Straalstroom ontdekt in de kern van de aarde

Diep onder het aardoppervlak haast een straalstroom zich met steeds grotere snelheid voort.

Dat hebben onderzoekers ontdekt met behulp van drie satellieten. Deze satellieten meten en monitoren het aardmagnetisch veld dat ons beschermt tegen kosmische straling en geladen deeltjes die de zon op ons afvuurt. Dit magnetisch veld bestaat dankzij de buitenkern van de aarde. Deze buitenkern bevindt zich tussen de 2900 en 5100 kilometer onder het oppervlak van de aarde en bestaat uit superheet, kolkend vloeibaar ijzer. En dat bewegende ijzer genereert een elektrische stroom die weer het continu veranderende aardmagnetisch veld genereert. Door dit magnetisch veld te bestuderen, kunnen onderzoekers meer te weten komen over hoe het ijzer in de buitenkern van de aarde beweegt.

Hier zie je – in oranje – de buitenkern van de aarde. Aangenomen wordt dat deze voor een groot deel verantwoordelijk is voor het genereren van het aardmagnetisch veld. Afbeelding: ESA / AOES Medialab.
Straalstroom
En nu stellen onderzoekers dat ze – aan de hand van het aardmagnetisch veld – een straalstroom in de buitenkern van de aarde hebben ontdekt. Deze straalstroom haast zich met een snelheid van zo’n 40 kilometer per jaar voort. Dat lijkt misschien niet zo snel, maar de snelheid van de straalstroom ligt zo’n drie keer hoger dan de snelheden die we gewoonlijk in de buitenkern ‘zien’. Bovendien beweegt de straalstroom honderdduizenden keren sneller dan de tektonische platen, zo benadrukken de onderzoekers.

Versnelling
De wetenschappers detecteerden de straalstroom op het noordelijk halfrond, met name onder Alaska en Siberië. “We kunnen het (de straalstroom, red.) zien als een versnelling in een deel van de vloeistof die rond de pool beweegt,” vertelt onderzoeker Phil Livermore. De straalstroom blijkt zich bovendien nog steeds te versnellen.

Op de grens
Maar hoe ontstaat die versnelling? Ook dat hebben de onderzoekers uitgezocht. Ze stellen dat de straalstroom ontstaat langs de grens tussen twee ‘regio’s’ in de buitenste kern. Wanneer materiaal uit die beide regio’s zich naar de grens begeeft, wordt de samenkomende vloeistof met aardig wat kracht opzij gedwongen en zo ontstaat dan de snelle straalstroom.

Onderzoekers blijven het magnetisch veld – en dus het binnenste van de aarde – bestuderen. “Meer verrassingen zijn zeer waarschijnlijk,” denkt onderzoeker Rune Floberghagen. “Het magnetisch veld verandert altijd en dat kan er zelfs voor zorgen dat de straalstroom van richting verandert (…) Het zijn opwindende tijden: we weten simpelweg niet wat we nog meer over onze planeet gaan ontdekken.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd