Het zit Boeing niet mee. Na jaren van uitstel had om iets na middernacht (Nederlandse tijd) dan eindelijk de eerste bemande testvlucht naar het ISS moeten plaatsvinden. Maar technische problemen gooiden roet in het eten.
En dus staat Boeings ruimtevaartuig – de CST-100 Starliner – nog altijd aan de grond. Van een lancering is ook de komende dagen geen sprake; de verwachting is dat er pas op zijn vroegst komende vrijdag gelanceerd kan worden. Voorwaarde is natuurlijk wel dat de technische problemen dan zijn opgelost.
Raket
Die technische problemen treffen overigens niet het ruimtevaartuig van Boeing, maar de draagraket eronder: de Atlas V. Deze raket is eigendom van United Launch Alliance: een joint-venture van Boeing en Lockheed Martin.
Kort voor lancering werd een probleem ontdekt in de bovenste trap van de Atlas V. Een drukregelventiel op de met vloeibare zuurstof gevulde tank van deze rakettrap bleek niet goed te werken. En daarop werd besloten de lancering af te blazen.
Astronauten eruit
De astronauten – die reeds in het ruimtevaartuig hadden plaatsgenomen – werden uit de CST-100 Starliner gehaald. Ook werd de vloeibare zuurstof en waterstof weer uit de eerste en tweede rakettrappen van de Atlas V gepompt.
Onderzoek
En daarmee was de lancering – ongeveer twee uur voordat deze had moeten plaatsvinden – definitief van de baan. De komende dagen zal verder onderzoek worden gedaan naar de boosdoener: het drukregelventiel. Afhankelijk van de bevindingen zal vervolgens besloten worden of de lancering alsnog deze week plaats kan vinden of verder moet worden uitgesteld.
Weer uitstel
Uitstel is Boeing overigens niet vreemd. Oorspronkelijk had de eerste bemande testvlucht van de CST-100 Starliner namelijk reeds in 2020 moeten plaatsvinden. Maar inmiddels zitten we dus in 2024 en zijn we nog steeds in afwachting van die eerste testvlucht. Het is te herleiden naar technische problemen die Boeing tijdens het testen van de CST-100 Starliner ondervond en die keer op keer tot uitstel leidden (zie kader).
Een aantal jaren geleden besloot NASA zich niet langer meer bezig te houden met het heen en weer pendelen van astronauten naar het internationale ruimtestation en die taak uit te besteden aan ruimtevaartbedrijven. Daarmee had NASA de handen vrij om zich te richten op bemande missies naar bijvoorbeeld de maan en in een later stadium ook Mars. De klus om astronauten naar het ISS en van het ISS weer naar de aarde te brengen, werd gegund aan SpaceX en Boeing. Zij ontwikkelen met subsidie van NASA respectievelijk de ruimteschepen Dragon 2 en CST-100 Starliner. Het eerstgenoemde ruimteschip wordt gelanceerd met behulp van een eveneens door SpaceX ontwikkelde Falcon 9-raket, terwijl Boeing kiest voor de Atlas V-raket. Maar met een ruimtevaartuig en raket zijn de twee bedrijven er nog niet; NASA wil ook zeker weten dat ze in staat zijn om astronauten veilig te vervoeren. En dus volgt een uitgebreide serie tests en uiteindelijk ook testvluchten. SpaceX doorloopt die vrij soepeltjes en in 2020 is het bedrijf dan ook klaar voor het echte werk: een bemande vlucht naar het ISS. Die verloopt volgens het boekje en inmiddels heeft SpaceX al verschillende bemande vluchten naar het ISS ondernomen. Ondertussen gaat het bij Boeing een stuk moeizamer. Waar het bedrijf in eerste instantie op koers ligt om ook in 2020 een bemande testvlucht uit te voeren en niet lang daarna op regelmatige basis astronauten naar het ISS te gaan brengen, begint het rond 2019 allemaal in de soep te lopen. In dat jaar gaat de eerste onbemande testvlucht naar het ISS mis; de CST-100 Starliner wordt succesvol gelanceerd, maar komt in de verkeerde baan terecht en bereikt het ISS niet. Een herkansing wordt gepland in 2021. Maar problemen in de aandrijvingssystemen gooien roet in het eten en Boeing moet de testvlucht uitstellen. De problemen blijken groter dan gedacht en er wordt maandenlang aan de CST-100 Starliner gesleuteld. Uiteindelijk maakt deze pas in mei 2022 een – eindelijk succesvolle – onbemande testvlucht. Maar een bemande testvlucht laat vervolgens dus nog twee jaar op zich wachten.
En nu moet Boeing de bemande testvlucht dus opnieuw uitstellen. Vooralsnog wordt gehoopt dat een herkansing komende vrijdag reeds volgt. Maar of dat haalbaar is, zal de komende dagen duidelijk moeten worden en hangt volledig af van de vraag of de problemen met het drukregelventiel snel opgelost kunnen worden.
