Jullie – trouwe lezers van Scientias.nl – hebben gesproken: Hubbles meest recente blik op spiraalstelsel NGC 5643 steekt er met kop en schouders boven uit en won de titel ‘Mooiste ruimtefoto van het jaar 2024’!
Vanaf Eerste Kerstdag kon er – zoals in eerdere jaren – op Scientias.nl gestemd worden op de mooiste ruimtefoto van het afgelopen jaar. En dat hebben we geweten! Honderden mensen brachten de afgelopen dagen hun stem uit en dat resulteert in een overduidelijke winnaar; namelijk de foto hieronder, die niet alleen de hoogste gemiddelde score ontving, maar ook de meeste tienen:
Eerste plaats – NGC 5463
De winnende foto is gemaakt door de Hubble-ruimtetelescoop en toont grand design spiraalstelsel NGC 5463. De Amerikaanse en Europese ruimtevaartorganisaties (NASA en ESA) gaven de foto op 9 december van dit jaar vrij. De foto benut waarnemingen uit negen filters die golflengten van ultraviolet tot infrarood bestrijken. Dit maakt het mogelijk om zowel de heldere spiraalarmen als de diepere structuren in het sterrenstelsel vast te leggen. Nieuw in deze opname is de prominente weergave van stervormingsgebieden, gekenmerkt door een rode gloed die gas onthult dat wordt verwarmd door jonge, massieve sterren. Deze verbeterde kleurencombinatie geeft een levendiger en wetenschappelijk rijker beeld dan eerdere opnames. Je vindt het artikel dat hierover verscheen op Scientias.nl hier terug.
Tweede plaats – dubbelster R Aquarii
Op de tweede plaats schittert een fascinerende opname van de symbiotische dubbelster R Aquarii, vastgelegd door ruimtetelescoop Hubble. Dit unieke systeem, bestaande uit een witte dwerg en een pulserende rode reus, staat bekend om zijn gewelddadige uitbarstingen waarbij gloeiend gas met immense snelheid de ruimte in wordt geslingerd. De spectaculaire beelden onthullen niet alleen de complexe dynamiek van deze sterren, maar ook hoe ze de bouwstenen van het heelal opnieuw verspreiden. Bekijk de indrukwekkende foto en ontdek meer over dit kosmische spektakel.
Derde plaats – NGC 2090
Op de derde plaats schittert het vlokkerige spiraalstelsel NGC 2090, vastgelegd door de Hubble-ruimtetelescoop. Dit prachtige stelsel, gelegen op zo’n 40 miljoen lichtjaar afstand, toont kronkelende lichtbanen en verspreide stervormingsgebieden. De gedetailleerde opname benadrukt de stoffige, onregelmatige structuur die typisch is voor dit type sterrenstelsel. Dankzij Hubbles scherpe blik krijgen we een unieke inkijk in de dynamiek en schoonheid van dit kosmische juweel. Ontdek de adembenemende foto evenals het alternatief, vastgelegd door James Webb.
Vierde plaats – 30 Doradus B
Op de vierde plaats schittert een kleurrijke opname van 30 Doradus B, een spectaculair supernovarestant in de Grote Magelhaense Wolk. Dit unieke beeld combineert data van verschillende telescopen en onthult niet één, maar twee supernova-explosies. De heldere röntgenstralen en de zwakke, enorme schil suggereren dat het gebied een complex verleden kent, met massieve sterren die explosief hun leven eindigden. De opname toont een adembenemend samenspel van gloeiende gaswolken, energierijke schokken en sterren. Bekijk de indrukwekkende foto en ontdek het verhaal achter dit kosmische vuurwerk.
Vijfde plaats – NGC 5189
Op de vijfde plaats schittert NGC 5189, een fascinerende planetaire nevel met een complexe spiraalvorm. Vastgelegd door Hubble in 2012, toont deze kleurrijke opname een nevel die eerder doet denken aan een balkspiraalstelsel dan aan een klassieke nevel. De bijzondere S-structuur is ontstaan door de invloed van een vermoedelijke tweede ster, al blijft die nog onzichtbaar. Het kosmische spektakel, op 1800 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Vlieg, biedt een indrukwekkend beeld van een stervende ster die zijn gaslagen in schitterende patronen de ruimte in slingert. Ontdek deze betoverende opname en leer meer over NGC 5189.
Zesde plaats – CG 4
Op de zesde plaats schittert CG 4, een mysterieuze bolwolk in de Gumnevel, die met zijn opvallende vorm doet denken aan een grijpende hand. Vastgelegd door de Dark Energy Camera op de Victor M. Blanco-telescoop in Chili, toont deze opname de gloeiende contouren van geïoniseerd waterstof, verlicht door straling van nabije hete sterren. Met een staart van 8 lichtjaar en een bolvormige kern, blijft CG 4 ondanks zijn fragiele staat nieuwe sterren vormen. Deze bijzondere structuur biedt een fascinerend kijkje in de dynamiek van stervorming en de destructieve kracht van straling in het heelal.
Zevende plaats – NGC 1333
Op de zevende plaats staat de kleurrijke NGC 1333, een stervormingsregio in de Perseus-moleculaire wolk, vastgelegd door de Hubble-ruimtetelescoop ter ere van zijn 33-jarige jubileum. Op 960 lichtjaar van de aarde onthult deze opname een betoverend tafereel van oplichtende gassen en kosmisch stof, waarin jonge sterren ontstaan te midden van turbulente uitbarstingen en stellaire winden. Met zijn unieke blik op de geboorte van sterren herinnert NGC 1333 ons aan de schoonheid en complexiteit van de processen die ooit ook ons zonnestelsel vormden. En die foto gaat er met de zevende plaats in onze top 10 mooiste ruimtefoto’s vandoor!
Achtste plaats – NGC 7733 met NGC 7734
De achtste plaats wordt ingenomen door de fascinerende interactie tussen drie sterrenstelsels in Arp-Madore 2339-661, bestaande uit NGC 7733, NGC 7734 en het kleinere NGC 7733N. Gelegen op 500 miljoen lichtjaar van de aarde, lijken de twee grootste spiraalstelsels elkaar te omarmen, terwijl een derde stelsel net boven NGC 7733 opduikt, omringd door gaswolken. Deze visuele verwarring is een prachtig voorbeeld van sterrenstelsels die door onderlinge zwaartekracht beïnvloed worden, wat uiteindelijk leidt tot een samensmelting over miljoenen jaren. Hubble heeft deze intrigerende foto vastgelegd, die ook tientallen andere sterrenstelsels in de verre achtergrond toont.
Negende plaats – Centaurus A
Op plek negen vinden we een indrukwekkende composietfoto van Centaurus A, genomen ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Chandra X-ray Observatory. Gelegen op 12 miljoen lichtjaar van de aarde, is Centaurus A een van de dichtstbijzijnde radiostelsels en bevat een supermassief zwart gat dat twee gigantische deeltjesjets uitspuwt. De foto toont de witte stip van het zwarte gat in het midden, met paars-witte jets die naar linksboven spuwen en een blauwe wolk van uitgespuwd materiaal eromheen. Chandra’s röntgenfotografie maakt het mogelijk om de intense, hoogenergetische processen rondom zwarte gaten te bestuderen, zoals hier zichtbaar in Centaurus A.
Tiende plaats – De Paardenkopnevel
En dan de hekkensluiter: op de tiende plaats staat een verbluffende opname van de Paardenkopnevel door de James Webb Ruimtetelescoop. Deze nevel, gelegen in het sterrenbeeld Orion op 1300 lichtjaar van de aarde, wordt gedetailleerder dan ooit tevoren getoond. Webb’s foto’s onthullen de complexe gas- en stofstructuren van de Paardenkop, die ontstaan uit een interstellaire wolk die onder invloed van een hete ster oplicht. Het is een van de bekendste fotodissociatiegebieden (PDR’s), waar ultraviolette straling de chemische en fysische processen van het gas aanstuurt. Webb heeft voor het eerst de gedetailleerde structuren aan de rand van de nevel vastgelegd, wat nieuwe inzichten biedt in de evolutie van sterren en interstellaire materie.
En daarmee is onze top 10 weer compleet. Bedankt voor het stemmen! Namens de volledige redactie wensen we jullie allemaal een heel mooie jaarwisseling en alle goeds voor 2025!
Wil je de uitslagen van eerdere jaren nog eens rustig bekijken? Klik op de onderstaande links voor het betreffende artikel:
– Dit is de mooiste ruimtefoto van 2023 (volgens jullie)
– Dit zijn de 10 mooiste ruimtefoto’s van 2022: door jullie gekozen!
– Dit zijn de 10 mooiste ruimtefoto’s van 2021
– Dit zijn de mooiste ruimtefoto’s van de jaren ’10
– Dit zijn de 10 mooiste ruimtefoto’s van 2019
– De 10 allermooiste ruimtefoto’s van 2018
