Sporen van een megafusie ontdekt in onze Melkweg

De fusie heeft mogelijk zelfs de vorm van de centrale schijf van ons sterrenstelsel veranderd.

Amper twee maanden geleden werd de tweede dataset van de Gaia-ruimtetelescoop vrijgegeven. De dataset onthult de positie en beweging van miljoenen sterren (voornamelijk in onze Melkweg). Sterrenkundigen van de Rijksuniversiteit Groningen zijn in de dataset gedoken en hebben daarin sporen van meerdere kleine fusies én een megafusie ontdekt.

Halo-sterren
“Ons doel is uit te zoeken hoe de Melkweg zich heeft ontwikkeld,” legt onderzoeker Helmer Koppelman uit. Aangenomen wordt dat ons vrij grote sterrenstelsel het resultaat is van meerdere fusies. Grote vraag is echter of dat heel veel fusies van kleinere sterrenstelsels waren of enkele fusies van wat grotere sterrenstelsels. Om daar meer inzicht in te krijgen, bestudeerde Koppelman sterren die zich in de halo van de Melkweg bevinden (dit is de bolvormige wolk sterren die rond de centrale schijf te vinden is). Aangenomen wordt namelijk dat de meeste sterren in deze halo afkomstig zijn van fusies.

Gemeenschappelijke oorsprong
“We hebben gegevens gebruikt van sterren die op minder dan 3000 lichtjaar van onze zon staan, omdat de nauwkeurigheid van Gaia het grootst is voor nabije sterren.” Vervolgens werden de sterren die deel uitmaken van de schijf van de Melkweg weggefilterd. “Die sterren kun je gemakkelijk herkennen, omdat ze rond het centrum van de schijf bewegen.” Nadat deze sterren waren weggenomen, bleven er 6000 halo-sterren over. Koppelman berekende de baan van deze sterren om te achterhalen welke halo-sterren een gemeenschappelijke oorsprong hadden, oftewel oorspronkelijk in een kleiner sterrenstelsel huisden dat vervolgens door de Melkweg is opgeslokt.

Vijf kleine fusies en een megafusie
“We ontdekten vijf kleine clusters die volgens ons de restanten van vijf fusies zijn.” Een groot deel van de overgebleven sterren bleek echter eveneens een gemeenschappelijek oorsprong te hebben. “Die sterren vormen een enorme ‘klodder’ die tegen de richting van de centrale schijf van de Melkweg in draait. Dit wijst erop dat die sterren komen uit de samensmelting met een ander, zeer groot sterrenstelsel. We denken zelfs dat die fusie de vorm van de centrale schijf van de Melkweg heeft veranderd.

Hoe die megafusie er precies uitzag en hoe groot het fuserende sterrenstelsel exact was, moet uit vervolgonderzoek blijken. Daar wordt momenteel aan gewerkt. “Maar op dit moment kan ik al zeggen dat onze Melkweg is gevormd door ten minste één grote fusie en een aantal kleinere,” aldus Koppelman.

Bronmateriaal

"Nieuwe data Gaia telescoop toont fusies van de Melkweg" - Rijksuniversiteit Groningen

Afbeelding bovenaan dit artikel: Pexels / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd