Een verrassend onderzoeksresultaat: het gebruik van een e-sigaret blijkt net zo slecht voor hart en vaten als gewoon roken.
Veel rokers stappen over op vapen, zoals het roken van een e-sigaret heet, omdat ze willen stoppen of denken dat het gezonder is. Ook steeds meer jongeren kiezen voor de elektronische sigaret als gezonder alternatief. Voor de longen is het mogelijk ook beter, omdat er bijvoorbeeld geen teer inzit, maar voor het hart en de bloedvaten komt er nu verontrustend nieuws: twee verschillende studies ontdekten zorgwekkende veranderingen in de hart- en vaatfunctie bij mensen die veel vapen. Ook presteerden de vapers slechter op sporttests dan niet-rokers.
In gevaar
De onderzoekers van de Amerikaanse University of Wisconsin vergeleken 164 vapers, die gemiddeld iets meer dan vier jaar de e-sigaret gebruikten met 117 rokers en 114 niet-rokers. Ze testten bloeddruk, hartslag, hartslagvariabiliteit en de diameter van de armslagader in de arm voor en na het vapen of roken. Zowel de vapers als de rokers hadden een fors hogere hartslag en bloeddruk, vergeleken met de niet-rokers. Maar daar bleef het niet bij. Na het vapen of roken was de armslagader vernauwd en was de hartslagvariabiliteit verslechterd. Dat is een indicatie van de activering van het sympathisch zenuwstelsel, dat in actie komt bij de vecht-of-vluchtrespons. Het wordt actiever als iemand gestrest is of in gevaar verkeert.
“Direct na het vapen of roken waren er zorgwekkende veranderingen van de bloeddruk, hartslag en slagadervernauwing”, zegt hoofdonderzoeker Matthew Tattersall. “Deze bevindingen spelen mogelijk ook een rol bij de slechtere sportprestaties 90 minuten later.”
Hardlopen
Want dat was de tweede studie waaraan de proefpersonen deelnamen: ze moesten 90 minuten na het vapen of roken op een loopband een stuk hardlopen. De prestaties op een dergelijke cardiotraining zijn een belangrijke voorspeller voor hart- en vaatziekten. Ook hier waren de resultaten veelzeggend: de vapers presteerden even slecht als de rokers. Ze hadden een lagere piekhartslag (bij maximale prestatie), minder uithoudingsvermogen en een langere hersteltijd dan de niet-rokers.
“De mensen die de e-sigaret gebruikten presteerden slechter op alle vier de onderzochte parameters vergeleken met de groep die geen nicotine gebruikte, zelfs na correctie voor leeftijd, geslacht en etniciteit”, aldus onderzoeker Christina Hughey. “De sportprestaties van de vapers waren niet anders dan van degenen die normale sigaretten rookten, terwijl ze veel minder lang e-sigaretten gebruikten en veel jonger waren dan de reguliere rokers.”
De boodschap is stoppen
De onderzoekers zijn dan ook erg bezorgd. “Onze resultaten tonen aan dat de potentiële schade van chronisch gebruik van elektronische sigaretten groot is, vooral als het gaat om hart- en vaatziekten”, aldus de wetenschappers. “We hebben de langetermijneffecten van vapen niet onderzocht, maar het lijkt erop dat vapen de kans op hart- en vaatziekten vergroot. De boodschap voor rokers is dan ook dezelfde als altijd: probeer te stoppen met tabaks- en nicotineproducten.” Dus ook als die nicotine in een e-sigaret zit.
Relatief kort vapen
Een echt causaal verband tussen vapen en hart- en vaatziekten is met deze studie niet aangetoond. Daarvoor zijn er nog te veel kanttekeningen, zoals de duur van het roken: de vapers deden dat gemiddeld 4 jaar, de reguliere rokers meer dan 23 jaar.
Maar dat maakt het resultaat eigenlijk nog opmerkelijker: zelfs de jongere vapers, die dat nog maar relatief kort deden hadden dezelfde afwijkende hart- en vaatwaarden als de verstokte rokers.
“Deze studies dragen bij aan de groeiende hoeveelheid bewijs dat de kans op hart- en vaatziekten vergelijkbaar is voor rokers en vapers. Dit is zelfs al te zien bij jongere mensen die nog maar kort nicotine gebruiken”, aldus Aruni Bhatnagar van de American Heart Association waar het onderzoek wordt gepresenteerd.
Géén alternatief
Het is een schokkende conclusie, omdat vapen onder jongeren steeds populairder wordt als gezonder alternatief voor de gewone sigaret. Daarnaast gebruiken zware rokers de e-sigaret om af te kicken, maar die lijken nu dus van de regen in de drup te belanden.
De e-sigaret bestaat nog niet zo lang dus veel wetenschappers zeggen dat pas over tientallen jaren echt kan worden vastgesteld hoe schadelijk vapen precies is.
