T. rex had een airco in zijn kop (en misschien ook een hanenkam er bovenop)

Nieuw onderzoek suggereert dat de twee gaten die de Tyrannosaurus rex in zijn kop had, de dino hielpen om op warme dagen af te koelen.

Dat T. rex twee gaten in zijn kop had, is al langer bekend. “Het zijn grote gaten in het schedeldak van de dinosaurus, achter de oogkassen,” legt onderzoeker Casey Holliday aan Scientias.nl uit. Aangenomen werd dat deze gevuld waren met spieren die het dier hielpen om zijn kaak te bewegen. Maar Holliday en collega’s vonden dat geen bevredigende verklaring. “Het is heel raar dat een kaakspier een hoek van 90 graden maakt om vervolgens langs het schedeldak te lopen,” stelt Holliday. En dus besloot hij zich samen met enkele collega’s nog eens over deze gaten in de kop van T. rex te buigen. Het resulteert in een heel nieuwe theorie die stelt dat in ieder geval het voorste deel van de gaten geen spieren, maar bloedvaten herbergden. “We denken dat het dier deze bloedvaten kon openen of sluiten, afhankelijk van de vraag of deze warmte van de zon wilde verzamelen om het brein of het lichaam op te warmen of zich juist van warmte te ontdoen.”

Van vogel tot T. rex
De onderzoekers baseren hun conclusie op een uitgebreid onderzoek, waarbij naast Tyrannosaurussen ook vogels, hagedissen, alligators en krokodillen werden bestudeerd. “Meestal blijven deze onderdelen (die de gaten in de kop van de T. rex vulden, red.) niet bewaard in fossielen, dus bestudeerden we hoe bloedvaten en spieren hun sporen nalaten op de schedel van levende dieren, om vervolgens de schedels van dinosaurussen af te lezen en te achterhalen waar zich spieren, bloedvaten en vet bevonden.”

Warmtebeelden
Daarnaast maakten de onderzoekers warmtebeelden van alligators. “De anatomie van het voorste deel van de kop van alligators lijkt vrij veel op die van dinosaurussen,” vertelt Holliday. “Hoewel vogels nauwer aan dinosaurussen verwant zijn, hebben de grote hersenen en ogen van vogels tot behoorlijk wat veranderingen in het voorste deel van de schedel geleid.” De warmtebeelden van de alligators wijzen er sterk op dat de gaten in hun kop helpen om de dieren af te laten koelen en op te laten warmen. “We merkten dat wanneer het koeler was en de alligators probeerden om op te warmen, er op onze warmtebeelden grote warme plekken in de gaten in hun schedeldak ontstonden, die wijzen op een stijging in temperatuur,” aldus onderzoeker Kent Vliet. “Maar later op de dag, wanneer het warmer wordt, lijken de gaten donker, net alsof ze uit werden geschakeld om de alligators koel te houden.”

Een warmtebeeld van de kop van een alligator. Afbeelding: University of Missouri.

“We weten dat alligators, net als de T. rex, gaten in hun schedeldak hebben en dat deze gevuld zijn met bloedvaten,” voegt onderzoeker Larry Witmer toe. “Maar toch wordt al meer dan 100 jaar aangenomen dat de gaten in de kop van T. rex gevuld waren met spieren. Door gebruik te maken van de anatomie en fysiologie van levende dieren, kunnen we die vroege hypothesen over de anatomie van dit deel van de schedel van T. rex weerleggen.”

Evolutie
Het onderzoek is volgens Holliday, ondanks dat de T. rex al lang niet meer op aarde rondloopt, heel belangrijk. “Anatomie leert ons hoe evolutie dieren zodanig vormgeeft dat ze de uitdagingen in hun omgeving het hoofd kunnen bieden. T. rex en zijn voorouders waren een heel succesvolle lijn van dinosaurussen die gedurende 100 miljoen jaar op aarde rondliepen, dus een beter begrip van hun anatomie helpt ons begrijpen hoe verschillende dieren omgaan met de uitdagingen die hun omgeving biedt en in antwoord daarop bijvoorbeeld een heel coole manier van temperatuurregulatie kunnen ontwikkelen.”

Daarnaast vertelt het onderzoek ons natuurlijk ook veel meer over T. rex zelf. “T. rex kon waarschijnlijk met behulp van mechanismen in zijn eigen lichaam zijn temperatuur reguleren, wat suggereert dat de dinosaurus warmbloediger was dan we dachten,” aldus Holliday. Daarnaast kan de aanwezigheid van temperatuurregulerende bloedvaten op de kop van de T. rex ons beeld van de vleesetende dinosaurus wel eens radicaal veranderen. “Deze bloedvaten maken ook schedelversieringen mogelijk,” aldus Holliday. “Dus het is mogelijk dat T. rex en andere dinosaurussen een verenkam op hun hoofd hadden – net als kaketoes – of zelfs een soort hanenkam.”

Bronmateriaal

"Prehistoric AC" - University of Missouri
Interview met Casey Holliday
Afbeelding bovenaan dit artikel: Brian Engh

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd