De recent vrijgegeven foto onthult een indrukwekkend gedetailleerd beeld van de structuur en de veelzijdigheid van sterrenstelsels binnen dit immense cluster.
Op zo’n 130 miljoen lichtjaar afstand, in de richting van het sterrenbeeld Antlia, ligt de Antlia Cluster. Onderzoekers hebben nu met de Dark Energy Camera, gemonteerd op de Víctor M. Blanco 4-meter telescoop, dit cluster in beeld gebracht. En het resultaat is een spectaculair plaatje, waarop een indrukwekkende verscheidenheid aan sterrenstelsels pronken.
Cluster
Clusters zijn enkele van de grootste structuren die we in het universum kennen. Volgens huidige modellen ontstaan ze uit klonten donkere materie, waarin sterrenstelsels zich door zwaartekracht samenvoegen tot groepen van tientallen stelsels. Deze groepen smelten vervolgens samen tot clusters van honderden, soms zelfs duizenden sterrenstelsels. En één van deze clusters is de Antlia Cluster (Abell S636).
Spectaculair plaatje
Om het nieuwe jaar te vieren, hebben onderzoekers nu een adembenemende foto van de Antlia Cluster gemaakt. Kijk maar eens naar het beeld hieronder. Deze afbeelding is zoals gezegd gemaakt met de 570-megapixel Dark Energy Camera (DECam) van de Víctor M. Blanco 4-meter telescoop. De foto toont slechts een klein gedeelte van de 230 sterrenstelsels die tot nu toe in de Antlia Cluster zijn ontdekt, naast duizenden achtergrondstelsels. Door het diepe zicht van DECam worden de verschillende soorten sterrenstelsels, zowel binnen als buiten de cluster, in ongelooflijk detail zichtbaar.
De Antlia Cluster wordt gedomineerd door twee enorme elliptische sterrenstelsels – NGC 3268 (in het midden) en NGC 3258 (onder rechts). Deze centrale stelsels worden omringd door een aantal zwakke dwergstelsels. Onderzoekers vermoeden dat deze twee sterrenstelsels momenteel samensmelten. Deze conclusie trekken ze op basis van röntgenwaarnemingen die een ’touw’ van bolvormige sterrenhopen onthulden langs het heldere gebied tussen de twee stelsels. Dit zou kunnen duiden op het feit dat de Antlia Cluster in werkelijkheid uit twee kleinere clusters bestaat die nu samenkomen.
Onderzoek naar de Antlia Cluster
Onderzoekers bestuderen de Antlia Cluster al geruime tijd. In de afgelopen 20 jaar hebben diverse programma’s waarnemingen gedaan. Zo hebben wetenschappers uit Chili de Blanco telescoop en de Gemini South telescoop ingezet voor onderzoek naar de cluster. Recentelijk hebben zowel ruimte- als grondobservatoria bijgedragen aan de studie. Deze gezamenlijke inspanningen hebben geleid tot de ontdekking van zeldzamere sterrenstelsels binnen de cluster.
Lensvormige sterrenstelsels
Welke dat zijn? De cluster bevat veel lensvormige sterrenstelsels – een type schijfstelsel met weinig interstellaire materie en dus weinig actieve stervorming. Daarnaast herbergt het ook enkele onregelmatige sterrenstelsels. Ook zijn er tal van zeldzamere dwergstelsels met lage helderheid gevonden, zoals ultra-compacte dwergen, compacte elliptische sterrenstelsels en blauwe compacte dwergen. Veel van deze ‘sterrenstelseltypes’ zijn pas recent ontdekt door verbeterde observatietechnologie en data-analyse, die het makkelijker maken om de lage helderheid en kleinere grootte van deze stelsels te zien.
Al met al bieden deze recent vrijgegeven foto’s van de Antlia Cluster een indrukwekkend gedetailleerd beeld van de structuur en de veelzijdigheid van sterrenstelsels binnen dit immense cluster. En hier blijft het ongetwijfeld niet bij. De aankomende Vera C. Rubin Observatory zal waarschijnlijk nog meer waardevolle gegevens opleveren om de mysteries van het universum verder te ontrafelen.
