‘Verboden’ exoplaneet ontdekt op een onmogelijke plek

Het is de eerste exoplaneet in zijn soort die is gevonden in de zogenoemde ‘Neptuniaanse woestijn’.

Onderzoekers zijn op een merkwaardige exoplaneet gestuit. NGTS-4b bevindt zich namelijk in de ‘Neptuniaanse woestijn’: een super hete dode zone dicht bij sterren waar gasreuzen zoals Neptunus niet kunnen overleven. Toch is NGTS-4b hier een uitzondering op en zet daarmee alle theorieën omtrent dit soort planeten op losse schroeven. Door deze uitzonderlijke situatie hebben onderzoekers de exoplaneet dan ook tot ‘de verboden planeet’ gedoopt.

Neptuniaanse woestijn
NGTS-4b bevindt zich zoals gezegd in de Neptuniaanse woestijn. Normaal gesproken hebben planeten die zo dicht rond hun moederster cirkelen geen atmosfeer omdat deze wordt weggebrand door straling en hitte. Maar NGTS-4b heeft opvallend genoeg zijn gasachtige atmosfeer weten te behouden. “Deze planeet is een taaie,” zegt onderzoeker Richard West. “Hij bevindt zich precies in de zone waarvan we dachten dat planeten van Neptunus-formaat niet zouden kunnen overleven.”

Over de planeet

NGTS-4b is slechts ietsje kleiner dan Neptunus en ongeveer drie keer zo groot als onze aarde. De exoplaneet heeft een massa van 20 aardmassa en voltooit een rondje rond zijn ster in slechts 1,3 dagen. De temperatuur kan er oplopen tot een helse 1000 graden en daarmee is deze planeet heter dan Mercurius.

Telescoop
De onderzoekers ontdekten de monsterlijke planeet met behulp van de Next-Generation Transit Survey (kortweg NGTS). Hierbij wordt met behulp van twaalf telescopen stukjes van de hemel afgespeurd en gezocht naar dipjes in de helderheid van sterren. Regelmatige afnames in de helderheid van sterren wijzen erop dat een planeet zo af en toe – vanaf de aarde gezien – voor de ster langs beweegt. NGTS-4b is echter zo klein, dat andere telescopen deze planeet waarschijnlijk niet hadden opgespoord. En daarmee heeft de NGTS een knap staaltje werk afgeleverd.

De grote vraag is natuurlijk hoe NGTS-4b in de Neptuniaanse woestijn kan overleven. Daarvoor geven de onderzoekers in hun paper twee mogelijke verklaringen. De eerste is dat de planeet slechts recent – in de laatste miljoen jaar – de regio is binnengetrokken. Een tweede mogelijkheid is dat de planeet erg groot was en dat de atmosfeer op dit moment nog steeds aan het verdampen is. “We zijn nu aan het bekijken of er zich nog meer planeten in de Neptuniaanse woestijn bevinden,” zegt West. “Misschien is die woestijn wel groener dan we dachten.”

Bronmateriaal

"The ‘Forbidden’ Planet has been found in the ‘Neptunian Desert’" - University of Warwick

Afbeelding bovenaan dit artikel: University of Warwick/Mark Garlick

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd