En dat is nog maar het begin.
Enkele maanden geleden kregen we al even een voorproefje, toen de krachtige James Webb-telescoop de ster 2MASS JJ17554042+6551277 op fenomenale wijze in beeld bracht. Maar binnenkort kunnen we op nóg mooiere beelden rekenen. De zes maanden durende voorbereidingsperiode van de telescoop zit er namelijk bijna op. En al halverwege juli worden de eerste, spannende kleurenfoto’s verwacht.
De telescoop werd op eerste kerstdag gelanceerd en arriveerde ongeveer een maand later op de plaats van bestemming. De afgelopen maanden zijn ingenieurs bezig geweest de instrumenten te kalibreren en de spiegelsegmenten zo uit te lijnen dat ze samen als één grote spiegel functioneren. Ook is de krachtige ruimtetelescoop ondertussen goed afgekoeld – dat is nodig om het infrarode licht van lichtzwakke, verre objecten waar te nemen. Nu, bijna een halfjaar later, kan de telescoop zijn wetenschappelijke werk eindelijk beginnen en is deze er klaar voor om meer geheimen van het universum te onthullen.
Naast de kleurenfoto’s zullen er in de zomer ook de eerste spectroscopische gegevens vrijgegeven worden. Wetenschappers kunnen niet wachten. “Ons doel is om zowel de krachtige instrumenten van de telescoop te demonstreren als vooruit te blikken op de toekomstige wetenschappelijke missie,” legt astronoom Klaus Pontoppidan uit. “De foto’s zullen zeker een langverwachte ‘wauw’ opleveren voor astronomen en het publiek.”
Ster
Daar kunnen we inderdaad wel zeker van zijn. Al tijdens Webb’s voorbereidingsperiode leverde de telescoop ongekende beelden af van een schitterende ster. Onderzoekers verwachtten toen mede op basis van die opnames dat de telescoop zijn ambitieuze missiedoelen gaat halen of zelfs zal overtreffen. Want als hij al zulke prachtige opnames in zo’n vroeg stadium kon maken, hoeveel meer mogen we dan van James Webb verwachten als deze volledig operationeel is?
Wat mogen we verwachten?
Een belangrijk verschil met deze eerdere beelden is dat de nieuwe foto’s de eerste in kleur zullen zijn. Bovendien is de verwachting dat ze de volledige wetenschappelijke mogelijkheden van Webb zullen laten zien. Hoewel er al lange tijd een zorgvuldige planning aan de gang is voor de vervaardiging van de kleurenfoto’s, is de nieuwe telescoop zo krachtig dat het moeilijk is om precies te voorspellen hoe de eerste afbeeldingen eruit zullen zien, zo stelt ESA. “Natuurlijk zijn er dingen die we verwachten en hopen,” zegt onderzoeker Joseph DePasquale. “Maar met een nieuwe telescoop weten we het pas zeker als we het echt zien.”
Observaties
Hierna zullen Webb’s wetenschappelijke observaties van start gaan. Wetenschappers hebben al via een competitief proces tijd aangevraagd om de telescoop te gebruiken. En alle waarnemingen zijn zorgvuldig gepland. Zo trapt Webb af met het bestuderen van twee bijzondere superaardes, namelijk de met lava bedekte 55 Cancri e en de luchtloze LHS 3844 b.
12 juli
Maar eerst de foto’s! Dus schrijf de datum maar alvast in je agenda. Want naar verwachting zullen we ons op 12 juli mogen vergapen aan Webb’s eerste prachtige beelden (in kleur!) van het heelal. “Deze kleurenfoto’s zullen ons een eerste glimp geven van hoe Webb onze kijk op het heelal zal veranderen,” voorspelt teamlid Chris Evans.
Inderdaad, want astronomen vermoeden dat de krachtigste telescoop ooit gebouwd nieuwe en onverwachte ontdekkingen zal onthullen en de mensheid zal helpen de oorsprong van het universum en onze plaats daarin beter te begrijpen. En het is lastig om ons daar nu al een voorstelling van te maken. Toen in 1990 de Hubble-ruimtetelescoop het luchtruim koos, was donkere energie bijvoorbeeld nog volledig onbekend. Nu is het een van de meest opwindende gebieden binnen de astrofysica. Wat zal Webb ontdekken? We gaan het zien!
