Niet aliens, maar grillen van de ster zelf kunnen verklaren waarom deze soms opeens flink minder helder wordt.
Dat stellen onderzoekers in het blad Physical Review Letters. En daarmee geven ze een nieuwe draai aan een mysterie dat zich maar voort blijft slepen..
Het verhaal van Tabby’s ster in een notendop
In oktober 2015 ontdekken onderzoekers ‘dipjes’ in de lichtcurve van de ster KIC 8462852 (bijgenaamd Tabby’s ster). Normaal gesproken kunnen dergelijke dipjes – wanneer ze elke keer even groot zijn en regelmatig ontstaan – wijzen op de aanwezigheid van een planeet (die zo af en toe het licht van de ster blokkeert). Maar de dipjes van Tabby’s ster zijn zowel qua timing als qua grootte onregelmatig. Zo neemt de helderheid van de ster het ene moment met 15 procent af en het volgende moment met 22 procent. Die enorme en onregelmatige dipjes in de lichtcurve zijn overduidelijk niet het resultaat van een planeet. Maar hoe ontstaan ze dan? Onderzoekers slaan aan het speculeren. Exo-kometen zouden de boosdoener zijn. Of er zou sprake zijn van een planetaire botsing. Of nee, het was allemaal de schuld van aliens die een grote structuur rond de ster hebben gebouwd. Inmiddels zijn we meer dan een jaar verder en is er nog altijd geen bevredigende verklaring voor het vreemde gedrag van Tabby’s ster.
Intern
Maar Amerikaanse onderzoekers denken daar nu verandering in te kunnen brengen. In hun paper stellen ze dat de bijzondere lichtcurve van Tabby’s ster niet veroorzaakt wordt door externe, maar door interne factoren. De ster zou aan het veranderen zijn en daarbij ontstaan grote uitbarstingen die het licht van de ster zo af en toe aan het zicht onttrekken.
Statistische distributie van de dipjes
De onderzoekers trekken die conclusie nadat ze de statistische distributie van kleine en grote afnames in de helderheid van de ster bestudeerden. En die statistische distributie past naadloos bij een systeem dat in een faseovergang zit, zo legt onderzoeker Karin Dahmen uit door een voorbeeld van zo’n overgang aan te halen. “De trage vervorming van broos materiaal waarbij je eerst een beetje gekraak hoort dat steeds luider en luider wordt tot er opeens een hard geluid klinkt en het materiaal breekt.” De kleine dipjes in de helderheid van de ster zijn te vergelijken met het gekraak van het broze materiaal, terwijl het harde geluid dat klinkt als het materiaal breekt te vergelijken is met de grote afnames in helderheid.
Onduidelijk
Maar als de ster daadwerkelijk in een faseovergang zit, is de vraag natuurlijk: waar transformeert de ster in en hoelang gaat dat duren? “Als we meer gegevens geanalyseerd hebben, hopen we het type overgang te kunnen identificeren,” stelt onderzoeker Richard Weaver. “We begrijpen nog niet goed genoeg wat hier gebeurt en meer observaties zijn nodig. We kunnen nu alleen maar speculeren over om wat voor overgang het gaat.”
De onderzoekers benadrukken dat ze niet uit kunnen sluiten dat een externe factor verantwoordelijk is voor de onregelmatige afnames in de helderheid van de ster. Maar: hun theorie past wel erg mooi bij wat we tot op heden van Tabby’s ster hebben gezien.
