Ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van de Hubble ruimtetelescoop blikt Scientias terug op ons vorige jubileumartikel met zeven iconische foto’s, en presenteert nu nog eens drie extra nieuw bewerkte beelden uit ESA’s 35e-jaarserie.
Afgelopen donderdag vierde Scientias.nl de 35e verjaardag van de NASA/ESA Hubble ruimtetelescoop met een artikel waarin we naast een korte geschiedenis over deze telescoop zeven iconische beelden presenteerden. In dit vervolgartikel, deze ‘Ruimtefoto van de week’, lichten we nog eens drie extra beelden uit die ESA ter gelegenheid van dit jubileum heeft vrijgegeven. Elk beeld illustreert niet alleen de technische vooruitgang in beeldbewerking, maar biedt ook diepere wetenschappelijke inzichten en getuigt van de unieke capactieiten van de iconische telescoop.
Messier 72: een fonkelende bolhoop in Aquarius
Het eerste extra beeld toont Messier 72 (M72); een bolvormige sterrenhoop die ruim 50.000 lichtjaar van de aarde in het sterrenbeeld Waterman staat. Dankzij nieuwe ultraviolet observaties, naast de bestaande zichtbare lichtbeelden die reeds in 2010 werden vrijgegeven, zijn de verschillende sterpopulaties nu nog duidelijker. Het intense zwaartekrachtspel tussen de duizenden sterren vormt een bijna perfecte bolvorm, en de kleurvariaties – van blauw naar dieprood – wijzen op de vele evolutiestadia waarin de sterren verkeren. Dit contrasteert sterk met de oorspronkelijke opname en helpt astronomen beter te begrijpen hoe bolhopen en hun gaststelsels zijn ontstaan.
De ‘vinger’ van de Adelaarsnevel: een kosmische pilaar
Het tweede beeld zoomt in op een iconisch gevormde pilaar van gas en stof in de Adelaarsnevel (Messier 16). Deze opvallende zuil, ruim 9,5 lichtjaar lang, wordt gevormd door de krachtige stralingsdruk en de wind van jonge sterren, buiten beeld. Dankzij verfijnde beeldverwerkingsalgoritmes uit de laatste twee decennia zijn nu nog fijnere details zichtbaar: scherpe ‘vingers’, zwakke uitstulpingen en de subtiele gloed van achterliggende nevelwolken. Dit beeld verwondert over de processen die stervorming sturen, terwijl het ons ook herinnert aan de beroemde ‘Pilaren van de Schepping’, die Hubble eerder in 1995, 2015 en 2022 vastlegde.
Het Sombrero sterrenstelsel opnieuw bekeken
Tot slot presenteert ESA ter gelegenheid van het 35 jarig jubileum van Hubble deze week, een nieuw mozaïek van het Sombrero sterrenstelsel (Messier 104), 30 miljoen lichtjaar ver in het sterrenbeeld Maagd. Deze bijna zijdelingse kijk op een stelsel met zowel spiraal- als elliptische eigenschappen toont nu een nog scherper contrast tussen het heldere bolvormige centrum en de stoffige schijf. Dankzij moderne verwerkingstechnieken zijn niet alleen fijnmazige stofbanden beter te onderscheiden, maar ook tal van achtergrondstelsels en sterren die zich in de omliggende ruimte verbergen. Fascinerend aan dit specifieke sterrenstelsel is dat minder dan één zonsmassa aan gas per jaar in stervorming verandert, terwijl het superzware zwarte gat van zo’n 9 miljard zonsmassa’s rustig toekijkt.
Met deze drie nieuwe beelden laat ESA zien hoe Hubble, na 35 jaar in een lage baan om de aarde, nog altijd vernieuwende wetenschappelijke inzichten biedt en ons blijft verbazen met ongekende visuele schoonheid. De verbeterde opnames van Messier 72, de Adelaarsnevel-pilaar en het Sombrero sterrenstelsel illustreren zowel de technische vooruitgang in dataverwerking als de voortdurende wetenschappelijke waarde uit Hubble’s observaties. Blijf onze thema onderwerpen ‘Ruimtefoto van de week’, ‘Hubble‘ of ‘Ruitmevaart en astronomie‘ volgen voor meer spectaculaire updates – ook volgende week met wederom een nieuwe parel uit de meest capabele ruimtetelescopen.
Klik op de foto zelf in dit artikel om de foto zoombaar te aanschouwen. Wil je ze in ESA Skyview bekijken, klik dan hier voor de bolvormige sterrenhoop, hier voor de pilaar of hier voor het Sombrero sterrenstelsel. Wil je de foto’s op de hoogste resolutie bekijken en downloaden, klik dan de respectievelijke bronnen onderaan dit artikel aan.
