Universum begon 11 miljard jaar geleden af te koelen

melkweg

Het universum begon zo’n 11 miljard jaar geleden af te koelen. Na een maximale temperatuur van 13.000 graden te hebben bereikt, koelde het universum in één miljard jaar tijd met 1000 graden af. Dat blijkt uit nieuw onderzoek.

Onderzoekers trekken hun conclusie nadat ze achterhaalden hoe warm het universum drie tot vier miljard jaar na het ontstaan was. In die tijd begonnen de eerste extreem actieve sterrenstelsels te ontstaan en zij verwarmden hun omgeving. “Maar elf miljard jaar geleden werd de ‘koorts’ van het universum doorbroken en begon het universum weer af te koelen,” vertelt onderzoeker Elisa Boera.

Intergalactisch
De onderzoekers stelden de temperatuur van het jonge universum vast door te kijken naar het gas tussen sterrenstelsels, ook wel het intergalactisch medium genoemd. “Het intergalactisch medium doet uitstekend verslag van de historie van het universum. Het ‘onthoudt’ de grote gebeurtenissen die de eigenschappen van het intergalactisch medium – zoals de temperatuur en samenstelling – tijdens verschillende evolutionaire fasen beïnvloedden,” vertelt onderzoeker Elisa Boera.

Vergelijken
Tijdens een eerder onderzoek stelden wetenschappers al dat het universum in een vroeg stadium begon op te warmen. De onderzoekers stelden nu de temperatuur die het universum in een iets later stadium had, vast en kunnen zo in kaart brengen hoe die temperatuur zich in de eerste miljarden jaren van het bestaan van het universum ontwikkelde. Het onderzoek suggereert dat het universum elf miljard jaar geleden begon af te koelen. In één miljard jaar koelde het universum met zo’n 1000 graden Celsius af, nadat het eerder een maximale temperatuur van 13.000 graden had bereikt. “Die trend zet waarschijnlijk tot op de dag van vandaag door.”

Het universum koelde waarschijnlijk af door toedoen van helium. “Veertien procent van het intergalactische gas is helium,” legt Michael Murphy uit. “Twaalf miljard jaar geleden absorbeerde het de intense straling van actieve sterrenstelsels en verloor daarbij elektronen. De elektronen suisden in het rond en verwarmden het gas. Zodra het helium geïoniseerd was, ging de straling simpelweg door het gas heen zonder het te verwarmen. Toen het universum vervolgens verder ging uitdijen, koelde het gas verder af.”

Bronmateriaal

"The Universe broke its rising 'fever' about 11 billion years ago" - Swinburne.edu.au
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL-Caltech.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd