Rokers die hun sigaretten inruilen voor een elektronisch exemplaar hebben minder last van hun luchtwegen. Maar steken ze naast de e-sigaret ook nog af en toe een normale op dan wordt dat effect weer teniet gedaan.
Veel volwassenen zien vapen als een minder schadelijk alternatief voor gewoon roken. Het is bovendien een hulpmiddel om te stoppen. E-sigaretten bevatten geen tabak en er wordt niets verbrand. Het apparaat verhit een vloeistof, waarna de damp door de gebruiker wordt ingeademd. Een e-sigaret bevat daardoor niet de giftige verbrandingsproducten van tabak, maar in de damp komen wel schadelijke stoffen vrij, zoals nicotine en propyleenglycol. Vapen vermindert echter wel degelijk de blootstelling aan giftige stoffen, maar het was lange tijd onduidelijk of dit ook zou leiden tot een vermindering van de ademhalingsproblemen die veel rokers ervaren.
Vier groepen
Om daar achter te komen hebben de onderzoekers de gegevens van het grote PATH-onderzoek in de Verenigde Staten gebruikt. Hierbij zijn duizenden rokers gevolgd tussen 2013 en 2019, die bij de start aangaven alleen echte sigaretten te roken en last te hebben van luchtwegklachten. De onderzoekers verdeelden hen vervolgens in vier groepen: mensen die volledig stopten met roken, mensen die volledig overstapten op vapen, mensen die bleven roken en mensen die besloten om het roken en vapen te combineren.
Overstappen van roken naar uitsluitend vapen leidde tot een flinke verbetering van de ademhalingsklachten vergeleken met degenen die gewoon bleven doorroken. Maar bij de combinatiegroep bleven de resultaten achter. Van de 5210 deelnemers met een beginnende hoest zag 65 procent hun klachten verdwijnen, terwijl de situatie van de 5367 mensen met een licht piepende ademhaling bij 53 procent verbeterde. Bij deelnemers die zowel rookten als vapeten – het zogenaamde dubbelgebruik – werd helemaal geen verbetering waargenomen, zelfs niet wanneer zij minder sigaretten rookten. Sterker nog: in deze groep werd het piepen en hoesten zelfs erger. Bij dubbelgebruikers die evenveel of meer bleven roken, bleek de kans op het verdwijnen van piepklachten 15 procent lager, en de kans op het verdwijnen van hoestklachten 14 procent lager dan bij de groep die volledig overstapte op vapen. De rokers die begonnen met vapen, terwijl ze ondertussen evenveel tabak door bleven roken, kregen aantoonbaar meer last van piep- en hoestklachten.
Compleet stoppen werkt het beste
De conclusie dat stoppen met nicotine het beste resultaat geeft voor de ademhaling, is niet echt verrassend te noemen. Dit onderzoek onderstreept opnieuw dat volledig afscheid nemen van zowel sigaretten als e-sigaretten de grootste gezondheidsvoordelen biedt, maar anders is overstappen op vapen ook al een flinke stap vooruit.
Zo schadelijk is roken
Roken richt schade aan in bijna alle organen in het lichaam. In Nederland overlijden jaarlijks ongeveer 19.000 mensen aan de gevolgen van roken. Bij meer dan vier op de vijf mensen die aan longkanker sterven, is roken de hoofdoorzaak. Bij COPD is dat 76 procent.
Roken vergroot de kans op allerlei vormen van kanker, zoals longkanker, kanker in de mondstreek (keel, slokdarm, strottenhoofd, mondholte, lippen), en kanker in de borst, maag, blaas, nieren, baarmoederhals en alvleesklier. Daarnaast lopen rokers ook een verhoogd risico op hart- en vaatziekten zoals een verhoogde bloeddruk, een beroerte, een hartaanval en hartfalen.
Waslijst aan klachten en aandoeningen
Roken is de belangrijkste veroorzaker van longziekten, zoals COPD, en verergert ademhalingsproblemen, zoals benauwdheid, piepend ademhalen, hoesten en astma-aanvallen. Roken kan daarnaast verschillende ziekten in de mond veroorzaken of verergeren, zoals tandvleesontsteking, een verminderde reuk en smaak, en aanslag op de tanden. Oogziekten komen ook vaker voor bij rokers dan bij niet-rokers. Verder verhoogt roken de kans op diabetes, de ziekte van Alzheimer, reumatoïde artritis, onvruchtbaarheid en complicaties bij een operatie.
Gebruik neemt af
Het aantal mensen dat rookt neemt af in Nederland. In 2023 rookte minder dan een op de vijf Nederlanders van 18 jaar en ouder. 13,5 procent rookt dagelijks. In 2014 rookte nog 25,7 procent van de volwassenen. Mensen met een hoge opleiding roken minder vaak dan mensen met een middelbare of praktische opleiding. In 2023 rookte slechts 2,7 procent van de volwassen Nederlanders twintig of meer sigaretten per dag.
