De maan wordt gezien als één van de beste kandidaten voor buitenaards leven. En Juno gaat de fascinerende wereld nu eens van heel dichtbij bekijken.
Vandaag zal ruimtesonde Juno het oppervlak van Jupiters maan Europa tot zo’n 358 kilometer naderen. Het resulteert naar verwachting in prachtige foto’s, waaronder ook beelden waarop stukjes van dat oppervlak in een ongeëvenaard hoge resolutie te zien zijn.
Data
Daarnaast zullen verschillende instrumenten aan boord van Juno tijdens de scheervlucht data verzamelen. Zo wordt er en passant ook onderzoek gedaan naar Europa’s ionosfeer en de interactie tussen Europa en de magnetosfeer van Jupiter. Daarnaast jagen instrumenten aan boord van Juno ook op mogelijke waterpluimen die zich van het oppervlak van Europa weg haasten (zie kader). Maar of het lukt om die te spotten, blijft afwachten, zo benadrukt hoofdonderzoeker Scott Bolton. “We hebben de juiste instrumenten om pluimen waar te nemen, maar je moet ook een beetje geluk hebben. We moeten op het juiste moment op de juiste plek zijn. Maar als we dat geluk hebben, gaat het zeker lukken.”
Naast de jacht op de waterpluimen zal Juno zich ook buigen over de ijskap van Europa. Gehoopt wordt dat de sonde meer duidelijkheid kan verschaffen over de samenstelling en temperatuur daarvan.
Vergelijken
De beelden die ondertussen met behulp van de JunoCam van het oppervlak van Europa worden gemaakt, zijn niet alleen mooi om te zien, maar dienen ook een wetenschappelijk doel. Zo zijn onderzoekers voornemens om de beelden te vergelijken met beelden die tijdens eerdere ruimtemissies van het oppervlak van Europa zijn gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan de foto’s die ruimtesonde Galileo in 2000 van de maan maakte. De onderzoekers hopen zo te achterhalen in hoeverre dat oppervlak aan verandering onderhevig is.
Snelle scheervlucht
Ongeveer een uurtje voordat het moment aanbreekt waarop de afstand tussen Europa en Juno het kleinst is, zal de ruimtesonde beginnen met het verzamelen van data. En vanaf dat moment gaat het allemaal heel snel, zo stelt onderzoeker John Bordi. “De relatieve snelheid tussen het ruimtevaartuig en de maan is 23,6 kilometer per seconde, dus dat gaat heel hard. Alles moet dan ook op rolletjes gaan, willen we de data met succes kunnen verzamelen. Want kort na de scheervlucht moeten we het ruimtevaartuig alweer voorbereiden op de naderende scheervlucht langs Jupiter, die slechts 7,5 uur later plaatsvindt.”
Jupiter
Juno is namelijk specifiek ontworpen om die gasreus te bestuderen. De scheervluchten langs de manen van Jupiter zijn een fijne bonus én worden tevens gebruikt om de baan van de ruimtesonde iets aan te passen. Zo zorgt de scheervlucht langs Europa ervoor dat Juno daarna geen 43, maar slechts 38 dagen nodig heeft om een rondje om Jupiter te voltooien.
En zo snijdt het mes dus tijdens deze scheervlucht langs Europa aan twee kanten; Juno wordt bijgestuurd én we komen meer over deze fascinerende maan te weten. Dat laatste is overigens hard nodig. Niet alleen om onze nieuwsgierigheid te bevredigen. Maar ook omdat er een echte ruimtemissie naar Europa in de pijplijn zit; in 2024 lanceert NASA namelijk de Europa Clipper. De sonde zal bijna vijftig scheervluchten langs Europa uitvoeren en ondertussen allerhande metingen uitvoeren die moeten uitwijzen of de omstandigheden onder het oppervlak van de maan gunstig zijn voor leven. En die veelbelovende missie wordt mede mogelijk gemaakt of in ieder geval een flink handje geholpen door data die haar voorgangers – zoals Juno – tijdens scheervluchten langs Europa verzameld hebben.
