Bij de YouTube-video ‘Leven we in een multiversum? Drie redenen waarom het kan’, staan op dit moment 51 reacties. Een aantal opmerkingen is interessant en laten we beantwoorden door de wetenschapper uit het online college van Universiteit van Nederland Jan Pieter van der Schaar.
Kijk hieronder de aflevering of lees de reactie van Jan Pieter onder de video:
Jan Pieter, als je de reacties bekijkt, is er iets dat opvalt aan de opmerkingen in het algemeen?
JPvdS: “De analogie met de lego-blokjes lijkt bij een deel van de kijkers tot verwarring te leiden. Voor de duidelijkheid: het gaat niet om de specifieke kans dat er een heelal wordt gecreëerd met ‘gunstige’ eigenschappen. Misschien is de vergelijking met levensvatbare planeten in het heelal een goede verduidelijking. Als je weet dat er ongelooflijk veel planeten zijn, met heel veel verschillende eigenschappen, dan zijn de eigenschappen van de aarde niet erg verrassend en direct gerelateerd aan ons bestaan. Maar die vanzelfsprekende conclusie lijkt onredelijk als er slechts één planeet in het heelal zou bestaan. Oftewel, op basis van slechts de theoretische kennis over de variatie aan planeten (en het bestaan van de aarde), zou je redelijkerwijs concluderen, en voorspellen, dat er naast de aarde vele andere planeten in het heelal moeten bestaan. Ander zou de aarde een extreem onwaarschijnlijke one hit wonder zijn.”
“Dezelfde redenatie kun je toepassen op ons heelal: puur theoretische overwegingen (string theorie, het Standaard Model van de deeltjesfysica) suggereren dat er geen enkele reden is om aan te nemen dat de eigenschappen van een heelal uniek vastgelegd zijn en er in plaats daarvan extreem veel verschillende soorten universa mogelijk zijn. Op basis van die, toegegeven, theoretische stand van zaken, ligt het voor de hand om te voorspellen dat we ons in een multiversum bevinden, vergelijkbaar aan de situatie met planeten. Mocht in de toekomst blijken dat onze huidige theoretische kennis de plank volkomen misslaat, dan kan deze conclusie veranderen. Maar op basis van wat we nu denken te weten lijkt een multiversum een redelijke maar speculatieve optie die vooralsnog beter kan verklaren waarom we leven in een heelal als het onze. Denk aan: verwarring rond begrippen als: wat is een universum, ruimte of het juist zoeken in iets existentieels, zoals een schepper.”
@theshark9225 vraagt:
Als dit universum perfect is voor ons, betekent dit dan niet dat wij gewoon perfect zijn voor het universum? Ik begrijp niet waarom men maar in een richting denkt. Ik vind het super logisch dat er in een universum enkel levensvormen zouden bestaan die zeer geschikt zijn om te overleven in dat universum aangezien het ook ontstaan is in dat universum. :/
JPvdS: “Zie mijn eerdere opmerkingen over de analogie met planeten. Dat wij leven in een heelal dat perfect is voor ons bestaan, dat is logisch. Maar, als we denken te weten dat een heelal met deze bijzondere eigenschappen slechts één voorbeeld uit een veelheid aan opties is, waarvan de overgrote meerderheid zeer ongeschikt lijkt voor het ontstaan van ‘complexe organismen’, dan is het niet meer dan redelijk om te veronderstellen dat deze variatie ook gerealiseerd is. Dat is geen noodzaak, het kan niet worden uitgesloten dat ons heelal uniek is, maar het alternatief lijkt veel meer voor de hand te liggen op basis van wat we (op puur theoretische gronden) denken te weten.”
@matthew4509 zegt daaronder:
Hey Shark, het universum is idd finely tuned for life. Wat je uitlegt heet het anthropic principle. Het punt is alleen dat het feit dat we louter een life permitting universe kunnen waarnemen, niets af doet aan de noodzaak om te verklaren waarom een heelal waarin leven mogelijk is bestaat. De opties die op de tafel liggen zijn 1) fysieke noodzaak, 2) toeval (het multiversum valt hieronder) of 3) ontwerp/bedoeling. Veel wetenschappers kiezen graag voor optie 2, omdat je dan niet te maken krijgt met iets als een maker (God), terwijl theisten argumenten bedenken die aan willen tonen dat the fine tuning of the universe is due to design.
JPvdS: “Goed en mooi samengevat, inclusief de alternatieve zienswijzen. Op basis van de huidige theoretische stand van zaken lijkt ‘fysische’ noodzaak uitgesloten, maar dat kan in de toekomst natuurlijk veranderen. De optie ‘ontwerp/bedoeling’ beschouw ik vooralsnog als niet-wetenschappelijk (het veronderstelt de invloed van een externe, niet-wetenschappelijke, invloed) 🙂
@koek4539 stelt:
Helemaal mee eens, dit klinkt heel erg als survivorship bias. Het kan heel goed zijn dat ons universum het enige is, ookal is die kans heel klein. Maar stel die kans in 1:1.000.000, dan zij er 999.999 universa waarbij dit alles precies zo uitkomt om voor ons dan níet te ontstaan en níet net te kunnen zeggen: “Ons universum is te perfect”. Enkel het énige universum waarbij dat wel het geval is, is de onze.
En daaronder zegt @utilitymonster8267:
Nee je mist het punt. Het punt is dat het levensvatbaar is überhaupt. Niet voor ons specifiek.
JPvdS: “Zie het voorbeeld van de planeten. Zou je daar dezelfde conclusie hebben getrokken? Nogmaals: het kan niet worden uitgesloten dat ons heelal uniek is, maar op puur theoretische gronden lijkt een multiversum een logische en interessante optie.”
@hdw5831 zegt:
Ik snap hier werkelijk niets van, ondanks de voorbeelden. Wordt het niet onnodig ingewikkeld gemaakt? Ik begrijp ook niet de redenering dat wij in een universum leven dat precies geschikt is voor ons leven. Volgens mij is het andersom: het leven heeft zich gevoegd naar de omstandigheden.
@utilitymonster8267 zegt daaronder:
Wat ze bedoelen is dat een kleine verandering in bijv. de natuurkrachten ervoor had gezorgd dat ons universum was geïmplodeerd, of dat als een atoom iets groter was, het heelal te snel uitdijt (dit zijn allemaal willekeurige voorbeelden die niet kloppen maar gewoon even ter illustratie.) Dus ja, het leven is geëvolueerd naar deze omstandigheden, maar het feit dat dat überhaupt kan was een hele kleine kans.
JPvdS: “Zie eerdere opmerkingen. Natuurlijk, we bestaan in een heelal dat leven toelaat, logisch. Het punt is dat er geen enkele reden is, op basis van de huidige theoretische kennis, dat de eigenschappen van een heelal uniek bepaald zijn en aan de voorwaarden voor leven voldoen. In tegendeel, theoretisch gezien kunnen er extreem veel universa bestaan waarin het ontstaan en evolueren van complexe organismen onmogelijk lijkt. Net als het geval is bij planeten. In die (theoretische) context lijkt het bestaan van een multiversum een logisch, interessant, maar ook speculatief, alternatief.”
@robtennapel78 zegt:
Ik vind het vreemd dat natuurkundigen wel zulke complexe theorieën mogen bedenken en daar veel geld voor krijgen, maar zodra het gesprek op buitenaards leven komt, wordt het belachelijk gemaakt. Misschien is het tijd dat de natuurkunde zich ook richt op de mogelijkheden om contact te maken met buitenaards leven en luistert naar degenen die geloven dat veel technologie op aarde van buitenaardse oorsprong is. Is het niet mogelijk dat sommige theorieën, zoals die van String theorie, gebaseerd zijn op reverse engineering? De vader van Edward Witten wordt bijvoorbeeld vaak in verband gebracht met het reverse-engineeren van UFO’s…
JPvdS: “Aangezien ik Edward Witten’s werk goed ken, en hem ook verschillende malen heb gesproken, kan ik bovenstaande suggestie naar het rijk der fabelen verwijzen. Er is geen enkele aanwijzing of noodzaak om aan te nemen dat onze technologie van buitenaardse oorsprong is. En dat de wetenschap zich niet zou richten op (de mogelijkheid en detectie van) buitenaards leven is natuurlijk kletskoek: het is één van de meest dynamische, succesvolle en interessante onderzoeksdisciplines van dit moment.”
@johanneszandvliet8178 zegt:
Interessant, persslot het geheel moet ergens vandaan komen, zoals de big bang, ook die singularitijd moet ergens vandaan zijn gekomen
@EdwardButter zegt daaronder:
Dat is wel erg kortzichtig. Hoezo moet het ergens vandaan komen? Het kan er ook altijd al geweest zijn.
JPvdS: “Op basis van de meest recente inzichten wordt de hete oerknal voorafgegaan door een korte fase van een extreem snelle groeispurt, die een aantal van de merkwaardige eigenschappen van ons heelal op een natuurlijke en dynamische manier kan verklaren. Wat de oorsprong is van deze groeispurt, oftewel welke begincondities hebben geleid tot een fase van kosmologische inflatie, is onduidelijk, maar een aantrekkelijke mogelijkheid is dat ons heelal als een spontane bubbel is ontstaan in een oneindig grote zee van eeuwig voortdurende versnelde expansie. Verschillende spontane bubbels komen in dit model overeen met de verschillende universa in een multiversum. In dat geval is er geen ‘begin’ en wordt een zogenaamde singulariteit vermeden.”
