En dat is zowel veelbelovend, als iets om rekening mee te houden.
Het zou zomaar kunnen dat de mensheid over enkele tientallen jaren op Mars woont. Zowel NASA als SpaceX werken momenteel namelijk aan heuse bemande Marsmissies. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Maar hoe kunnen we de redelijk vijandige planeet Mars zo bewoonbaar mogelijk maken? Met de hulp van microben, zo beweren meerdere wetenschappers. En uit een nieuwe studie blijkt nu dat sommige aardse exemplaren zomaar eens tijdelijk op de rode planeet zouden kunnen overleven. Veelbelovend, maar ook iets om rekening mee te houden.
Microben
Met het oog op onze toekomstige kolonisatie van Mars, is er een belangrijke taak weggelegd voor microben. Ze zouden de rode planeet bijvoorbeeld deels kunnen terravormen: een proces dat erop gericht is dat Mars enigszins op de aarde gaat lijken. Ook kunnen micro-organismen helpen om bepaalde essentiële hulpbronnen te leveren, zodat we die niet telkens van de aarde hoeven mee te nemen. Denk bijvoorbeeld aan zuurstof, water en voedsel. “Sommige microben kunnen van onschatbare waarde zijn voor de verkenning van de ruimte,” zegt onderzoeker Katharina Siems. “Ze kunnen ons helpen om onafhankelijk van de aarde voedsel en materiële voorraden te produceren, wat cruciaal is als we ver van huis zijn.” Dit roept echter ook een cruciale vraag op. Want hoe houd je aardse microben op een totaal verschillende buitenaardse planeet in leven?
Test
Om te kijken welke microben eventueel wel en welke niet goed op de onherbergzame en stoffige rode planeet kunnen gedijen, voerden onderzoekers een interessant experiment uit. Veel belangrijke eigenschappen van Mars kunnen niet op aarde worden nagebootst, maar boven de ozonlaag, in de middelste stratosfeer van de aarde, zijn de omstandigheden opmerkelijk vergelijkbaar. Een prima plek om eens te kijken hoe microben het er in deze laag vanaf brengen.
MARSBOx
“We hebben met succes een nieuwe manier getest om bacteriën en schimmels bloot te stellen aan Mars-achtige omstandigheden,” vertelt onderzoeker Marta Filipa Cortesão. “We lanceerden microben naar de stratosfeer in de zogenaamde MARSBOx (Microbes in Atmosphere for Radiation, Survival and Biological Outcomes-experiment). Deze doos vulden we met een kunstmatige Marsatmosfeer. Ook bootsten we de druk die er op Mars heerst in na.” In de doos plaatsten de onderzoekers vervolgens twee verschillende lagen. “De onderste laag was afgeschermd tegen straling,” gaat Cortesão verder. “Hierdoor konden we de effecten van straling scheiden van de andere geteste omstandigheden: uitdroging, de atmosfeer en temperatuurschommelingen tijdens de vlucht. De monsters van de bovenste laag werden blootgesteld aan hele sterke UV-straling.”
Na deze enerverende reis door de aardse stratosfeer, bestudeerden de onderzoekers welke microben er nog in leven waren. En dat leidde tot een interessante ontdekking. “Hoewel niet alle microben de reis hebben overleefd, kon de zwarte schimmel Aspergillus niger – die eerder op het internationaal ruimtestation is ontdekt – na terugkeer op aarde weer tot leven worden gewekt,” legt Siems uit. Het betekent dat deze microbe de barre reis wist te overleven, zelfs na blootstelling aan zeer hoge UV-straling.
Buitenaards leven
Deze ontdekking is niet alleen van belang willen we de rode planeet koloniseren. Want inzicht in welke microben wel en welke niet op een andere planeet kunnen overleven, is ook essentieel voor onze zoektocht naar buitenaards leven. Bij het zoeken naar buitenaards leven moeten we er namelijk wel zeker van zijn dat alles wat we ontdekken niet zomaar met ons meegereisd is vanaf de aarde. “Bovendien kunnen sommige micro-organismen een gezondheidsrisico voor astronauten vormen,” aldus Siems. “Met bemande, langetermijnmissies naar Mars, moeten we dus weten hoe met de mens geassocieerde micro-organismen op de rode planeet gedijen.”
Micro-organismen zijn nou eenmaal nauw met ons verbonden. Ze zitten in ons lichaam, in ons voedsel en in onze omgeving. Het is dus onmogelijk om ze uit te sluiten van ruimtevaart. Het nabootsen van Marsomgevingen – zoals met onze MARSBOx-ballonmissie naar de stratosfeer – is heel belangrijk om alle implicaties van ruimtereizen van microbieel leven te gaan begrijpen,” concludeert Siems. “Deze kennis kan vervolgens leiden tot verbazingwekkende ontdekkingen in de ruimte.”
