De grijze scheiding is in opmars. Steeds meer mensen van middelbare leeftijd verbreken hun relatie. Maar waar vaak vrouwen de scheiding in gang zetten, lijken het mannen te zijn die er het beste mee kunnen omgaan. Tenminste als je afgaat op het gebruik van antidepressiva.
Zowel mannen als vrouwen gebruiken meer antidepressiva in de aanloop naar de scheiding en ook direct daarna is het verbruik verhoogd, maar vrouwen nemen wel meer van de middelen dan mannen. En eigenlijk erger: als ze weer een nieuwe partner vonden, nam het gebruik bij beide geslachten weer iets af, maar dat gold bij vrouwen maar voor even.
Echtscheidingen in Finland
Tot die conclusie kwamen Finse en Chinese onderzoekers, nadat ze van 1996 tot 2018 het antidepressivagebruik van bijna 230.000 Finnen tussen de 50 en 70 jaar hebben gevolgd. Twee derde van hen was gescheiden of had de relatie beëindigd, bij een derde was de partner overleden. Ook keken ze naar hoe het gebruik van de middelen veranderde nadat de deelnemers weer een nieuwe liefde vonden. Binnen drie jaar had ongeveer een kwart weer een nieuwe relatie.
Minder geld
Mannen gingen in de zes maanden voor een scheiding zo’n 5 procent meer antidepressiva gebruiken, vrouwen ongeveer 7 procent meer. Nadat de koppels uit elkaar gingen, daalde het gebruik weer en voor mannen bleef het daarbij. Maar bij vrouwen was het een ander verhaal: hun antidepressivagebruik nam slechts mondjesmaat af en de afname duurde maar kort. Na ongeveer een jaar steeg het gebruik weer.
“Dat het antidepressivagebruik continu verhoogd blijft na een scheiding lijkt het bronmodel te ondersteunen wat ervan uitgaat dat het einde van een relatie stressvolle veranderingen teweegbrengt in de levensomstandigheden – zoals een lager inkomen of verlies aan sociale steun – die langere tijd blijven bestaan of zelfs erger worden”, leggen de onderzoekers uit. “Dit bronmodel lijkt nog steeds meer van toepassing te zijn op vrouwen die scheiden dan op hun mannelijke ex-partners.” Met andere woorden: de achteruitgang is voor vrouwen groter, waardoor ze meer antidepressiva blijven gebruiken.
Nieuwe liefde
Als ze weer een partner vinden neemt het gebruik iets af, maar dat is slechts van korte duur. Twee jaar na dato is het gebruik weer op het oude peil of zelfs iets hoger. Dit pleit voor het honeymoon-effect: de eerste periode van verliefdheid voelen mensen zich extreem blij en gelukkig, maar daarna neemt dat weer af.
Deels valt de verklaring voor het hogere antidepressivagebruik bij vrouwen te vinden in de traditionele rolpatronen: vrouwen verdienen minder, dus gaan er na een relatiebreuk harder op achteruit. Toch is dat maar een deel van het verhaal. Vrouwen hebben bijvoorbeeld meestal wel betere sociale netwerken dan mannen. “De grotere toename van antidepressivagebruik na een scheiding komt bij vrouwen mogelijk ook doordat de gevolgen voor de psychische gezondheid bij hen zwaarder vallen dan bij mannen”, schrijven de onderzoekers.
Vrouwen zijn slechter af
Dat vrouwen ook na het vinden van een partner relatief veel antidepressiva blijven gebruiken, komt dan weer doordat de psychische gezondheid van mannen meer baat heeft bij een huwelijk dan die van vrouwen en oudere manen zoeken ook meer emotionele steun bij hun nieuwe partner. “Daarbovenop nemen vrouwen waarschijnlijk meer de verantwoordelijkheid op zich om de relaties tussen de samengestelde gezinnen goed te houden, zoals met de kinderen van hun partner. Dat kan zijn weerslag hebben op hun geestelijke gezondheid”, klinkt het. Kortom, vrouwen zijn altijd slechter af dan mannen, of ze nu na een breuk snel een nieuwe relatie vinden of niet.
De onderzoekers benadrukken wel dat ze geen oorzakelijk verband hebben aangetoond. Ook kon niet voldoende rekening worden gehouden met het aantal en de lengte van de relaties of de sociale steun vanuit de familie. Toch concluderen ze: “Onze resultaten tonen aan hoe moeilijk het is om je op latere leeftijd aan te passen aan een scheiding. Daar hebben veel mensen hulp bij nodig.”
