Slim! Want dan knabbelen de rupsen aan elkaar, in plaats van aan de bladeren van de tomatenplant.
Wanneer tomatenplanten aangevallen worden door rupsen, kunnen ze nergens heen vluchten. Het enige wat ze kunnen doen, is defensieve stofjes afgeven om hun aanvallers af te schrikken. Die stofjes worden niet alleen door de aanvallers, maar ook door planten in de buurt opgepikt. In reactie op het stofje gaan die andere planten ook investeren in hun defensie, want: gevaar dreigt! Eén van de stofjes die planten afgeven wanneer ze worden aangevallen, is methyljasmonaat. Onderzoeker John Orrock en collega’s hebben nu uitgezocht welk effect dit stofje op het gedrag van de aanvaller heeft. En dat leverde een verrassing op. “Wij zijn op een defensieve methode van planten gestuit waar men eerder nog geen besef van had,” vertelt Orrock. “Het is gruwelijk en macabre.” Maar het werkt.
Methyljasmonaat
De onderzoekers verzamelden een aantal tomatenplanten en bespoten deze met verschillende concentraties methyljasmonaat: sommige planten ontvingen een lage concentratie, andere een gemiddelde of hoge. Ook waren er planten die bespoten werden met een oplossing waarin geen methyljasmonaat zat. Vervolgens werden er bij elke plant acht larven van de florida-uil geplaatst. Elke dag telden de onderzoekers het aantal rupsen dat bij elke plant zat en na acht dagen gingen ze na hoeveel plantmateriaal er door de rupsen verorberd was.
Kannibalen
De rupsen die bij de tomatenplant zonder of met een lage concentratie methyljasmonaat waren geplaatst, bleken eerst de hele plant op te eten en vervolgens aan elkaar te gaan knabbelen. Heel anders was het bij de plant bespoten met de hoogste concentratie methyljasmonaat: deze plant bleef vrijwel intact en rupsen begonnen al snel aan elkaar te knabbelen. “Niet alleen worden deze jongens roofdieren – wat een overwinning is voor de plant – ze verkrijgen ook een hoop voedsel door van elkaar te gaan eten,” vertelt Orrock. “Vanuit het perspectief van de plant is dit een heel goede uitkomst: herbivoren tegen elkaar opzetten.” Want herbivoren die door andere herbivoren worden opgegeten, kunnen niet meer aan de plant knabbelen (dus het aantal vijanden neemt af) en de kannibalen die overblijven, hebben hun buik vol met rupsen en zullen dus ook niet zo snel meer aan de bladeren beginnen.
Het onderzoek laat volgens Orrock maar weer eens zien dat we planten doorgaans onderschatten. “In plaats van muurbloempjes die afwachten wat het leven brengt, reageren planten op hun omgeving met een potente defensie en die defensieve maatregelen zorgen ervoor dat rupsen sterker geneigd zijn om andere rupsen op te eten.”
