Romeinse betonnen bouwwerken in zee zijn nu sterker dan toen ze gebouwd werden

En daar kunnen wij nog iets van leren: onze betonnen bouwwerken in zee verkruimelen namelijk vaak binnen een paar decennia al.

Het is ongelofelijk, maar waar. Zo’n 2000 jaar nadat de Romeinen hun betonnen bouwwerken in zee voltooiden, staan ze nog altijd fier rechtop. Het is verbazingwekkend. Hoe kunnen die Romeinse bouwwerken de tand des tijds zo goed hebben doorstaan? Wetenschappers zijn al een tijdje bezig om dat uit te zoeken. Eerder onderzoek wees uit dat een gelaagd mineraal – aluminium-tobermoriet (kortweg Al-tobermoriet) genaamd – een centrale rol speelde. En onderzoekers hebben nu uitgezocht hoe en waar dat mineraal in de lange geschiedenis van Romeinse betonnen bouwwerken ontstond.

WIST JE DAT…

…de Romeinen ook heel druk waren met binnenhuisarchitectuur? Lees hier hoe ze hun huizen inrichtten!

Het beton van de Romeinen
Maar eerst even terug naar het begin. Romeins beton: hoe steekt dat in elkaar? Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het gemaakt werd van vulkanisch as, ongebluste kalk en zeewater. De Romeinen mengden dat alles, zodat er cement ontstond. En vervolgens gooiden ze daar nog stukken vulkanisch gesteente in.

Tobermoriet
Maar daarmee is het verhaal nog niet af. Het cement blijft zich namelijk – ook lang nadat het hard is geworden – ontwikkelen, zo bleek een paar jaar geleden. Onderzoekers troffen in het oude Romeinse beton – afkomstig uit een Romeinse haven – een uitzonderlijk zeldzaam mineraal aan: Al-tobermoriet. Een grote verrassing. “Het is heel moeilijk om te maken,” vertelt onderzoeker Marie Jackson over het mineraal. Wanneer onderzoekers het in het lab willen maken, hebben ze hoge temperaturen nodig. “Niemand heeft tobermoriet bij 20 graden Celsius gemaakt. Behalve de Romeinen!”

Zeewater
Maar hoe dan? Dat hebben onderzoekers nu uitgezocht. En ze ontdekten dat zeewater een cruciale rol speelde. Wanneer zeewater in het beton doordringt, lossen componenten van de vulkanische as op, waardoor nieuwe mineralen kunnen ontstaan uit de zeer alkalische gelekte vloeistoffen. Eén van die mineralen is Al-tobermoriet. “Dit is een beton dat over millennia blijkbaar Al-tobermorietmineralen laat groeien,” stelt Jackson. En dat mineraal versterkt het beton en voorkomt dat er scheuren in ontstaan. “De Romeinen creëerden een rotsachtig beton dat gedijt in de chemische uitwisseling met zeewater.”

Dus waar ons beton aangetast wordt door zeewater, wordt het beton van de Romeinen erdoor versterkt. Maar als het Romeinse beton door de jaren heen alleen maar sterker wordt, waarom gaan wij dat dan ook niet gebruiken? Dat is nog niet zo eenvoudig. “Het recept is compleet verloren gegaan,” vertelt Jackson. We weten wel wat er in het cement ging, maar hoe die verschillende ingrediënten zich tot elkaar verhielden en gemixt werden? Geen idee. Een ander probleem is dat we vandaag de dag niet overal ter wereld kunnen beschikken over de materialen die de Romeinen in hun cement verwerkten (denk bijvoorbeeld aan vulkanisch gesteente). Daarnaast moeten we ook niet vergeten dat Romeins beton tijd nodig heeft om sterker te worden en op het moment van bouwen minder sterk is dan het sterke beton dat nu veelvuldig wordt gebruikt. Toch laat Jackson het er niet bij zitten. Ze probeert momenteel om het Romeinse beton te vervaardigen met materialen die in haar woongebied – het westelijke deel van de VS – voorhanden zijn.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd