De bekendste bronnen van vitamine B zijn onder andere vlees, vis en zuivelproducten. Maar het zit blijkbaar ook in talloze eetbare planten.
Het binnenkrijgen van voldoende vitamine B is heel belangrijk. Zo speelt het in al zijn vormen een belangrijke rol in de energieproductie en helpt het een gezond zenuwstelsel te behouden. Kortom, vitamine B is essentieel voor het menselijk lichaam. Toch lijden veel mensen, zowel in rijke als in ontwikkelingslanden, aan een tekort. Maar in een nieuwe studie hebben onderzoekers meer dan 1000 (!) eetbare planten ontdekt die het Vitamine B-tekort voor duizenden mensen kunnen oplossen.
Vitamine B
Vitamine B zit in tal van voedingsmiddelen. Maar de bekendste zijn waarschijnlijk vlees, vis en zuivelproducten, al zit het ook in eieren, peulvruchten en wat vers fruit. Daarnaast krijg je ook vitamine B binnen als je granen of noten nuttigt. Niet iedereen eet echter voldoende van deze voedingsmiddelen. En dus dreigt een heus vitamine B-tekort. “Bovendien lijden ook meer dan twee miljard mensen wereldwijd aan ondervoeding,” zegt onderzoeker Samuel Pironon. “Dus het verbeteren van de toegang tot een diversiteit aan wilde en gecultiveerde plantaardige bronnen van micronutriënten is de sleutel tot het menselijk bestaan.”
Plantensoorten
In een nieuwe studie besloten onderzoekers daarom planten te ontleden. Want in hoeverre beschikken planten eigenlijk over Vitamine B? Het onderzoek leidt tot een verrassende ontdekking. Want het team stuit op 1044 plantensoorten die vijf verschillende B-vitamines – B1, B2, B3, B5 en B9 – herbergen.
Eetbare planten
Het betekent dat vitamine B dus in veel meer voedingsmiddelen kan worden gevonden dan gedacht. Want meer dan 1000 tot nu toe ondergewaarde plantensoorten blijken over essentiële vitaminen te beschikken die mogelijk een belangrijk steentje kunnen bijdragen aan de oplossing van het heersende vitamine B-tekort. Dat we hier tot nu toe nog niet van afwisten, is omdat van de duizenden eetbare planten die de aarde herbergt, de voedingswaarde van slechts enkele in kaart is gebracht. “We zouden meer aandacht moeten besteden aan de ongelofelijke diversiteit van eetbare planten,” zegt onderzoeker Aoife Cantwell-Jones. “We kunnen dan beter gaan begrijpen hoe ze bijdragen aan menselijke voeding. Ons onderzoek is een belangrijke stap in die richting.”
Bedreigd
Toch betekent dit niet dat we nu het bos in kunnen rennen om de 1044 planten te plukken. 63 plantensoorten worden namelijk met uitsterven bedreigd. Van nog eens 358 planten is de status nog niet beoordeeld, wat betekent dat er mogelijk nog veel meer planten worden bedreigd. Veel van deze kwetsbare maar voedingsrijke soorten groeien in Zuidoost-Azië en Sub-Sahara-Afrika. De bevindingen benadrukken dan ook het belang van verdere instandhoudingsinspanningen om ervoor te zorgen dat ook toekomstige generaties nog van een diverse groep eetbare en voedingsrijke planten kunnen profiteren.
Niet-bedreigd
Welke vitamine-B-rijke plantensoorten we wel met een gerust hart mogen eten? Onder andere de graansoort Fonio en wilde verwanten uit het geslacht Digitaria.
Deze planten hebben een hoge voedingswaarde en groeien uitstekend op arme en droge grond, zoals op de savannes van West-Afrika. “Ze kunnen dan ook een belangrijke voedselbron zijn, aangezien ze snel groeien en goed bestand zijn tegen warme en droge klimaten,” zo schrijven de onderzoekers. Dichterbij huis, in Europa, wordt dit graan in toenemende mate gewaardeerd omdat het glutenvrij en gezond is en bovendien eenvoudig op een duurzame manier geteeld kan worden. Daarnaast kunnen verschillende haversoorten belangrijke bronnen van thiamine (B1) zijn.
De studie illustreert hoe fundamentele kennis van plantendiversiteit handvatten kan bieden om mensen in voedsel te voorzien. Bovendien laat het zien hoe de natuur kan bijdragen om het huidige probleem van een wijdverspreid vitamine B-tekort op te lossen. Om echter gebruik te kunnen maken van de nieuw ontdekte potentiële vitamine B-rijke planten, is het wel belangrijk dat we weten of ze wel of niet met uitsterven worden bedreigd. “Maar dan kunnen ze mogelijk naast andere gewassen voor een welkome afwisseling in ons dieet zorgen,” zegt Cantwell-Jones. “Op voorwaarde dat we ze niet teveel in het wild plukken.”
