Smartphone slecht voor het slapengaan? Volgens deze studie val je er juist beter door in slaap

Heb je slaapproblemen, dan is een van de eerste adviezen die je krijgt: leg je smartphone ’s avonds weg. Maar nieuw onderzoek onder tieners toont nu aan dat die telefoon juist een welkome afleiding kan zijn voor het slapengaan.

Het blauwe licht, de bewegende beelden plus al dat scrollen, zo’n smartphone houdt je maar wakker. Slaapexperts raden dan ook aan om de telefoon niet mee naar de slaapkamer te nemen en hem het liefst een paar uur voor het slapengaan al weg te leggen.

Beter slapen met telefoon
Toch komen Australische onderzoekers nu met een veel genuanceerder bericht na onderzoek onder tieners. Zij zouden de smartphone ‘s avonds gebruiken als afleiding van negatieve gedachten, waardoor ze juist sneller in slaap vallen. De onderzoekers van de Flinders University vroegen meer dan 600 Australische tieners van 12 tot 18 jaar tussen juni en september 2019 naar hun smartphonegebruik voor het slapengaan. “Veel tieners worstelen met een heleboel gedachten als ze niet kunnen slapen”, zegt hoofdonderzoeker Serena Bauducco. “Deze studie toont aan dat veel adolescenten technologie gebruiken om zichzelf af te leiden van die negatieve gedachten. Dat helpt hen om sneller in slaap te vallen. Deze afleiding door de smartphone is dus een mechanisme dat verklaart hoe slaap (of het gebrek daaraan) invloed heeft op technologiegebruik en niet andersom”, concluderen de onderzoekers.

Passief entertainment
De meerderheid van de 631 ondervraagde adolescenten gebruikt de smartphone als afleiding van negatieve of stresserende gedachten. Bijna 24 procent antwoordde volmondig ‘ja’ op vragen daarover en bijna 40 procent stelde dat de smartphone ‘soms’ voor welkome afleiding zorgde. De respondenten werd ook gevraagd welke app favoriet was als afleiding van hun zorgen. Ze konden kiezen uit WhatsApp, de telefoon, Instagram, Facebook, Snapchat, Twitter, YouTube, Reddit, Tumblr, Spotify, Netflix, een gaming-app, een luisterboek of ‘iets anders’. YouTube bleek verreweg het populairst: voor bijna een kwart van de tieners was de videodienst favoriet. Daarna volgden Snapchat, Spotify en Instagram, die bij ongeveer 15 procent het meest gebruikt werden.

De tieners kozen dus met name voor passief entertainment, zoals muziek of videoclips, of voor contact met leeftijdsgenoten via Instagram of Snapchat. Vooral jongeren met slaapproblemen waren geneigd om de smartphone als afleiding te gebruiken en voor hen werkte dat dus om beter te kunnen slapen.

Oplossing voor slechte slapers
“Deze studie levert bewijs dat de relatie tussen tieners, technologie en slaap veel complexer is dan het tot nu toe geaccepteerde idee dat telefoongebruik voor het slapengaan altijd negatief en schadelijk is”, zegt onderzoeker Alexandra Daniels. Voor sommige adolescenten met slaapproblemen kan het juist een oplossing zijn.

Slaapexpert en professor Michael Gradisar vindt het dan ook geen slecht idee als er aanbevelingen komen voor het gebruik van bepaalde apps als onderdeel van de slaaproutine van tieners om hen af te leiden van negatieve gedachten. Gradisar richt zich als hoofd van een slaapcentrum in Zweden op allerlei technologie die slaap bevorderend kan werken, maar zegt ook dat het belangrijk is om goede slaapgewoonten aan te leren in de kindertijd, omdat die doorwerken in de tienerjaren en op volwassen leeftijd.

Te lang gamen
Hoewel de Flinders-onderzoekers nu aantonen dat er ook positieve kanten zitten aan smartphonegebruik voor het slapengaan, kwamen ze eerder tot een andere conclusie. In hun vorige studie schreven ze dat middelbare scholieren, die in het uur voordat ze naar bed gingen hun telefoon, laptop of spelcomputer gebruikten, een grotere kans hadden om te kort te slapen tijdens de schoolweek, dus als ze niet konden uitslapen.

Die twee conclusies lijken echter prima verenigbaar: enerzijds houdt de mobiele telefoon goed slapende tieners wakker als ze bijvoorbeeld aan het gamen zijn of Netflix kijken. Anderzijds kan hij bij gestreste tieners met slaapproblemen juist nuttig zijn doordat zij hun zorgen even vergeten.

Even geen zorgen
De onderzoekers benadrukken die tweeledigheid: “Het gebruik van de smartphone in de avond moet in de gaten worden gehouden om de schade te beperken, maar technologie zal een belangrijk onderdeel blijven van de avonden van jonge mensen.” En kan soms dus ook zorgen voor een betere nachtrust.

Bronmateriaal

"Technology use as a sleep-onset aid: are adolescents using apps to distract themselves from negative thoughts?" - Sleep Advances
Afbeelding bovenaan dit artikel: Arsenii Palivoda / Getty (via Canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd