De sonde gebruikt de zwaartekracht van onze planeet om bij Mercurius te komen.
Veelal haasten gelanceerde ruimtesondes zich louter bij ons vandaan. Maar BepiColombo pakt het anders aan. De sonde werd in oktober 2018 door de Europese ruimtevaartorganisatie gelanceerd en keert in april even terug naar zijn thuisplaneet. De sonde scheert dan op een afstand van slechts 12.685 kilometer langs de aarde. “Dit is de laatste keer dat we BepiColombo vanaf de aarde kunnen zien,” aldus Joe Zender, verbonden aan ESA. “Hierna zal de sonde dieper het zonnestelsel in gaan.”
Zwaartekracht
BepiColombo komt niet voor de aardigheid even bij de aarde kijken. De scheervlucht is nodig om de sonde bij Mercurius te krijgen. BepiColombo gebruikt de zwaartekracht van de aarde om zijn koers aan te passen.
Het is overigens niet de enige keer dat BepiColombo een beroep doet op een beetje hulp van de planeten. Dit is pas de eerste van in totaal negen scheervluchten die BepiColombo gebruikt om zich uiteindelijk in een baan rondom Mercurius te kunnen nestelen (zie kader hieronder).
Nadat BepiColombo in april langs de aarde is gevlogen, zal deze in oktober 2020 een nieuwe scheervlucht ondernemen. Deze keer scheert de ruimtesonde op een afstand van 10.631 kilometer langs Venus. In augustus 2021 nadert de sonde Venus opnieuw, om dit keer op slechts 551 kilometer afstand langs de planeet te vliegen. Tussen 2021 en 2025 vinden dan nog eens zes scheervluchten plaats, dit keer langs de planeet Mercurius. In december 2025 is BepiColombo dan – als alles volgens plan gaat – klaar om zich in een baan rondom Mercurius te nestelen.
Voorbereidingen
De voorbereidingen voor de scheervlucht langs de aarde zijn ondertussen in volle gang. Zo worden er momenteel commando’s naar de sonde verzonden die kunnen worden ingezet als deze onverhoeds tijdens zijn scheervlucht in de problemen komt. En ook in de dagen rond de scheervlucht zelf, is ESA druk in de weer. Zo zal er tegen die tijd dagelijks contact zijn met de sonde, onder meer om een deel van de elf instrumenten aan boord van BepiColombo tijdens de scheervlucht te activeren en testen.
Uitdagend door coronavirus
Wat de scheervlucht behoorlijk uitdagend maakt, is het feit dat ook ESA te kampen heeft met corona-gerelateerde restricties. Zo moet men ook in het European Space Operations Centre – gevestigd in Duitsland – bijvoorbeeld afstand van anderen bewaren. Als je bedenkt dat operaties zoals deze scheervlucht een echte teaminspanning vereisen, waarbij het belangrijk is dat alle stappen correct doorlopen worden, kun je je voorstellen dat de corona-maatregelen het er niet gemakkelijker op maken. Het weerhoudt ESA er echter niet van om de geplande werkzaamheden voort te zetten. Het kan ook niet anders, zo benadrukt Elsa Montagnon, eveneens verbonden aan ESA. “Dit is iets wat we niet kunnen uitstellen. Het ruimtevaartuig scheert sowieso langs de aarde.” Collega Frank Budnik heeft er echter alle vertrouwen in. “Zolang alle teamleden gezond zijn en het ruimtevaartuig normaal blijft functioneren, kan alles doorgaan zoals gepland.”
Zoals gezegd hoopt ESA BepiColombo in december 2025 bij Mercurius te parkeren. Eenmaal daar aangekomen, krijgt de missie letterlijk twee gezichten. Want BepiColombo bestaat in feite uit twee ruimtesondes die zich bij Mercurius van elkaar losmaken. Het gaat om de Mercury Planetary Orbiter (MPO, gebouwd door ESA) en de Mercury Magnetospheric Orbiter (MMO, gebouwd door de Japanse ruimtevaartorganisatie). Beide sondes moeten de grote geheimen van Mercurius bloot gaan leggen. En dat zijn er nogal wat. Want we weten nog relatief weinig van Mercurius. BepiColombo moet onder meer inzicht geven in de samenstelling van Mercurius en de geologische processen die op de planeet spelen. Ook de omgeving van de planeet wordt nader onderzocht. Gehoopt wordt dat we zo niet alleen meer te weten komen over Mercurius, maar uiteindelijk ook over de vorming en evolutie van het gehele zonnestelsel. Maar eerst dus die scheervlucht langs een planeet die er in deze tijd heel anders uitziet dan toen BepiColombo deze verliet…
