoorns het ook als roze ervaren is dus maar de vraag.

Aanpassing
De verkleuring is waarschijnlijk een aanpassing aan het schemerleven van deze dieren. Andere soorten vliegende eekhoorns die overdag actief zijn, lichten niet op onder UV-licht. Naar de precieze functie van deze roze kleur is het voorlopig nog gissen. Maar de onderzoekers hebben wel enkele hypothesen. Misschien gebruiken de vliegende eekhoorns de patronen om met elkaar te communiceren. Terwijl ze door de bladeren zweven, kunnen ze elkaars bewegingspatronen makkelijk volgen. Mogelijk speelt de UV-verkleuring ook een rol in de partnerkeuze, zoals bij bepaalde vis- en vogelsoorten.

Roofdieren
De roze UV-kleur zou ook kunnen helpen bij het vermijden van roofdieren. Uilen, zoals de kerkuil en de gestreepte bosuil, jagen op vliegende eekhoorns. Deze vogels lichten ook roze op onder UV-licht. Dankzij hun roze vacht lijken de vliegende eekhoorns op hun roofdieren wat mogelijk verwarring zaait. Daarnaast zijn er ook diverse korstmossen die verkleuren onder UV-licht. Fluorescerende vliegende eekhoorns gaan zo misschien op in de omgeving. Verder onderzoek is nodig om dit mysterie op te lossen.

Verborgen kleuren
Vliegende eekhoorns zijn zeker niet de enige organismen die oplichten onder UV-licht. Dit fenomeen werd voor het eerst beschreven in planten. Ondertussen is er een waslijst aan insecten, spinnen, vissen, vogels, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren die fluoresceren onder UV-licht. Vliegende eekhoorns zijn de nieuwste – en zeker niet de laatste – toevoeging aan deze lijst. De natuur is kleurrijker dan we ons kunnen voorstellen.

Over de veelzijdige auteur

Dit artikel is geschreven door Jente Ottenburghs. Hij promoveerde aan de Universiteit Wageningen waar hij onderzoek deed naar de evolutie van ganzen. Na een stage bij de wetenschapsredactie van de Volkskrant werkt hij nu aan de Uppsala Universiteit (Zweden). Voor Scientias.nl schrijft hij regelmatig over fascinerende studies. Daarnaast heeft hij zojuist de laatste hand gelegd aan een fantasy-roman, De Draak met de Blauwe Schub. En er is zelfs een uitgeverij die het boek in 2019 op de markt wil brengen. Deze uitgeverij (Beefcake Publishing) werkt met crowdfunding: hoe meer geld er verzameld wordt, hoe meer boeken er gedrukt zullen worden. Voor een bijdrage van 20 euro krijg je sowieso de eerste druk van Jente’s boek. Lees je graag fantasy of wil je gewoon het boekproject van Jente steunen, dan kan je hier een bijdrage leveren.