Wordt Tetris straks het belangrijkste wapen van psychologen en psychiaters in de strijd tegen de posttraumatische stressstoornis (PTSS)? Het zou zo maar kunnen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het spelen van dit overbekende spelletje – in tegenstelling tot andere spelen – het aantal hinderlijke flashbacks met de helft vermindert.
PTSS is een aandoening die ontstaat wanneer mensen een traumatische ervaring meemaken. Met name soldaten zijn heel vatbaar gebleken voor PTSS. Flashbacks horen bij het ziektebeeld en zijn zeer gevaarlijk. “Het is zo’n herinnering die terugkomt wanneer je dat niet wilt,” weet onderzoeker Emily Holmes.
Tetris
Vorig jaar toonde Holmes al aan dat Tetris een opzienbarende rol kan spelen in het omgaan met PTSS. Ze liet proefpersonen traumatische beelden zien en een deel van de mensen ging daarna een half uurtje Tetris spelen. Deze proefpersonen hadden daarna aanzienlijk minder ongewenste herinneringen dan het andere deel van de groep.
Experiment
Maar zouden alle spelletjes dit effect hebben of is Tetris uniek? Holmes zocht het uit. Ze verzamelde proefpersonen, liet ze traumatische beelden zien en verdeelde de groep daarna in drieën. De eerste groep ging Tetris spelen. De tweede groep ging op de computer een gewone quiz spelen en een derde groep deed niets.
WIST U DAT…
Resultaat
De resultaten zijn opvallend: de Tetris-spelers hadden de helft minder flashbacks dan de controlegroep die niets deed. Maar de mensen die een quiz speelden, hadden iets meer flashbacks dan normaal. “Het maakte het op korte termijn erger,” concludeert Holmes. Het effect van Tetris bleek bovendien groter dan gedacht: zelfs wanneer proefpersonen pas vier uur na het trauma gingen spelen, hadden ze er baat bij. Dat wijst erop dat het spel niet zomaar een afleiding is, maar het mechanisme dat indringende herinneringen vormt, verstoort.
Fragment
Flashbacks ontstaan wanneer er een verstoorde balans is tussen onze perceptie (wat we zien, horen, proeven en ruiken) en de manier waarop we dat begrijpen en in de context plaatsen. Tijdens een trauma kunnen deze twee factoren door elkaar geschud worden, waardoor we de context niet meer helder hebben. Wat dan in de herinnering wordt opgeslagen zijn fragmenten die voortdurend bovenkomen.
Uit onderzoek is gebleken dat het brein tot zes uur nodig heeft om een trauma om te zetten in deze indringende herinneringen. Dat Tetris dit hele systeem verstoort, komt waarschijnlijk doordat het spel een beroep doet op onze perceptie. “Het veegt onze herinneringen niet uit, maar haalt de scherpe randjes van de indringende herinneringen,” concludeert Holmes. Een verbaal spelletje (zoals de quiz) doet het tegenovergestelde doordat dit juist ingaat op het begrip en in de context plaatsen van zaken.
