Je ziet de beelden weleens voorbijkomen: woestijnstof dat hele steden compleet oranjerood kan kleuren. Uit nieuw onderzoek blijkt dat als hetzelfde woestijnstof in de atmosfeer terecht komt dit vooral een bevriezende werking heeft.
Het klinkt misschien ongelofelijk, maar het is echt waar: het stof dat nu in de Sahara ligt gaat er in de toekomst voor zorgen dat het hier gaat regenen. Dat ontdekte een internationaal team onder leiding van Diego Villanueva. “We ontdekten dat het waarschijnlijk is dat wolken bovenop bevriezen nadat ze in contact komen met stofdeeltjes”, zegt hij. “Deze bevriezing heeft een directe impact op hoeveel zonlicht wordt teruggekaatst naar de ruimte en hoeveel het gaat regenen.” Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Science.
IJsformaties
Voor hun onderzoek hebben de wetenschappers gebruik gemaakt van gegevens uit 35 jaar aan satellietwaarnemingen. Hierbij hebben ze de frequentie van bevroren wolken vergeleken met hoeveel stof er op dat moment aanwezig was in de atmosfeer. Ze stuitten op een opvallend patroon: hoe meer stof aanwezig was en hoe kouder de wolken waren, hoe vaker de vorming van ijsformaties voor kwam. Volgens het team van Villanueva kwam dit fenomeen overeen met de resultaten van eerdere laboratoriumonderzoeken – en dat is bijzonderder dan het klinkt. Het was namelijk al eerder bekend dat woestijnstof veel aerosolen kan bevatten, en dat deze aerosolen het proces van bevriezing in sommige wolken in gang kunnen zetten. Onderzoekers hebben dit fenomeen in het verleden in het klein aangetoond in laboratoria. De resultaten van dit onderzoek laten zien dat hetzelfde proces dus ook op een veel grotere schaal mogelijk is.
Klimaatpuzzel
De resultaten helpen wetenschappers meer grip te krijgen op de werking van het klimaat. Door te kijken naar hoeveel woestijnstof aanwezig is in de atmosfeer kan nu beter voorspeld worden hoeveel ijsformaties er mogelijk aan zitten te komen. Villanueva zegt: “de resultaten van dit onderzoek helpt met het identificeren van één van de meest onzekere stukjes van de klimaatpuzzel.” Toch is voorzichtigheid geboden: het lijkt erop dat het gevonden verband tussen woestijnstof en ijswolken niet voorkomt boven woestijngebieden. Het team benadrukt dan ook dat vervolgonderzoek nodig is om beter te begrijpen hoe andere factoren, zoals luchtvochtigheid, het bevriezingsproces beïnvloeden.
