Een toename in helderheid van de komeet doet vermoeden dat deze niet heelhuids ons zonnestelsel gaat verlaten.
Poolse onderzoekers maken in The Astronomer’s Telegram melding van plotselinge toenames in de helderheid van komeet 2I/Borisov. De eerste toename in helderheid vond plaats op 4 en 5 maart. In de dagen erna was de helderheid redelijk constant. Om vervolgens op 8 en 9 maart weer toe te nemen.
OGLE
De onderzoekers detecteerden de toename in helderheid met behulp van het Optical Gravitational Lensing Experiment (OGLE), een instrument te vinden op Las Campanas Observatory in Chili. Waarom de helderheid van de komeet plots toenam, daar laten de onderzoekers zich in The Astronomer’s Telegram ook voorzichtig over uit. “Het gedrag wijst sterk op een fragmentatie van de kern”.
Kometen in ons eigen zonnestelsel
Ook kometen die in ons eigen zonnestelsel zijn geboren, hebben we regelmatig helderder zien worden. Dat gebeurt meestal wanneer ze zich in de buurt van de zon wagen. Om te begrijpen hoe dat precies zit, moet je je een komeet voorstellen als een ‘vieze ijsbal’: een mengsel van puin, stof en ijs. Doordat de komeet dichter bij de zon in de buurt komt, warmt deze op en sublimeert (verdampt) het ijs. Daarbij komt ook stof vrij. En hoe meer stof er vrijkomt, hoe helderder de komeet – of nauwkeuriger gezegd: de coma, oftewel de nevelige wolk rond de kern van de komeet – lijkt.
Zo zagen we bijvoorbeeld komeet 67P – van dichtbij bestudeerd door ruimtesonde Rosetta – flink helderder worden toen deze de zon naderde. En Rosetta was zelfs getuige van een ‘uitbarsting’, waarbij gas en stof zich van het oppervlak van de komeet weg haastte en de komeet even heel helder werd (zie de afbeeldingen hieronder).
Interstellaire komeet
Nu ook 2I/Borisov helderder wordt, lijkt het niet ondenkbaar dat deze momenteel hetzelfde overkomt. Eerder wees onderzoek al uit dat de interstellaire komeet in veel opzichten op de kometen in ons eigen zonnestelsel lijkt. En dan met name op kometen met lange omlooptijden, waarvan bekend is dat ze doorgaans wat gemakkelijker uiteenvallen dan kometen met kortere omlooptijden. Eerder voorspelden onderzoekers ook al dat de reis door het zonnestelsel komeet 2I/Borisov niet in de koude kleren zou gaan zitten. De relatief kleine kern van de komeet – volgens observaties van Hubble is deze nog geen kilometer groot – zou de komeet met name vatbaar maken voor fragmentatie.
Corona
Maar er moet nog veel meer data verzameld worden om de toename in helderheid van de interstellaire komeet te kunnen duiden. De grote uitdaging is nu om die data te verzamelen alvorens men in de strijd tegen het coronavirus ook de observatoria sluit.
Over het object
2I/Borisov werd in augustus 2019 ontdekt en hoort niet in ons zonnestelsel thuis; de komeet is in een ander stelsel geboren en bezig aan een lange, interstellaire reis. Het is de tweede interstellaire komeet die onderzoekers ontdekt hebben. Eerder werd ‘Oumuamua al gespot. Maar waar ‘Oumuamua kort na ontdekking al het zonnestelsel verliet en dus weinig meer geheimen prijs kon geven, gunt 2I/Borisov ons iets meer tijd voor onderzoek. Naar verwachting kunnen onderzoekers deze ook de komende maanden nog bestuderen.
Daarnaast hebben wetenschappers goede hoop dat we binnenkort nog meer van dit soort interstellaire objecten gaan ontdekken. Er is momenteel namelijk een observatorium in aanbouw dat geknipt is voor het opsporen ervan. We hebben het dan over het Vera C. Rubin Observatory. Dat er nog genoeg interstellaire objecten in ons zonnestelsel op ontdekking wachten, lijkt ook buiten kijf te staan. Volgens recente schattingen zouden er op elk moment duizenden van deze objecten in ons stelsel huizen.
