Door de ingrijpende coronamaatregel konden tieners langer uitslapen, wat in veel gevallen leidde tot een betere gezondheid.
Toen de scholen in het voorjaar van 2020 door het coronavirus werden gesloten, maakten veel deskundigen en ouders zich zorgen. De maatregel had namelijk een grote impact op het leven en welzijn van jongeren, die nu onverhoopt thuis kwamen te zitten. Maar het thuisonderwijs had naast heel veel nadelen ook een verrassend voordeel; tieners konden ’s ochtends langer blijven liggen.
Nadelen
Tijdens de eerste coronagolf gingen veel landen op slot. Niet alleen sloten de winkels en restaurants; ook de scholen moesten dicht. Het had een rigoureus effect op het psychische welzijn van veel kinderen. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat jongeren in deze tijd bijvoorbeeld veel vaker last hadden van depressies en angst. Bovendien waren veel tieners minder lichamelijk actief en brachten meer tijd achter schermen door.
Uitslapen
Maar de schoolsluiting heeft ook een verrassend voordeel gehad, zo tonen onderzoekers aan. Omdat jongeren niet meer naar school hoefden te reizen, konden ze later opstaan. En dat kwam de gezondheid van veel jongeren juist ten goede.
Eerste lockdown
Wetenschappers voerden tijdens de eerste lockdown een online-enquête uit onder 3.664 middelbare scholieren uit de Zwitserse stad Zürich. De tieners werden bevraagd over hun slaappatroon en kwaliteit van leven. Vervolgens vergeleken ze de antwoorden met een enquête uit 2017 onder 5.308 jonge deelnemers. De resultaten tonen aan dat tijdens de drie maanden dat de scholen gesloten waren, jongeren op schooldagen ongeveer 90 minuten later opstonden. Tegelijkertijd gingen ze gemiddeld slechts een kwartiertje later naar bed. Dit betekent dat hun totale hoeveelheid slaap met ongeveer 75 minuten per dag toenam.
Positief effect
Dat heeft velen goed gedaan, zo blijkt. Want veel tieners zaten hierdoor wat beter in hun vel; doordat ze meer sliepen, voelden ze zich beter. Bovendien dronken ze minder alcohol en cafeïne. “Hoewel de lockdown duidelijk leidde tot een slechter welzijn van veel jonge mensen, onthullen onze bevindingen ook een verrassend voordeel van de schoolsluiting waar tot nu toe weinig aandacht aan is besteed,” aldus onderzoeker Oskar Jenni.
We moeten er wat mee
Volgens de onderzoekers zouden we wat met deze bevindingen moeten. Dat komt omdat slaaptekort kan leiden tot chronische vermoeidheid, angst en lichamelijke aandoeningen. Deze hebben op hun beurt weer een nadelig effect op cognitieve functies, zoals concentratie, geheugen en aandacht. Hierdoor wordt het aanzienlijk moeilijker om in het dagelijks leven te functioneren. Volgens de onderzoekers zou het dan ook beter zijn als scholen later begonnen.
Slaaptekort kan ook behoorlijk funest zijn voor de schoolprestaties. Zo is uit Nederlands onderzoek gebleken dat studenten met een chronisch slaaptekort een significant lager cijfer scoren voor tentamens; gemiddeld 0,8 lager. Ook halen zij een lager cijfergemiddelde dan hun medestudenten die niet aan slaaptekort leiden; gemiddeld 0,5 lager.
“De vroege start van de schooldag in Zwitserland is in strijd met de natuurlijke, biologisch bepaalde slaappatronen van tieners,” zo schrijft de onderzoeksgroep. “Omdat jongeren vroeg moeten opstaan voor school, hebben velen last van chronisch slaaptekort.”
De bevindingen uit de studie laten volgens de onderzoeksgroep duidelijk het voordeel zien van een later eerste uur. Bovendien speculeert Jenni dat de positieve effecten op de gezondheid waarschijnlijk nog groter zouden zijn geweest zonder de geestelijk uitputtende coronapandemie.
