Het is bijna zover: komende vrijdag zal ruimtesonde Dawn zich in een baan rond Ceres nestelen en de geheimen van Ceres gaan ontrafelen. Een primeur: nog nooit cirkelde een ruimtevaartuig rond een dwergplaneet.
“Dawn gaat geschiedenis schrijven,” stelt onderzoeker Robert Mase. “Ons team is er klaar voor en kan niet wachten om te ontdekken wat Ceres allemaal te vertellen heeft.”
De baan
Momenteel bedraagt de afstand tussen Dawn en Ceres zo’n 52.000 kilometer. Op 23 februari was de afstand tussen Dawn en Ceres het kleinst (zo’n 39.000 kilometer). De eerstvolgende keer dat Dawn zo dichtbij Ceres in de buurt komt, is begin april. Dat klinkt misschien wat tegenstrijdig: Dawn gaat zich toch eind deze week in een baan rond Dawn plaatsen? Hoe kan het dan dat de afstand tussen de twee eind deze week groter is dan eind februari? Het heeft alles te maken met de bijzondere wijze waarop Dawn zich in een baan rond de dwergplaneet gaat nestelen (zie ook onderstaand filmpje). Dat gaat heel geleidelijk aan: de sonde zal er zelfs weinig van merken en nog tot begin april bezig zijn om de afstand tussen zichzelf en Ceres te verkleinen. Lang voor die tijd (op 6 maart om precies te zijn) zal deze echter al door de zwaartekracht van Ceres worden ‘gevangen’.
Pas in april zal Dawn op de geplande hoogte rond Ceres cirkelen: op zo’n 13.500 kilometer boven het oppervlak van de dwergplaneet. Die baan zal gedurende de missie nog gewijzigd worden. Uiteindelijk zal de sonde zelfs op minder dan 400 kilometer afstand langs Ceres scheren.
Mysterieuze vlekken
Dat Dawn vanaf april onze kijk op Ceres gaat veranderen, lijkt wel vast te staan. De afgelopen weken zorgden kiekjes van Dawn al voor verbaasde blikken. Zo blijkt het oppervlak van de dwergplaneet bedekt te zijn met kraters en zijn er mysterieuze heldere vlekken op het oppervlak te zien. Pas als Dawn zich straks in een baan rond de dwergplaneet bevindt, zullen onderzoekers naar verwachting in staat zijn om de aard van deze vlekken bloot te leggen en meer te weten te komen over de samenstelling van Ceres.
Zonnestelsel
Maar Dawn zal niet alleen onze kijk op Ceres veranderen. Wetenschappers hopen dat de ruimtesonde ons ook veel meer kan vertellen over ons complete zonnestelsel en dan met name over hoe dat zonnestelsel is ontstaan. “Zowel Vesta (de planetoïde die Dawn eerder bezocht, red.) als Ceres waren bezig om planeten te worden, maar hun ontwikkeling werd verstoord door de zwaartekracht van Jupiter,” vertelt onderzoeker Carol Raymond. “Deze twee hemellichamen zijn als twee fossielen uit de jonge jaren van het zonnestelsel en kunnen ons meer vertellen over de oorsprong van ons zonnestelsel.”
De missie van Dawn loopt nog zeker tot juni 2016. Afhankelijk van de staat van Dawn zal dan wellicht nog nagedacht worden over de mogelijkheid om de missie van de ruimtesonde te verlengen. Het is echter niet ondenkbaar dat Dawn tegen die tijd aan het eind van haar Latijn is. De sonde is al sinds 2007 onderweg, bezocht eerst Vesta en haastte zich vervolgens naar een mysterieus Ceres dat de komende jaren nog heel wat geheimen prijs zal gaan geven.
Wil je alles weten over Dawn? Het werk dat de sonde rondom Vesta verrichtte en wat deze precies rond Ceres gaat doen? Klik dan hier!