Ruimtefoto van het nieuwjaar: knallend 2025 in!

Vandaag trappen we 2025 af. En hoewel we gisteren ook al dé top 10 gekozen ruimtefoto’s van het jaar 2024 presenteerden – de uitslag van de enquête waaraan je de afgelopen dagen kon deelnemen welteverstaan – presenteren we in dit extra tweeluik nog wat knallende foto’s om vandaag het nieuwe jaar mee in te luiden, alwaar we dat gisteren ook al deden om het oude jaar mee af te sluiten. Omdat we, onder andere, zo van ruimtefoto’s houden hier op de redactie, en die maar wat graag met jou delen!

Of je nu wel of niet van vuurwerk houdt en er, net als wij, inmiddels wel genoeg van hebt; te zien vanuit de ruimte is het niet, en wij maken er geen verslag van…
Maar, er is wel een hoop ‘vuurwerk’ te aanschouwen in het heelal, heel veel zelfs! En er hoefde niet eens een aansteeklont aan te pas te komen, slechts een krachtige telescoop. Wij kozen enkele foto’s uit de archieven en luiden ermee het nieuwjaar in. Kijk je mee?

Vuurwerk in NGC 3603
Deze nevel, gelegen op 20.000 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Carina, bevat een centraal cluster van gigantische, hete sterren genaamd NGC 3603. Deze afbeelding is vastgelegd door de Wide Field Camera 3 van de Hubble-ruimtetelescoop in augustus en december 2009:

NGC 3603 onthult een kosmisch vuurwerkspektakel waarbij krachtige ultravioletstraling en sterrenwinden een gigantische holte in het omringende gas en stof hebben uitgeblazen. De nevel biedt niet alleen een kijkje in de geboorte van nieuwe sterren, maar is ook een belangrijk laboratorium voor het bestuderen van de levenscycli van sterren, inclusief de formatie van massieve sterren die uiteindelijk exploderen als supernovae. Foto: NASA, ESA, R. O’Connell (University of Virginia), F. Paresce (National Institute for Astrophysics, Bologna, Italy), E. Young (Universities Space Research Association/Ames Research Center), the WFC3 Science Oversight Committee, and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)

Fireworks Sterrenstelsel
Het ‘Fireworks’ sterrenstelsel, officieel bekend als NGC 6946, ligt ongeveer 10 miljoen lichtjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Cepheus. Het sterrenstelsel werd ontdekt door William Herschel op 9 september 1798. Vanwege de uitzonderlijke stervorming wordt het geclassificeerd als een actief starburst-sterrenstelsel en kreeg daarom al snel de bijnaam die het draagt. Deze compositiefoto, gemaakt met de Spitzer-ruimtetelescoop, legt actieve stervorming vast in een indrukwekkend infraroodkleurenschema:

Het ‘Fireworks’ sterrenstelsel, ook bekend als NGC 6946. Dit spiraalvormige sterrenstelsel vertoont uitzonderlijke stervormingsactiviteit, zichtbaar in de rode emissiegebieden, die een thuis bieden aan intensieve stergeboorteprocessen. De afbeelding, een composiet van vier infraroodkanalen, onthult tevens details van interstellair stof dat stervorming voedt en beïnvloedt. Foto: NASA/JPL-Caltech/R. Kennicutt (U. of Ariz./Inst. of Astr., U. of Cambridge) en het SINGS Team

Knalwerk aan de hemel (Cassiopeia A)
Cassiopeia A is het overblijfsel van een enorme supernova-explosie. Deze kosmische ‘vuurwerkshow’ vond 10.000 jaar geleden plaats, maar het licht bereikte de aarde pas 320 jaar geleden. Cassiopeia A, gelegen in het sterrenbeeld Cassiopeia, is een waardevol object voor de studie naar de eindigende fase van een ster en diens overblijfselen.

De kleurrijke filamenten van Cassiopeia A, bestaande uit geïoniseerde gassen, geven inzicht in de ontploffingsmechanismen en de samenstelling van massieve sterren. De data die door de Hubble-telescoop worden verzameld, helpen astronomen om de chemische verrijking van het heelal na een supernova beter te begrijpen. Foto: NASA/ESA and The Hubble Heritage Team (STScI/AURA)

Nieuwjaar voor al onze lezers met Webb’s blik op L1527
De James Webb ruimtetelescoop biedt twee unieke blikken op de nevel L1527, waarbij met gebruik van verschillende instrumenten een rijk kleurenpalet wordt onthult. Deze nevel, op ongeveer 460 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Stier, bevat een jonge protoster die zich nog in de vroege stadia van stervorming bevindt.

De eerste van L1527 getoonde opname, gemaakt door het Mid-Infrared Instrument (MIRI) van de James Webb ruimtetelescoop, toont rood-wit-blauwe structuren, die niet alleen de dynamische invloed van de protoster weerspiegelen maar ook een eerbetoon vormen aan onze Nederlandse lezers! Publicatiedatum: 2 juli 2024. Foto: NASA, ESA, CSA, STScI
De tweede van L1527 getoonde opname, gemaakt door de Near-Infrared Camera (NIRcam) van de James Webb ruimtetelescoop, toont zwart-geel-rode structuren (met enige fantasie); een eerbetoon aan onze Belgische lezers! Publicatiedatum: 16 november 2022. Foto: NASA, ESA, CSA, STScI

Met deze prachtige selectie van kosmisch vuurwerk luiden we niet alleen het nieuwe jaar in, maar vieren we ook de grenzeloze schoonheid en mysteries van het heelal. Van gigantische nevels waar sterren worden geboren tot spectaculaire supernova-resten en stervormingsgebieden in verre sterrenstelsels, elk beeld herinnert ons eraan hoe klein en bijzonder onze plek in het universum is.

Laten we deze beelden zien als een uitnodiging om ons blikveld te verruimen, onze nieuwsgierigheid te voeden en 2025 te starten met verwondering. De sterren kijken al miljarden jaren naar ons; laten wij vooral blijven kijken naar hen.

Wij wensen jou als lezer namens ons redactieteam Vivian, Jeannette, Andrei, Krijn, Diederik en Yorick een uitermate goed, gezond en intrigerend 2025 toe!

Bronmateriaal

"" -
Afbeelding bovenaan dit artikel: rovenimages.com / Pexels

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd