En daarmee klemt hij zicht vast op objecten waar je ‘m eigenlijk niet op wilt hebben.
Dat hebben onderzoekers ontdekt. Ze bestudeerden de bacterie Acinetobacter baumannii. Deze bacterie kan met name een bedreiging vormen voor mensen die reeds een verzwakt immuunsysteem hebben en duikt steeds vaker op in het ziekenhuis. Bestrijding is lastig; A. baumanni is resistent voor antibiotica.
Zorgelijk
“De voor alle antibiotica resistente Acinetobacter baumannii is één van de meest zorgwekkende ziekteverwekkers voor zorginstellingen wereldwijd,” aldus onderzoeker Anton Zavialov. Maar dankzij Zavialov en collega’s weten we nu weer iets beter hoe deze bacterie te werk gaat.
Vingertjes
De onderzoekers bestudeerden hoe de bacterie erin slaagt om medische instrumenten gemaakt van plastic te koloniseren. Het was reeds bekend dat de bacteriën daarbij handig gebruik maakten van hun pili: haarachtige structuren op hun oppervlak. De onderzoekers onderzochten deze pili verder en ontdekten iets bijzonders. Aan het uiteinde van de haarachtige structuren bevonden zich drie vingerachtige uitsteeksels. En die ‘vingertjes’ blijven extreem goed plakken aan hydrofobe plastics waar medische instrumenten van gemaakt worden. “Wij geloven dat deze vingers zich binden aan kleine holtes op het oppervlak,” vertelt Zavialov. “Deze hypothese kan verklaren hoe de bacteriën zich verspreiden en zich zo sterk kunnen binden aan zoveel verschillende hydrofobe materialen.”
Resistente bacteriën zijn een groeiend probleem. En naar verwachting zijn ze tegen 2050 verantwoordelijk voor zo’n 10 miljoen doden per jaar! Een heel goede reden om het tij te keren. Maar hoe? Moeten we gaan zoeken naar nieuwe antibiotica? Of overstappen op fagen? Of moet het beeld dat wij hebben van wat hygiëne is, op de schop?
Bestrijding
Het onderzoek biedt ook handvaten om A. baumannii te bestrijden. Zo hebben de onderzoekers reeds antilichamen ontwikkeld die zich binden aan de uiteinden van de pili, waardoor de bacterië zich niet vast kan klemmen aan plastic materiaal. “Het gebruik van hydrofiele in plaats van hydrofobe plastics in medische instrumenten is een andere simpele en goedkope oplossing om de verspreiding van ziekteverwekkers te beperken.”
Overigens denken de onderzoekers dat hun bevindingen niet alleen van toepassing zijn op A. baumannii. Zo wijzen ze erop dat een andere resistente ziekteverwekker – Pseudomonas aeruginosa – vergelijkbare pili heeft. Mogelijk kan deze dan ook met vergelijkbare maatregelen bestreden worden.