Ook sterren schieten met scherp. NASA’s Hubble-ruimtetelescoop heeft een ster ontdekt, die superhete gasballen schiet. Iedere gasbal is twee keer zo zwaar als de planeet Mars.
De plasmaballen worden weggeslingerd door een stervende ster: V Hydrae. De ballen reizen met een flinke snelheid bij de ster vandaan. Een afstand van de aarde naar de maan – zo’n 300.000 kilometer – leggen ze in slechts dertig minuten af. Iedere 8,5 jaar slingert de ster een plasmabal de ruimte in. Dit proces duurt al zo’n 400 jaar.
Maar hoe komt deze ster aan zijn kogels? Wetenschappers vermoeden dat de plasmaballen niet bestaan uit gas van de ster V Hydrae, maar van een begeleidende ster. Deze begeleider draait om de stervende ster en komt iedere 8,5 jaar in de buitenste atmosfeer van de rode reus terecht. Eenmaal in de buitenste atmosfeer steelt de begeleidende ster veel materiaal. Hierdoor ontstaat er een kleine gasschijf rondom de begeleidende ster. Wetenschappers denken dat deze schijf het lanceerplatform is voor superhete gasballen.
Het is niet de eerste keer dat Hubble vreemde, gloeiende structuren rondom planetaire nevels – die gevormd worden door stervende sterren – aantreft. Het is dus heel goed mogelijk dat er voor het eerst een goede verklaring is gevonden voor het ontstaan van deze gaswolken. De verklaring komt in ieder geval niet uit de lucht vallen, want veel sterren in de Melkweg hebben een begeleider.
“We willen het proces van opgeblazen rode reuzenster naar prachtige planetaire nevel in kaart brengen”, zegt onderzoeker Raghvendra Sahai van NASA’s Jet Propulsion Laboratorium. “Deze transformatie vindt plaats in een periode van tweehonderd tot duizend jaar. Dat is – op kosmische schaal – in een flits.”
Op grote afstand van de ster
De gasbollen hebben een temperatuur van ongeveer 10.000 graden Celsius. Dat is iets minder dan twee keer zo warm als het oppervlak van onze zon. Omdat de ster al 400 jaar lang gasballen uitwerpt, bevinden sommige van deze ballen zich op grote afstand van de ster. Zo is er een plasmablob gevonden op een afstand van zestig miljard kilometer van V Hydrae. Dat is tien keer verder dan de Kuipergordel, een gordel met miljarden brokstukken die zijn overgebleven na de vorming van het zonnestelsel. Ook dwergplaneet Pluto is een inwoner van de Kuipergordel.
Meer observaties
De wetenschappers hopen door te gaan met het observeren van V Hydrae. Zij zijn van plan om de ALMA-radiotelescopen in te zetten om oudere gasballen in kaart te brengen. Deze oudere gasballen zijn inmiddels afgekoeld en kunnen daardoor niet meer gezien worden door Hubble, maar waarschijnlijk nog wel met een flinke groep radiotelescopen.