Superbacteriën waren in 2019 dodelijker dan malaria of aids

Naar schatting stierven er in dat jaar ruim 1,2 miljoen mensen aan antibioticaresistente bacteriële infecties.

Onderzoekers slaan in een nieuwe studie alarm. Uit een uitgebreide analyse, gepubliceerd in het prestigieuze vakblad The Lancet, blijkt namelijk dat er in 2019 ruim 1,2 miljoen mensen zijn overleden aan de gevolgen van antimicrobiële resistentie. En daarmee zijn resistente superbacteriën nog dodelijker dan malaria of aids, die in datzelfde jaar respectievelijk 640.000 en 860.000 levens eisten.

Antimicrobiële resistentie
Onder antimicrobiële resistentie scharen we de ongevoeligheid van micro-organismen voor de werking van antimicrobiële middelen – denk aan antibiotica. Het veelvuldig gebruik van antibiotica en soortgelijke middelen heeft geleid tot de opkomst van superbacteriën die resistent (ongevoelig) zijn geworden. Deze resistentie heeft grote gevolgen voor de behandeling van infecties, want infecties met resistente micro-organismen zijn moeilijker te behandelen. Dit vergroot het risico op ernstige ziekte en overlijden aanzienlijk. Hoewel eerder werd geschat dat tegen 2050 het aantal jaarlijkse doden opgelopen kan zijn tot tien miljoen, lijken we nu zelfs op een veel hoger aantal af te stevenen.

De onderzoekers komen tot deze zorgelijke conclusie nadat ze 204 landen en gebieden hadden bestudeerd. Antimicrobiële resistentie blijkt nu wereldwijd één van de belangrijkste doodsoorzaken te zijn.

Behandelbaar
De studie beschrijft hoe er tegenwoordig honderdduizenden mensen overlijden aan de gevolgen van veelvoorkomende, voorheen behandelbare infecties. Denk bijvoorbeeld aan infecties van de lagere luchtwegen (zoals longontsteking) en de bloedbaan (wat kan leiden tot bloedvergiftiging). Maar omdat de bacteriën die ze veroorzaken resistent zijn geworden tegen behandeling, worden dergelijke infecties menigeen nu fataal. Hoewel antimicrobiële resistentie een bedreiging vormt voor mensen van alle leeftijden, blijken vooral jonge kinderen een bijzonder hoog risico te lopen: ongeveer een op de vijf sterfgevallen doet zich voor bij kinderen onder de vijf jaar.

Verdeling landen
Hoewel met name lage- en middeninkomenslanden worden getroffen, blijken ook hoge inkomenslanden er niet aan te ontkomen. Antimicrobiële resistentie veroorzaakte de meeste slachtoffers in Sub-Sahara Afrika en Zuid-Azië, met respectievelijk 24 en 22 sterfgevallen per 100.000 inwoners. In hoge inkomenslanden leidde antimicrobiële resistentie in 2019 tot 13 sterfgevallen per 100.000 inwoners.

MRSA
De MRSA-bacterie is de meest gevreesde superbacterie. Dat komt omdat de superbacterie ongevoelig is voor een behandeling met het antibioticum meticilline; een veelgebruikt middel. Onderzoekers schatten dat alleen al de MRSA-bacterie eigenhandig in 2019 zeker 100.000 levens eiste.

Ware omvang
Volgens de onderzoekers kunnen we niet langer wachten. “De nieuwe gegevens onthullen de ware omvang van antimicrobiële resistentie wereldwijd,” zegt onderzoeker Chris Murray. “Het is een duidelijk signaal dat we nu moeten handelen om de dreiging te bestrijden. Eerder werd voorspeld dat antimicrobiële resistentie tegen 2050 rond de 10 miljoen levens zou eisen. Maar we weten nu zeker dat we al veel dichter bij dat aantal zitten dan we dachten.”

Maatregelen
Enkele maatregelen die landen kunnen nemen om hun gezondheidsstelsels te beschermen, is het verstrekken van meer geld om nieuwe antibiotica en behandelingen te ontwikkelen, betere inspanningen om infecties te controleren en te beheersen en geoptimaliseerd gebruik van antibiotica. En daar kunnen landen volgens de onderzoekers het beste zo snel mogelijk mee beginnen.

Het rapport benadrukt de dringende noodzaak om de actie ter bestrijding van antimicrobiële resistentie op te schalen. “Als we voorop willen blijven lopen in de strijd tegen antimicrobiële resistentie, moeten we de huidige gegevens gebruiken om onze koers te corrigeren en innovatie te stimuleren,” besluit Murray.

Wist je dat…

…onderzoekers onlangs ontdekten dat de gevreesde MRSA-bacterie toch niet door de mens gecreëerd is? Op jacht naar de oorsprong van de superbacterie komen onderzoekers – heel verrassend – niet uit bij onze antibiotica, maar bij… de egel. Lees hier verder!

Bronmateriaal

"An estimated 1.2 million people died in 2019 from antibiotic-resistant bacterial infections" - University of Oxford

Afbeelding bovenaan dit artikel: Gerd Altmann via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd