Verhuizen naar een ander continent, of zelfs van het platteland naar de stad, verandert meer dan je denkt.
Onderzoekers van het Amsterdam UMC bestudeerden de darmflora van meer dan 1.100 Ghanese personen. Deze groep bestond uit mensen die in het landelijke gebied van Ghana woonden, mensen uit stedelijke gebieden in Ghana en mensen met een Ghanese achtergrond die in Amsterdam leven. Door deze drie groepen te vergelijken, konden de onderzoekers aantonen dat de diversiteit en samenstelling van darmbacteriën duidelijk afneemt naarmate de leefomgeving ‘westelijker’ en stedelijker wordt. De studie werd gepubliceerd in het vakblad Gut Microbes.
Bacteriesoorten in kaart gebracht
De studie maakte gebruik van een methode genaamd 16S rRNA-sequencing. Dit is een techniek waarmee de verschillende bacteriesoorten in een monster in kaart kunnen worden gebracht. Daarnaast werd een computergebaseerde analysetechniek ingezet om de meest karakteristieke bacteriën voor elke locatie te identificeren. Deze methode leert patronen te herkennen in grote datasets en helpt zo bij het vaststellen van welke bacteriegroepen verdwijnen of juist in opkomst zijn.
Veranderingen zijn niet gunstig
Uit de resultaten van de studie bleek dat mensen die in Amsterdam wonen, minder verschillende soorten darmbacteriën hebben dan mensen die op het platteland of in stedelijke gebieden in Ghana wonen. Bepaalde bacteriën, zoals soorten uit de familie van de Lactobacillaceae, waren in de Ghanese groepen aanwezig maar verdwenen bijna volledig bij de migranten in Amsterdam. Tegelijkertijd namen andere bacteriën, bijvoorbeeld uit de familie Lachnospiraceae, juist toe. Deze veranderingen in de darmflora werden in verband gebracht met een minder gunstig cardiometabool risicoprofiel. Personen bij wie specifieke bacteriegroepen verdwenen waren, hadden gemiddeld een hoger BMI,een hogere bloeddruk en hogere bloedsuikerwaarden. Deze factoren verhogen het risico op hart- en vaatziekten en diabetes.
Veranderend voedingspatroon speelt ook een rol
Naast het effect van migratie spelen veranderingen in het voedingspatroon een belangrijke rol. De studie liet zien dat een hogere inname van eiwitten, zout en vet samenhangt met de veranderingen in de darmflora. Toch kunnen deze voedingsfactoren de verschillen in darmbacteriën slechts gedeeltelijk verklaren. Andere omgevingsfactoren, zoals de kwaliteit van de sanitaire voorzieningen, blootstelling aan andere bacteriën via voedsel en dierencontact, kunnen eveneens van invloed zijn.
Een interessant detail is dat bijna alle Ghanese migranten in Amsterdam (98 procent) eerste generatie migranten waren, afkomstig uit dezelfde regio in Ghana. Dit maakt de vergelijking extra waardevol omdat verschillen in genetische achtergrond minder waarschijnlijk de resultaten beïnvloeden.
Onderzoek kent beperkingen
Belangrijk is dat deze onderzoeksresultaten niet aantonen dat de veranderingen in darmbacteriën de directe oorzaak zijn van hart- en vaatziekten, maar wel dat er een duidelijke associatie bestaat. Een belangrijke beperking van deze studie is namelijk dat het een zogenaamd cross-sectioneel onderzoek betreft, waarbij alle gegevens op één moment zijn verzameld. Hierdoor is het niet mogelijk om oorzaak-gevolgrelaties vast te stellen. Daarnaast kunnen er onmeetbare factoren meespelen die verschillen tussen de onderzochte groepen beïnvloeden, zoals variaties in woonomstandigheden, sanitaire voorzieningen, blootstelling aan dieren en lokale milieufactoren. De onderzoekers schrijven daarom dat toekomstig onderzoek zich zou moeten richten op longitudinale studies die individuen volgen voor, tijdens en na migratie om beter te begrijpen hoe de darmflora veranderen in de tijd.
