Fillers en injectables. Gebruik je ze al? Ga je ze gebruiken of vind je het grote onzin? De meesten voelen er nog niks voor, maar kan dit veranderen? In deze video van Universiteit van Nederland legt Anne-Mette Hermans uit hoe dit zit.
In de reeks video’s van Universiteit van Nederland bespreekt Scientias samen met de wetenschapper uit de video enkele van de commentaren onder de YouTube-video.
Lees verder onder de video!
Anne-Mette, wat valt je op aan de commentaren in het algemeen?
AM: “Opvallend is dat er veel kritiek wordt geuit op de cosmetische industrie en op mensen die cosmetische behandelingen ondergaan. Dit laat duidelijk zien dat lang niet iedereen een positieve houding heeft tegenover cosmetische ingrepen. We moeten ons realiseren dat het merendeel van de Nederlanders geen cosmetische behandelingen laat uitvoeren en dat ook helemaal niet van plan is.”
Een van de comments gaat erover dat ‘de meeste mannen het absoluut niet aantrekkelijk’ zouden vinden bij een vrouw en dan de vraag ‘voor wie ze het dan precies doen?’.
AM: “De comment over mannen en aantrekkelijkheid is ook interessant omdat er gesuggereerd wordt dat vrouwen een medisch cosmetische ingreep vooral zouden doen voor mannelijke partners. We weten uit onderzoek dat dit zeker niet de voornaamste reden is om een behandeling te ondergaan.
“Veel cosmetische behandelingen zie je ook niet natuurlijk”, vervolgt ze. “Als je weinig botox of fillers gebruikt hoef je dat helemaal niet te zien. Men denkt direct aan de stereotype invasieve en/of excessieve behandelingen zoals opgeblazen lippen en enorme borsten. Als je ziet wat de meeste Nederlanders laten doen zijn het vaak bijna onzichtbare ingrepen. Mensen willen er wat minder moe, minder oud of wat frisser uitzien.”
Veel vragen gaan natuurlijk over het nut van dit soort behandelingen. Waarom doen mensen dit? Wat motiveert ze?
AM: “Andere factoren zijn veel belangrijker: wat doen mensen in je omgeving? Maar ook: hoe belangrijk vindt iemand zijn of haar uiterlijk? Is het uiterlijk belangrijk voor werk? Wat voor lichaamsbeeld heeft iemand? Natuurlijk is er invloed van het patriarchaat (een maatschappijvorm waar mannen de dominante rol hebben, red.), en worden vrouwen harder op hun uiterlijk afgestraft, maar dat is te simplistisch. Het is niet dat vrouwen het alleen voor mannen doen.”
Dan blijft de vraag: voor wie doen ze het wel?
AM: “Die vraag is lastig te beantwoorden. Doe je het voor jezelf? Voor iemand anders? Gebeurt het onder maatschappelijke druk? Dat is iets wat ik me wel afvraag: in hoeverre je keuze vrij staat van maatschappelijke invloeden. Ik vraag me af wat er zou gebeuren als je in een sociaal vacuüm zou leven, zou je dan ook een cosmetische behandeling ondergaan puur voor jezelf?”
Een andere opmerking die in verschillende vormen terugkwam ging over het percentage van de Nederlandse bevolking dat een cosmetische behandeling heeft ondergaan, kun je daar iets meer over zeggen?
AM: “Ja, het aantal Nederlanders dat een cosmetische ingreep heeft ondergaan groeit wel, maar het is niet alsof een derde van de Nederlandse bevolking een medisch cosmetische ingreep heeft ondergaan. Die cijfers hebben we niet exact. Het is niet of meer dan de helft van de Nederlandse bevolking rondloopt met fillers en/of botox. De statistieken die we hebben laten zien dat het bij zulke injectables om ongeveer drie procent van de bevolking gaat.”
Klinieken zijn ook toegankelijker geworden en het zal ook uitmaken waar mensen wonen?
AM: “Toegankelijkheid is ook belangrijk. Er zijn meer klinieken en artsen, en de kosten van botox en fillers liggen ook relatief laag, je bent bij de meeste klinieken tussen de 100 en 300 euro kwijt. In Amsterdam zitten meer klinieken dan bijvoorbeeld in een kleine provinciestad. Er zijn ook regionale verschillen in de Nederlandse cosmetische consument, maar er is bijvoorbeeld weinig verschil wat betreft onderwijsniveau en inkomen.”
Een van de opmerkingen gaat erover dat jullie onderzoek gesponsord zou zijn door de cosmetische industrie…
AM: “Ons onderzoek is absoluut niet gesponsord. Wetenschappelijk onderzoek moet altijd onafhankelijk zijn. Als je wel financiering krijgt uit de industrie dan leg je heel duidelijk vast in contracten dat je als onderzoeker wetenschappelijke vrijheid hebt en ook alle resultaten mag publiceren. Het is ook niet het bericht van het filmpje.
En afsluitend nog reactie op @MarieJoseO over stigmatisering:
AM “Ik waarschuw juist voor wanneer normalisering overgaat, of over kan gaan, in normativiteit waarbij dus bepaalde zaken verwacht worden. Denk aan: als het steeds normaler wordt om bijvoorbeeld met botox rimpels in het gezicht weg te werken, dan kan het zo zijn dat mensen er op aan worden gekeken wanneer ze dit niet doen. Het onbehandelde gezicht raakt dan wellicht gestigmatiseerd. En ik denk dat we niet naar zo’n toekomst toe willen.”
