Het klinkt een beetje luguber, maar wetenschappers hebben nu een bloedtest ontwikkeld die kan voorspellen hoe groot het risico is dat je binnen een paar jaar komt te overlijden. Daarvoor kijken ze naar het troponineniveau in je bloed.
Dit eiwit wordt normaal gesproken gebruikt om uit te sluiten dat patiënten met pijn op de borst een hartaanval hebben gehad. Maar nu blijkt dat het in het algemeen een signaal is van een verhoogd risico op overlijden door wat voor oorzaak dan ook en zelfs terwijl er helemaal niets bekend is over eventueel al bestaande hart- en vaatziekten. Volgens de onderzoekers kan troponine dan ook een algemene indicator zijn van een gezond leven op de middellange termijn.
Troponine zonder hartklachten
Een hoog troponineniveau is vaak waargenomen bij patiënten in het ziekenhuis zonder hartklachten, maar de reden daarvoor was nooit duidelijk, zeggen de onderzoekers. En dus besloten ze de gegevens van 20.000 patiënten op te zoeken die tussen juni en augustus 2017 een troponinebloedtest hadden gehad om wat voor reden dan ook. Ze waren gemiddeld 61 jaar oud en werden behandeld in een groot ziekenhuis. Meer dan 90 procent had geen klinische reden voor een troponinetest. Bijna de helft was zelfs niet eens opgenomen in het ziekenhuis. Bij 5,5 procent van de patiënten was het troponineniveau hoog.
Van de 20.000 patiënten overleed 9 procent na een jaar, 14 procent stierf na net twee jaar. Daarbij zijn de mensen die binnen dertig dagen na de test overleden, uitgesloten, omdat zij vermoedelijk al ernstig ziek waren. De deelnemers hadden bijna vier keer zoveel kans om binnen twee jaar te overlijden als hun troponineniveau hoog was tijdens de test vergeleken met de patiënten die een normaal testresultaat hadden.
Overlijden door kanker
Nu is natuurlijk de vraag: overleden deze mensen aan hart- en vaatziekten, waar troponine toch een indicator voor is? Gek genoeg, is het antwoord ‘nee’. De onderzoekers keken nog naar leeftijd, geslacht, ziekenhuislocatie en nierfunctie en concludeerden dat een abnormaal hoog troponineniveau samenging met een 76 procent hogere kans om dood te gaan aan wat voor ziekte dan ook. Sterker nog, bijna de helft van de mensen overleed aan kanker en slechts 13 procent aan hart- en vaatziekten.
Er zitten wel wat haken en ogen aan de studie. Zo is er geen causaal verband aangetoond, maar enkel een correlatie. Ook komen de gegevens uit één enkel ziekenhuis en ontbrak mogelijk relevante persoonlijke achtergrondinformatie.
Voorspelling voor middellange termijn
Toch blijft het een opmerkelijk gegeven: hoe kan het dat troponineniveaus zo’n grote voorspellende waarde hebben? Het is biologisch hoogst onwaarschijnlijk dat de troponine zelf leidt tot een verhoogd risico op overlijden. Veel waarschijnlijker is dat het eiwit bij een breed spectrum aan gezondheidsproblemen wordt aangemaakt, inclusief nog niet-gediagnosticeerde aandoeningen, zeggen de onderzoekers.
“Deze studie wijst uit dat troponine een meer algemene gezondheidsmarker is voor een prognose op de middellange termijn en niet alleen voor hartaanvallen”, klinkt het in de paper. De onderzoekers willen nu verder onderzoek doen om de bevindingen te bevestigen, maar ook om te kijken of er interventies mogelijk zijn om dit verhoogde risico weer naar beneden te brengen. Patiënten zouden dan na een jaar bijvoorbeeld opnieuw getest kunnen worden om te kijken of de troponineniveaus genormaliseerd zijn.
Wat is troponine?
Troponine is een eiwit dat betrokken is bij het samentrekken en ontspannen van spieren. Het komt in vrijwel alle spieren voor, dus ook in de hartspier. Als die spier beschadigd raakt, bijvoorbeeld door een hartaanval, dan lekt er troponine uit de hartspiercellen in het bloed. Dat kun je meten en daarom is het een belangrijke marker om vast te stellen of iemand een hartaanval heeft gehad. Binnen twee uur na een hartaanval is er al een verhoogd troponineniveau waar te nemen in het bloed.
