Nieuw onderzoek wijst erop dat supervulkanen ons tientallen jaren voor een eruptie al kunnen waarschuwen.
Onze planeet telt nogal wat supervulkanen. En regelmatig halen die ook het nieuws. Dat gebeurde bijvoorbeeld in januari nog toen enkele kranten meldden dat een supervulkaan in Duitsland elk moment uit kon barsten. Dat bleek een broodje aap te zijn, maar Europa was weer even in rep en roer.
Voorbereiding
Nieuw onderzoek onderschrijft dat dat in theorie nergens voor nodig is. Supervulkanen zijn namelijk niet van het ene op het andere moment klaar om uit te barsten. Daar gaan heel wat voorbereidingen aan vooraf. En daar kunnen wij met een beetje oplettendheid getuige van zijn, zo schrijven wetenschappers in het blad Nature.
Santorini
De onderzoeker bestudeerden de Santorini-vulkaan in Griekenland. Omstreeks het jaar 1600 voor Christus barstte deze vulkaan uit. Daarbij kwam zo’n veertig tot zestig kubieke kilometer aan magma vrij. Een enorme eruptie dus. De wetenschappers bestudeerden kristallen en konden aan de hand hiervan meer vertellen over de ontwikkelingen die de vulkaan voor de eruptie doormaakte. De kristallen wijzen erop dat de vulkaan de meeste voorbereidingen voor de eruptie in de honderd jaar voor de uitbarsting maakte. En dat is opvallend. Tussen de eruptie omstreeks 1600 voor Christus en de vorige uitbarsting zat 18.000 jaar. Maar slechts de laatste honderd jaar voor 1600 voor Christus werden gebruikt om de vulkaan weer klaar te stomen voor een nieuwe eruptie.
Voorspellen?
Tegelijkertijd is dit ook hoopgevend. Het laat zien dat supervulkanen tijd nodig hebben om zich voor te bereiden op een nieuwe uitbarsting. Zo’n eruptie is mogelijk al jaren van tevoren te voorspellen wanneer onderzoekers een vulkaan ook diep onder de grond in de gaten houden. En dat is goed om te weten. Want wanneer een supervulkaan uitbarst zijn ook de gevolgen enorm. Het gaat dan niet om het evacueren van een dorp, maar misschien wel om evacuatie van een hele regio. Dat kost tijd en dit onderzoek suggereert dat supervulkanen ons – wanneer we goed opletten – die tijd gunnen.
Dat wil niet zeggen dat we nu al in staat zijn om uitbarstingen van supervulkanen te voorspellen. Wetenschappers hebben nu achteraf signalen gevonden van een naderende eruptie. Deze signalen al zeer ver voor de eruptie opmerken, is een kunst apart.