Twee inheemse volken in Bolivia blijken nauwelijks met dementie te maken te krijgen

Een pre-industriële levensstijl blijkt de ziekte van Alzheimer en aanverwante vormen van dementie te kunnen voorkomen.

Dementie behoort momenteel al tot één van de belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd. En naar verwachting zal de situatie in de toekomst alleen maar verslechteren. De voorspelling is dat het aantal mensen met dementie explosief gaat stijgen tot maar liefst 153 miljoen mensen in 2050. Misschien kunnen we echter in onze strijd tegen deze slopende ziekte wat van twee inheemse Boliviaanse volken leren. Want onderzoek heeft aangetoond dat zowel de Tsimane als de Moseten vrijwel immuun voor dementie blijken te zijn.

De Tsimane
Het is overigens niet voor het eerst dat de Tsimane in het nieuws komt. Al eerder toonde onderzoek namelijk aan dat dit inheemse en geïsoleerde volk dat in het Boliviaanse Amazonegebied woont, over een oersterk hart beschikt. Uit de studie bleek dat bijna 9 op de 10 Tsimane-mensen geen enkel risico loopt op een hartziekte. Bovendien kwamen de onderzoekers tot de ontdekking dat er geen enkel ander volk ter wereld bekend is waarbij het hart en de vaten zo traag verouderen als bij de Tsimane. Daarnaast is ook kransslagaderverkalking onder deze populatie een heuse zeldzaamheid. Niet alleen hebben deze mensen een sterker hart, ook hun brein blijft veel langer gezond. De Tsimane hebben een simpel leven dat voornamelijk nog uit jagen, verzamelen, vissen en landbouw bestaat. En dat werpt zijn vruchten af. Want dankzij deze levensstijl blijken ook hun hersenen veel langzamer te verouderen.

Met behulp van onder andere CT-scans en vragenlijsten bestudeerde het onderzoeksteam in hoeverre zowel de Tsimane als de Moseten aan dementie en andere cognitieve stoornissen lijden. Het leidt tot een opvallende ontdekking. Zo troffen de onderzoekers slechts vijf gevallen van dementie aan onder 435 Tsimane-mensen en slechts één geval onder 169 Moseten van 60 jaar en ouder.

Dementie
Het betekent dat slechts één procent van de oudere Tsimane- en Moseten-mensen aan dementie lijdt. Ter vergelijking, in de Verenigde Staten heeft maar liefst 11 procent van de mensen van 65 jaar en ouder dementie. “Iets in de pre-industriële levensstijl lijkt de oudere Tsimane en Moseten te beschermen tegen dementie,” zegt onderzoeker Margaret Gatz.

Levensstijl
De twee inheemse volken houden er een heel gezonde manier van leven op na. De ongeveer 17.000 Tsimane blijven bijvoorbeeld hun hele leven lang fysiek actief. Ze vissen, jagen en boeren met handgereedschap en verzamelen voedsel uit het bos. Bovendien leven ze in tegenstelling tot veel andere inheemse bevolkingsgroepen in Australië, Noord-Amerika, Guam en Brazilië volledig geïsoleerd.

Vergelijking
Deze levensstijl werpt zijn vruchten af. Toen de onderzoekers hun resultaten vergeleken met studies naar 15 andere inheemse volken, blijkt dat de Tsimane en de Moseten in vergelijking veel minder vaak met dementie te maken krijgen. Het feit dat inheemse bevolkingsgroepen in andere delen van de wereld vaker aan dementie lijden, kan ermee te maken hebben dat zij meer contact hebben met – en dus ook eerder de levensstijl aannemen van – hun niet-inheemse buren. Bovendien lopen deze andere inheemse volken ook een groter risico op diabetes, hoge bloeddruk, alcoholisme, obesitas en hart- en vaatziekten; risicofactoren die allemaal extreem laag zijn onder de Tsimane en Moseten.

Het geheim
Volgens de onderzoekers zou dit weleens het geheim van de Tsimane en Moseten kunnen zijn. In hoge inkomenslanden staat een gebrek aan lichaamsbeweging en diëten die rijk zijn aan suikers en vetten centraal. En dit kan bijdragen aan hartaandoeningen en hersenveroudering versnellen. Hersenveroudering is vervolgens weer de belangrijkste risicofactor voor de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Een lage formele opleiding, hoge bloeddruk, diabetes, hart- en vaatziekten, weinig lichaamsbeweging en zelfs luchtvervuiling kunnen allemaal de kans op dementie en de ziekte van Alzheimer vergroten.

Het betekent dat we mogelijk veel van de Tsimane en Moseten kunnen leren. Want terwijl wetenschappers over de hele wereld zoeken naar oplossingen voor de slopende ziekte, blijkt de pre-industriële levensstijl van de twee Boliviaanse inheemse volken de ziekte van Alzheimer en dementie te kunnen voorkomen. “We zijn naarstig op zoek naar oplossingen voor de groeiende aantallen mensen die de ziekte van Alzheimer en aanverwante vormen van dementie krijgen,” zegt onderzoeker Hillard Kaplan. “Door diverse populaties te bestuderen, kunnen we ons begrip van deze ziekten vergroten en belangrijke nieuwe inzichten opdoen.”

Bronmateriaal

"Study: Some of the world’s lowest rates of dementia found in Amazonian indigenous groups" - University of Southern California (via EurekAlert)

Afbeelding bovenaan dit artikel: Tsimane Health and Life History Project Team

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd