Kinderen van een jaar of vijf zijn sneller geneigd om zich vrijgevig op te stellen wanneer ze degene waaraan ze moeten geven, kunnen zien, zo blijkt uit experimenten. Mogelijk zijn de kleuters op hun eigen manier al bezig met hoe anderen over ze zullen denken.
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze een experiment met 64 kleutertjes op touw zetten. De kinderen werden in groepjes van twee verdeeld. Zo’n groepje bestond uit een gever en een ontvanger. De gever kreeg een aantal stickers. Vervolgens legde één van de onderzoekers het kind een keuze voor: geef één of meer van die stickers aan de ontvanger. Soms konden de kinderen die ontvanger zien, soms niet.
Resultaten
Uit het experiment blijkt dat kinderen veel vrijgeviger waren, wanneer ze de ontvanger konden zien. Opvallend genoeg maakte het daarbij niet uit hoeveel stickers een kind in totaal kreeg en hoeveel deze er dus voor zichzelf over zou houden.
Transparantie
De onderzoekers experimenteerden ook met verborgen cadeautjes. Tijdens dit experiment stopte het kind het cadeau dat het aan de ander wilde geven in een doosje. Soms was dat doosje doorzichtig. Soms niet en was het cadeau dus niet te zien. De kinderen bleken veel vrijgeviger te zijn wanneer de doos transparant was en anderen dus konden zien wat ze schonken.
Waarom?
Het onderzoek wijst er volgens de onderzoekers op dat kinderen op vijfjarige leeftijd al in staat zijn om strategische keuzes te maken die sterk afhangen van hoe zichtbaar hun acties voor anderen zijn. Grote vraag is natuurlijk: waarom? Er zijn meerdere opties, zo schrijven de onderzoekers in het blad PLoS ONE. Mogelijk zijn de kinderen vrijgeviger als ze de ontvanger zien, omdat ze dan met de ontvanger mee kunnen voelen. Een andere mogelijkheid is dat de kinderen bang zijn voor een negatieve reactie wanneer ze de ontvanger face-to-face te kort doen. “Maar het feit dat de kinderen in onze studie zelfs minder vrijgevig waren wanneer ze de reactie van de ontvanger konden zien wanneer het toegedeelde in een niet-transparante doos werd gepresenteerd, suggereert dat geen van deze verklaringen de resultaten helemaal kan verklaren.”
De onderzoekers zien wel duidelijk overeenkomsten tussen de manier waarop de kinderen strategische keuzes maken en de wijze waarop volwassen dat doen. Ook volwassen zijn bijvoorbeeld sneller geneigd om (meer) geld te doneren, wanneer ze weten dat anderen toekijken of de collectebus transparant is. “Hoe meer anderen zich bewust zijn van hun acties, hoe vrijgeviger zowel volwassenen als kinderen zich opstellen,” stelt onderzoeker Kristin Lyn Leimgruber. Dat gedrag van volwassenen heeft alles te maken met het verhogen of behouden van de reputatie. En dit onderzoek wijst erop dat het verlangen om die reputatie te handhaven of te verbeteren veel dieper in de ontwikkeling van de mens geworteld zit dan gedacht.
