Onderzoek laat zien dat dergelijke draagbare apparaten ziektes – zoals COVID-19 en de griep – een stap voor kan zijn. Door vroegtijdige waarschuwingen te geven, trekken mensen zich sneller terug uit sociale situaties, waardoor de verspreiding flink wordt afgeremd.
Vroege opsporing van ziektes is essentieel om te voorkomen dat ze zich verspreiden. Dit geldt zowel voor COVID-19, de griep of een verkoudheid. Veel ziekten zijn echter het besmettelijkst voordat mensen zich bewust zijn van hun ziekte. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat 44 procent van de COVID-19-besmettingen al verspreid werd voordat de drager symptomen vertoonde. Maar een nieuwe studie laat nu zien hoe smartwatches een eenvoudige en effectieve manier kunnen bieden om de onbewuste verspreiding van ziektes bij mensen zonder symptomen, of in een vroeg stadium, te beperken.
Smartwatches
Ondertussen hebben verschillende studies aangetoond dat draagbare apparaten heel nauwkeurig zijn in het opsporen van fysiologische signalen van verschillende ziekten, vaak al enkele dagen voordat de drager zelf symptomen merkt. Smartwatches kunnen bijvoorbeeld met 88 procent nauwkeurigheid voorspellen of je COVID-19 krijgt. Voor de griep ligt de nauwkeurigheid zelfs op 90 procent. “Belangrijke meetgegevens hiervoor zijn bijvoorbeeld de hartslag, variatie in hartslag, ademhalingsfrequentie, huidtemperatuur en zuurstofsaturatie in het bloed (SpO₂)”, somt onderzoeker Märt Vesinurm van de Aalto Universiteit in Finland, in gesprek met Scientias.nl op. “Dit zijn enkele van de belangrijkste factoren. Plotselinge veranderingen ten opzichte van de normale waarden van een gebruiker wijzen vaak op het begin van een infectie.”
Sociale contacten
Gemiddeld verminderen mensen hun sociale contacten met 66-90 procent zodra ze zich realiseren dat ze ziek zijn, zelfs buiten een pandemie om. “Zelfs als de naleving aan de lage kant is, heeft het ontvangen van een vroege waarschuwing en het daarna isoleren van jezelf een aanzienlijke impact”, benadrukt Vesinurm. “Een vermindering van 66-75 procent in sociale contacten kort na de detectie door een smartwatch – wat vergelijkbaar is met wat je normaal zou doen bij verkoudheidssymptomen – kan leiden tot een afname van 40-65 procent in de verspreiding van de ziekte.”
Pandemie
Opvallend is dat het onderzoek laat zien dat een hogere naleving, zoals we die in een pandemie zouden zien, een ziekte effectief kan stoppen voordat deze zich verder verspreidt. Zou het gebruik van smartwatches ons dus kunnen helpen bij het beheersen van een volgende epidemie? “Ik zie geen reden waarom het niet zou kunnen”, zegt Vesinurm. “Naarmate we meer gedetailleerde gegevens verzamelen over hoe verschillende ziekten de metingen beïnvloeden, wordt het mogelijk om ziektes beter te onderscheiden. Dit geldt voor aandoeningen zoals vogelgriep, HIV en een gewone verkoudheid. Vooral wanneer we deze gegevens combineren met geavanceerde machine learning-methoden en andere informatie van de gebruiker, wordt het nog effectiever.”
Optimistisch
Vesinurm is dan ook behoorlijk optimistisch over het potentieel van smartwatches: hij denkt dat grootschalig gebruik ervan de verspreiding van opkomende infecties flink zou kunnen afremmen. “Door vroege fysiologische veranderingen op te merken, kunnen smartwatches mensen helpen zichzelf sneller te isoleren, waardoor zorgsystemen meer tijd krijgen om in te grijpen”, stelt hij. “Dit geldt echter niet voor alle virusvarianten. Zoals uit onze studie blijkt, zijn sommige virussen, zoals COVID-Omicron, zo besmettelijk dat zelfs met zeer vroege detectie en naleving, het vaak slechts mogelijk is om de curve af te vlakken. Om eerlijk te zijn, was ik verrast dat sommige epidemieën en pandemieën, zelfs met zeer vroege detectie en hoge naleving, niet volledig uitgeroeid kunnen worden. In andere gevallen is het echter wel mogelijk om de verspreiding helemaal te stoppen.”
Werelddata
Het onderzoeksteam is de eerste die echte werelddata gebruikt, afkomstig uit verschillende peer-reviewed studies op het gebied van epidemiologie, biologie en gedrag. Ze brengen deze gegevens samen om wiskundig te modelleren hoe infecties zich verspreiden binnen een populatie. Dankzij deze krachtige combinatie van gegevens en technologie voorziet Vesinurm een toekomst waarin smartwatches de manier waarop we pandemieën aanpakken, zowel op individueel als beleidsniveau, zullen transformeren. “Mensen zijn inmiddels gewend aan draagbare apparaten en zullen waarschijnlijk vertrouwen op deze technologie”, merkt hij op. “Hoewel ze nog niet diagnostisch zijn, kunnen ze helpen om maatregelen zoals mondkapjes, lockdowns en invasieve tests meer gericht en minder ingrijpend te maken.”
Vroege waarschuwing
Een vroege waarschuwing van je smartwatch zou je bijvoorbeeld kunnen aansporen om ook vervolgstappen te zetten, zoals een PCR-test te doen, een mondkapje te dragen of ‘je oma niet te bezoeken’. Welke actie je onderneemt, hangt af van de situatie en je eigen inschatting van het risico. Het beschikken over deze informatie geeft mensen niet alleen de mogelijkheid om keuzes te maken die hun geliefden of gemeenschap beschermen, maar het biedt ook beleidsmakers een krachtig hulpmiddel om weloverwogen beslissingen te nemen. “Het is mogelijk dat overheden in een pandemie situatie besluiten dat het kosteneffectief is om iedereen die er een wil, een smartwatch aan te bieden – hoewel dit uiteraard ook de nodige ethische vraagstukken oproept,” aldus Vesinurm.
Ethische overwegingen
De belangrijkste zorgen hebben te maken met privacy, geïnformeerde toestemming, gegevensbeveiliging en het voorkomen van discriminatie op basis van gezondheidsgegevens. “Het is cruciaal dat gebruikers begrijpen hoe hun gegevens worden gebruikt en daar controle over hebben”, onderstreept Vesinurm. “In de meest basale vorm hoeft de data van de smartwatch echter alleen gedeeld te worden met de gebruiker zelf, zodat diegene op een gepaste manier kan reageren op waarschuwingen (bijvoorbeeld door thuis te werken als dat mogelijk is of een bezoek aan oma uit te stellen). Hoe centraler het beheer van deze gegevens, hoe meer ethische overwegingen er goed moeten worden afgewogen.”
Realistisch
Al met al bieden smartwatches een veelbelovende oplossing voor het vroegtijdig detecteren van infecties. De vraag is alleen hoe realistisch het is dat dergelijke horloges in de toekomst daadwerkelijk gebruikt zullen worden om een volgende pandemie in de kiem te smoren. “Het wordt steeds realistischer, dankzij de snelle ontwikkeling van draagbare technologie en de grotere nauwkeurigheid van sensoren”, denkt Vesinurm. “Smartwatches kunnen traditionele diagnostiek ondersteunen door op grote schaal realtime en continue monitoring mogelijk te maken. Ik denk dan ook dat we op zijn minst het eerder genoemde zelfmanagement zullen gaan zien.”
In de toekomst zouden smartwatches dus mogelijk een cruciale rol kunnen spelen in het nemen van gerichte en efficiënte maatregelen om ziektes snel te bestrijden, wat een enorme invloed zou kunnen hebben op het beheersen van wereldwijde gezondheidscrises. “Met vroege detectie die letterlijk binnen handbereik ligt, zie ik veel redenen om optimistisch te zijn”, besluit Vesinurm.
