Tot voor kort onbekende Maya-prinses zegeviert op nieuw ontdekt monument

maya

Wetenschappers hebben onder een tempel in de oude Maya-stad El Perú-Waka een stenen monument ontdekt. Het monument staat boordevol hiëroglyfen die het verhaal vertellen van een Maya-prinses uit de zesde eeuw die tijdens een oorlog tussen de twee machtigste Maya-dynastieën uiteindelijk zegeviert.

Onder een tempel in de stad El Perú-Waka troffen de onderzoekers een stele aan: een stenen tablet met daarop het verhaal van de Slangenkoningin, prinses Ikoom. “Het verhaal van deze stele zit vol met onverwachte wendingen die we normaal gesproken in oorlogsverhalen, maar zelden in Precolumbiaanse archeologie aantreffen,” vertelt onderzoeker David Freidel.

De stele. Foto: Juan Carlos Pérez / Proyecto Arqueológico el Perú-Waka'y Pacunam.
De stele. Foto: Juan Carlos Pérez / Proyecto Arqueológico el Perú-Waka’y Pacunam.
Overgelopen
De tekst op het monument beschrijft hoe de zoon van Chak Took Ich’aak – Wa’oom Uch’ab Tzi’kin genaamd – de troon bestijgt. Prinses Ikoom, waarschijnlijk de moeder van Wa’oom Uch’ab Tzi’kin is daar getuige van. Ikoom wordt beschreven met de titels ‘Ix Sak Wayis K’uhul Chatan Winik’. Deze titels – die zoveel betekenen als ‘Dame Witte Geest, Goddelijk Individu van Chatan’ – wijzen erop dat de vrouw deel uitmaakte van de familie die over het Slangen-koninkrijk regeerde. Dit was het machtigste koninkrijk in de Klassieke Mayaperiode: de koning regeerde over grote delen van het zuiden van modern Mexico. Opvallend genoeg was deze dame dus getrouwd met koning Chak Tok Ich’aak. Zijn naam wijst erop dat hij trouw was aan de dynastie van Tikal: een grote vijand van het Slangen-koninkrijk. Toen koning Chak Tok Ich’aak de troon besteeg, moet hij de dynastie van Tikal trouw zijn geweest. Dat zijn vrouw tot het Slangen-koninkrijk behoorde, wijst erop dat de koning halverwege van kamp is gewisseld en het Slangen-koninkrijk trouw werd. Om deze nieuwe alliantie kracht bij te zetten, trouwde hij waarschijnlijk met Ikoom. “Wij denken dat koning Chak Took Ich’aak toen hij regeerde overliep naar De Slangen-dynastie. Maar toen hij stierf en zijn zoon aan de macht kwam, deed hij dat onder toezicht van een vreemde koning.” Waarschijnlijk de koning van Tikal. “Dus Tikal had de macht over Waka’ teruggekregen en op de één of andere manier overleefde koningin Ikoom die verandering.”

Zegevieren
Maar daarmee is het verhaal nog niet af. “Door een dramatische verandering in oorlogstijd wordt diezelfde Tikal-koning verslagen en geofferd door de Slangenkoning.” Zo’n twee jaar daarna richtten Ikoom en haar zoon de stele met daarop het hele verhaal op. “Machtige leiders vonden het geweldig om tegenslagen als voorbodes van succes te beschrijven. In dit verhaal zegevierde de slangenkoningin, prinses Ikoom, uiteindelijk.”

Nieuw hoofdstuk
Wetenschappers zijn blij met de vondst van de stele. “De informatie in deze tekst voorziet ons van een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van het oude koninkrijk van Waka’ en diens politieke relaties met de machtigste koninkrijken in de klassieke periode van de Maya-wereld.”

Begraven
Maar hoe kwam dit monument precies onder de tempel terecht? De stele werd in de zesde eeuw opgericht en stond zo’n honderd jaar in weer en wind. Daarna werd de stele door een latere koning verwijderd en als een offer onder de tempel begraven. Dat verklaart waarom het monument – ondanks dat het al zo’n 1450 jaar oud is – nog in zo’n goede staat is.

Eerder werd onder de tempel van El Perú-Waka al het graf van één van de belangrijkste vorsten van de klassieke Maya-beschaving ontdekt: koningin K’abel. Dankzij de vondst van de stele hebben we ook een beter beeld van haar afkomst gekregen. Prinses Ikoom lijkt namelijk haar voorouder te zijn.

Bronmateriaal

"Discovery of stone monument at El Perú-Waka’ adds new chapter to ancient Maya history" - WUSTL.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Francico Castaneda / Proyecto Arqueológico el Perú-Waka'y Pacunam.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd