De tempel is gebouwd door de Etrusken en gaat de boeken in als één van de grootste tempels die van deze ‘vergeten’ beschaving is teruggevonden.
Archeologen van de universiteit van Freiburg en Mainz ontdekten de tempel in Vulci, één van de belangrijkste Etruskische steden, gelegen in het midden van Italië. De tempel meet zo’n 45 bij 35 meter en is daarmee opvallend groot. “Het is zeldzaam om tempels met zo’n omvang in Etrurië (het thuisland van de Etrusken, red.) te vinden,” vertelt onderzoeker Mariachiara Franceschini aan Scientias.nl. “De omvang reflecteert mogelijk een zekere welvaart in Vulci, iets wat ook wel blijkt uit de necropolissen uit die tijd.”
Twee tempels
Maar niet alleen de omvang maakt deze tempel – die rond het eind van de zesde of begin van de vijfde eeuw voor Christus gebouwd zou zijn – bijzonder. Minstens zo opzienbarend is namelijk het feit dat deze sterk lijkt op de naburige Tempio Grande. “De nieuwe tempel is grofweg net zo groot en net zo georiënteerd als de naburige Tempio Grande en werd ook in dezelfde tijd gebouwd.” “Deze duplicatie van monumentale gebouwen in een Etruskische stad is zeldzaam en suggereert dat dit een uitzonderlijke ontdekking is,” voegt collega Paul Pasieka toe.
Waarom de Etrusken twee zulke sterk op elkaar lijkende tempels naast elkaar lieten verrijzen, blijft gissen voor de archeologen. “Het kan wellicht verklaard worden doordat ze de intentie hadden om twee goden met een vergelijkbare waardering in het centrum van de stad te vereren,” stelt Franceschini. “Zo werden mogelijk ook twee verschillende delen van de populatie aangesproken of vertegenwoordigd.”
Belangrijke ontdekking
De ontdekking van de tempel is belangrijk. “Onze kennis van het uiterlijk en de organisatie van Etruskische steden is vrij beperkt,” stelt Franceschini. “De ontdekking en studie van een nieuwe tempel in de stad stelt ons in staat om de relatie tussen religie en de organisatie van de stad te begrijpen, en na te gaan hoe heilige gebouwen in de verschillende functionele delen van een oude stad werden geïntegreerd en hoe de populatie in hun dagelijks leven de interactie met het heilige aanging. Daar hebben we veel vragen over die we hopelijk in de komende jaren – waarin meer opgravingen en onderzoek zal worden gedaan – kunnen beantwoorden.”
Vergeten Etrusken
Het moet uiteindelijk ook weer meer informatie opleveren over de Etrusken; een dikwijls over het hoofd geziene beschaving die in veel opzichten zijn tijd ver vooruit was. De Etrusken behoorden tot de hoogst ontwikkelde volken van de oudheid en stonden in zekere zin aan de wieg van de veel beroemdere Romeinen; die dankten zowel hun schrift, cultuur als godsdienst aan de Etrusken die 700 jaar lang over het midden van Italië heersten. In Italië zijn ze dat nog niet vergeten, zo stelt Franceschini. Maar daarbuiten wel. “In Italië is er altijd veel onderzoek naar de Etrusken gedaan, maar in andere landen zijn ze veel over het hoofd gezien, omdat de aandacht uitging naar de Griekse en Romeinse wereld.”
Opbouw van de stad
Wellicht kunnen de opgravingen bij Vulci onze aandacht voor de grootse beschaving van de Etrusken weer wat aanwakkeren. Want dat daar nog veel meer over de Etrusken te ontdekken valt, staat vast. “Er wacht nog een hele stad op ontdekking,” zo is de volle overtuiging van Franceschini. Maar ook de tempel die de archeologen recent opgroeven, heeft nog wat geheimen prijs te geven, zo vermoeden de wetenschappers. Niet alleen over de tijd waarin deze verrees en in gebruik was, maar ook over de tijd daarvoor. Want niet alleen de fundamenten van de tempel zijn opvallend goed bewaard gebleven; ook de grondlagen eronder zijn nauwelijks verstoord. En dat biedt onderzoekers de kans om die – en daarmee ook de tijd waaruit zij stammen – nader te verkennen. “We willen de structuur van de stad voorafgaand aan de bouw van de tempel – oftewel de tot op heden in nevelen gehulde oorsprong van de stad – beter begrijpen,” vertelt Franceschini.
Ondergang van de Etrusken
Daarnaast zijn de onderzoekers ook heel benieuwd naar de ondergang van de tempel. En daarmee dan toch ook weer naar de invloed van de Romeinen, want zij waren het die de tempel plunderden en vernietigden. “En wij willen de relatie tussen de Etruskische en Romeinse stad graag beter gaan begrijpen. Net als de transformatie die Vulci in de Romeinse periode doormaakte.”
En zo blijft er dus nog genoeg te onderzoeken. Gelukkig krijgen de archeologen daar alle gelegenheid toe; de komende jaren zijn ze voornemens de tempel en onderliggende grondlagen nader te bestuderen en zo een veel gedetailleerder beeld te krijgen van de religie van de Etrusken, hun sociale structuren en het alledaagse leven van deze dikwijls over het hoofd geziene, maar onmiskenbaar machtige en invloedrijke beschaving.
…de Etrusken ook qua emancipatie hun tijd vooruit waren? Vrouwen hadden naast de zorg voor hun kinderen en het huishouden vaak ook een baan; ze weefden stoffen of werkten als priesteres of klaagvrouw. En dat was zeer ongebruikelijk in die tijd. Daarnaast mochten ze – in tegenstelling tot Griekse en Romeinse vrouwen – zelf boodschappen doen. Ook mochten ze sportwedstrijden bijwonen en naar het theater. Meer weten? Lees hier alles over de Etrusken.
