Vier redenen waarom de lancering van vanavond historisch genoemd mag worden.
Vanavond om iets over half elf lanceert SpaceX zijn Crew Dragon, met aan boord twee NASA-astronauten. Na jaren van voorbereiding krijgt de samenwerking tussen NASA en SpaceX een nieuwe impuls. Nadat SpaceX eerder in opdracht van NASA al voorraden naar het internationale ruimtestation ging vervoeren, zal het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk – als alles vanavond goed gaat – nu ook regelmatig astronauten naar het ISS gaan brengen.
Historisch
De testvlucht van vanavond is – zowel binnen NASA als daarbuiten – al veelvuldig als ‘historisch’ aangeprezen. En velen zien de lancering als het startpunt van een nieuw tijdperk. En nee, dat is niet overdreven. Want de lancering is historisch. En wel om deze vier redenen.
1. Amerikanen worden weer vanaf Amerikaanse bodem gelanceerd
Het heeft bijna tien jaar moeten duren. Maar eindelijk kunnen Amerikaanse astronauten weer vanaf Amerikaanse bodem worden gelanceerd. De laatste keer dat dat gebeurde, was in 2011 toen spaceshuttle Atlantis vier astronauten naar het ISS – en weer naar de aarde – bracht. Na die vlucht werden de spaceshuttles met pensioen gestuurd, zonder dat er nog een opvolger ontwikkeld was. In de jaren die volgden, was de VS voor het vervoer van voorraden en astronauten naar het ISS geheel afhankelijk van de Russen en hun ruimteveer Sojoez. Ondertussen ontwikkelden verschillende Amerikaanse bedrijven – in opdracht van NASA – ruimtevaartuigen en lanceersystemen waarmee voorraden, maar ook Amerikaanse astronauten weer vanaf Amerikaanse bodem gelanceerd konden worden. De ontwikkelingen gingen vrij snel; al in 2012 kon SpaceX met ruimtecapsule Dragon de eerste voorraden bij het ISS afleveren. En ook het Amerikaanse bedrijf Northrop Grumman ging met voorraden heen en weer pendelen. Ondertussen lieten de bemande vluchten op zich wachten en werden deze zelfs herhaaldelijk uitgesteld. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de strenge veiligheidseisen die NASA gesteld heeft; als het om mensenlevens gaat, gaat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie niet over één nacht ijs. Maar nu, bijna tien jaar nadat Atlantis het luchtruim koos, is het dan zover. De Amerikaanse astronauten Douglas Hurley en Robert Behnken stappen vanavond in de speciaal voor het vervoer van astronauten gebouwde Crew Dragon en vliegen – vanaf Amerikaanse bodem – naar het ISS. Een bijzonder moment, waarop het Amerikaans chauvinisme weer even hoogtij viert.
2. Voor het eerst levert een ruimtevaartbedrijf astronauten af bij het ISS
Nog niet zo heel lang geleden was de ruimte het domein van overheidsorganisaties, zoals NASA of het Russische Roscosmos. Maar de afgelopen decennia is er veel veranderd. Ruimtevaartbedrijven eisen hun plaats op in de ruimte. Ze bouwen hun eigen ruimtevaartuigen en lanceersystemen en trainen hun eigen astronauten. Nadat SpaceX en Northrop Grumman eerder al met hun eigen ruimtecapsules naar het ISS vlogen om het te bevoorraden, worden er vanavond dus ook voor het eerst astronauten door zo’n private partij vervoerd.
3. Het is de opmaat naar meer…veel meer
Dat een gouvernementele organisatie zoals NASA de ambities van ruimtebedrijven toejuicht, lijkt misschien een beetje vreemd. Maar door samen te werken met commerciële partijen en bepaalde taken uit te besteden, kan NASA zich op andere zaken richten. Namelijk: deep space. NASA wil op korte termijn – ergens in 2024 – opnieuw mensen op de maan zetten en met de kennis en kunde die tijdens deze maanmissies wordt opgedaan, ook bemande missies naar Mars op poten zetten. Doordat commerciële partijen nu de bevoorrading en bemanning van het ISS deels gaan regelen, kan NASA zich volledig op die ambities storten. Ondertussen gaat het werk aan boord van het ISS immers gewoon door. En dat laatste is belangrijk; veel experimenten die in het ISS worden gedaan en technologie die in het ISS wordt (door)ontwikkeld, zullen uiteindelijk de weg vrijmaken naar een langdurig verblijf op andere hemellichamen, zoals de maan en Mars. De lancering van vanavond is dan ook onderdeel van een veel groter verhaal. Een verhaal dat veel verder reikt dan de omloopbaan van het ISS.
4. Het is het begin van de ontsluiting van de ruimte
We zeiden het net al even; lang was de ruimte het domein van overheidsinstanties. Wie de ruimte in wilde, kon niet om die instanties heen. Maar ook dat gaat nu veranderen. Want nu commerciële partijen de ruimtevaartuigen en lanceersystemen bezitten waarmee mensen veilig in de ruimte kunnen worden gebracht, zal zo’n ruimtereis niet langer enkel zijn weggelegd voor astronauten in dienst van NASA of andere overheidsinstanties. Zo hoopt Boeing op niet al te lange termijn ook astronauten naar het ISS te gaan vervoeren. En tijdens de eerste bemande testvlucht zijn er naast NASA-astronauten ook astronauten van Boeing zelf aan boord van Boeings Starliner te vinden. Naar verwachting zal de ruimte door de inmenging van private partijen de komende decennia dan ook voor een groter deel van de wereldbevolking ontsloten worden. Zo zijn er plannen om toeristen op korte termijn in een Crew Dragon een rondje rond de aarde te laten vliegen. En hoopt SpaceX in 2023 enkele toeristen richting de maan te sturen. In het nog in aanbouw zijnde Starship zullen de toeristen een rondje rond de maan vliegen, alvorens terug te keren naar de aarde.
Ziet de wereld er anders uit als we morgenochtend na een lange avond en een succesvolle lancering, wakker worden? Dat niet. Maar de ruimte zal – in zekere zin – toch voorgoed een beetje veranderd zijn.
