Ruimtevaartuig Starliner vertrekt vandaag naar het ISS – en dit is wat je moet weten

Tijdens de herkansing moet Boeings paradepaardje niet alleen het ISS heelhuids weten te bereiken, ook staan er enkele andere belangrijke doelen op het programma.

Het is alweer meer dan een halfjaar geleden dat de door Boeing gebouwde Starliner met goede moed naar het internationale ruimtestation vertrok. De lancering van het onbemande ruimtevaartuig verliep op rolletjes, maar helaas ging er kort daarna iets fout waardoor het vaartuig met onverrichter zake huiswaarts keerde. Hoewel de eerste testvlucht in duigen viel, maakt Boeing zich nu op voor poging twee. En ditmaal is het de bedoeling dat de Starliner wél het ISS haalt.

Meer over de ‘mislukte’ eerste testvlucht
De testvlucht van de Starliner afgelopen december beloofde de belangrijkste vlucht tot dan toe te worden en de bekroning op jarenlang hard werken. In het begin leek er dan ook geen wolkje aan de lucht. Totdat ineens bleek dat de Starliner zich niet in de geplande baan bevond. Wel was de baan van de capsule – zo benadrukt Boeing – stabiel. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de sonde zich aan het ISS zou koppelen en enkele dagen met het ruimtestation om de aarde zou cirkelen, alvorens op 28 december terug te keren naar onze planeet. Het was de opmaat naar meer: een eerste bemande missie met deze Starliner naar het ISS. Tijdens de onbemande missie wilden Boeing en NASA de Starliner op zoveel mogelijk fronten testen, om een veilig transport van astronauten van en naar het ISS – voor zover dat mogelijk is – te kunnen garanderen. Helaas lukte het niet om de Starliner naar de juiste baan te manoeuvreren, waardoor het vaartuig het ISS misliep. Er zat daarom niets anders op dan het vaartuig eerder dan gepland terug te halen. Toch werd de missie niet helemaal als een mislukking bestempeld. Want ondanks dat Starliner het ISS niet heeft weten te bereiken, was Boeing wel in staat een aantal doelen af te strepen. De lancering zelf ging bijvoorbeeld vlekkeloos en ook de voortstuwingssystemen van Starliner werkten naar behoren. Bovendien was de Starliner in staat een communicatieverbinding met het ISS tot stand te brengen en onder meer zijn koppelmechanisme, zonnepanelen, batterijen en het warmteregulatiesysteem te testen.

Na de ‘mislukte’ testvlucht was er even onduidelijk of deze vlucht – waarbij het vaartuig uiteindelijk wel veilig terugkeerde op aarde – zal leiden tot uitstel van de eerste bemande vlucht van de Starliner. NASA hoopte de Starliner aanvankelijk ergens in het eerste kwartaal van 2020 in te zetten om astronauten naar het ISS te brengen. Uiteindelijk kozen NASA en Boeing ervoor om de onbemande testvlucht eerst te herkansen alvorens astronauten naar het ISS te sturen. “We hebben ervoor gekozen om onze testvlucht opnieuw uit te voeren om de kwaliteit van Starliner te demonstreren,” zo liet Boeing halverwege 2020 weten. “Met een tweede onbemande vlucht kunnen we alle doelstellingen van de testvlucht voltooien en de prestaties van Starliner evalueren.”

Vertraging
De tweede onbemande testvlucht naar het ISS liet echter wel even op zich wachten. Uiteindelijk was het de bedoeling dat Starliner afgelopen vrijdag gelanceerd zou worden. Vanwege een ongelukje met de Russische Nauka-module bij het ISS, werd de lancering echter onverhoopt uitgesteld. “Hierdoor geven we het Space Station-team de tijd om door te gaan met het werk aan de net gearriveerde Nauka-module,” zo liet NASA weten. “Op die manier kunnen we ervoor zorgen dat het station helemaal klaar is voor de komst van Starliner.”

De lanceerdag
Maar vandaag is het dan echt zover! Starliner zal op een Atlas V-raket vanuit Cape Canaveral Space Force Station in Florida gelanceerd worden. Na ongeveer een halfuurtje zal het ruimtevaartuig een manoeuvre uitvoeren die hem in de juiste baan naar het ISS zal leiden. Als alles nu wel volgens plan verloopt, zal Starliner een dag later bij het ruimtestation aanmeren.

Het Boeing CST-100 Starliner-ruimtevaartuig bevestigd op een Atlas V-raket. Vandaag zal de lancering plaatsvinden. Afbeelding: Boeing/John Grant

Het is overigens niet alleen de bedoeling dat Starliner tijdens deze testvlucht het ISS bereikt. Er staan ook enkele andere doelen op het programma. Onderweg zal er bijvoorbeeld van alles getest worden. De verwachting is dan ook dat tijdens de testvlucht waardevolle gegevens verzameld zullen worden die NASA zullen helpen bij het certificeren van het vaartuig. Hoewel er geen bemanning mee is, zal de stoel aan boord van Starliner bijvoorbeeld bezet worden door Rosie the Rocketeer; een soort dummy die met behulp van allerlei sensoren gaat meten wat astronauten tijdens de vlucht naar het ISS zullen ervaren. Daarnaast zullen alle systemen aan boord van Starliner – waaronder communicatiesystemen, omgevingscontrole-systemen, energiesystemen en de voortstuwingssystemen – uitvoerig getest worden. Ook zullen er gegevens verzameld worden over de lading, trillingen, temperatuur en de druk in het ruimtevaartuig.

Verblijf op het ISS
Terwijl Starliner het ISS nadert, zal vervolgens het navigatiesysteem van het vaartuig getest gaan worden. Zo is het de bedoeling dat Starliner zich geheel autonoom aan het ruimtestation koppelt. Als dat gelukt is, zal Starliner vijf tot tien dagen bij het ISS doorbrengen. Starliner zal het ISS overigens niet met lege handen bereiken. Zo zal er bijna 200 kilo vracht meereizen. Als het verblijf er op zit, keert het vaartuig met ongeveer 250 kilo vracht terug naar de aarde en zal in het westen van de Verenigde Staten voet aan de grond zetten.

Commercial Crew Program
De onbemande testvlucht maakt onderdeel uit van het Commercial Crew Program. Binnen dit programma werken verschillende commerciële partijen – waaronder Boeing en SpaceX – aan een draagraket en ruimtecapsule waarmee astronauten naar het ISS kunnen worden getransporteerd. In 2011 kwam er namelijk een einde aan de roemrijke Spaceshuttle-vluchten. En vanaf dat moment is NASA voor het lanceren van astronauten afhankelijk van de Russische Sojoez-capsule. Dat gaat al jaren prima. Maar de Amerikanen hebben hun lot graag in eigen hand. Daarnaast zijn ze van mening dat het beter is om met commerciële partijen samen te werken dan met ze te concurreren. En daarom is het Commercial Crew Program opgericht. Doordat nu deze ruimtevaartbedrijven tussen de aarde en het ISS gaan pendelen, heeft NASA de handen vrij om zich te richten op ruimtemissies die wat verder reiken dan het ruimtestation.

Als Starliner vervolgens goed en wel weer op aarde geland is, is het de beurt aan NASA om te beoordelen of het vaartuig aan alle eisen voldoet en klaar is voor z’n nieuwe missie: een bemande vlucht naar het ISS. Als de tweede onbemande missie naar het ISS alle noodzakelijke doelstellingen heeft behaald, zit er mogelijk tegen het einde van dit jaar al een bemande missie naar het ISS in het vat. Wie de eerste gelukkige astronauten zijn, is ook al bekend. Zo zal de Starliner voor het eerst bemand worden door de twee NASA-astronauten Michael Fincke en Nicole Mann. Hoewel eerst ook nog Chris Ferguson, een astronaut uit de gelederen van Boeing zelf, mee zou reizen, ziet hij daar nu van af. Door de vertraging van de oplevering van de Starliner paste een ruimtevlucht in 2021 niet meer in zijn schema, zo liet hij weten.

Certificering
Uiteindelijk is het de bedoeling dat de Starliner – net als concurrent Crew Dragon van SpaceX – volledig gecertificeerd wordt, waardoor het vaartuig regelmatig tussen de aarde en het ISS mag reizen om daar astronauten af te zetten en op te halen. Dat NASA deze taak uit handen geeft, heeft een goede reden. Terwijl de commerciële partijen het ISS voor hun rekening nemen, heeft NASA de handen vrij om te werken aan missies die wat dieper de ruimte ingaan. Tegen 2024 moet de eerste Amerikaanse vrouw voet op de maan zetten. Onze natuurlijke satelliet moet daarbij gezien worden als een springplank naar Mars; de kennis en kunde die tijdens bemande missies naar de maan wordt opgedaan, kan gebruikt worden om ook een bemande missie naar Mars werkelijkheid te laten worden. Zowel voor de missies naar de maan als naar Mars werkt NASA momenteel aan een geheel nieuw lanceersysteem en bijbehorende ruimtecapsule: het Space Launch System en Orion.

Maar voor het zover is, zal dus eerst vandaag de herkansing van de onbemande testvlucht van Boeings CST-100 Starliner plaatsvinden. Het vertegenwoordigt een nieuwe grote stap op weg naar regelmatige vluchten naar het internationale ruimtestation op Amerikaanse raketten en ruimtevaartuigen van Amerikaanse bodem. Dit keer zal Boeing echt moeten laten zien wat ze kunnen. En dan moet blijken of alle systemen er klaar voor zijn om met bemanning te vliegen.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd