Zelfs minutieuze pigmentdeeltjes in de verf van De Nachtwacht zijn nu haarscherp in beeld gebracht.
Onderzoekers zijn erin geslaagd een extreem gedetailleerde foto van Rembrandts befaamde schilderij De Nachtwacht te maken. Nog niet eerder kon je Rembrandts meesterwerk bewonderen in deze kwaliteit. Sterker nog, het is zelfs de grootste en meest gedetailleerde foto die ooit van een kunstwerk is vervaardigd.
Technische details
De foto (klik hier om hem te bewonderen) is 717 gigapixels – ofwel 717.000.000.000 pixels – groot. Daarmee is het de grootste digitale afbeelding die ooit van een kunstwerk is gemaakt. De afstand tussen twee pixels is 5 micrometer (0,005 millimeter). Om deze afbeelding te maken zijn met een 100-megapixel Hasselblad H6D 400 MS-camera 8439 individuele foto’s van 5,5cm x 4,1cm gemaakt. Deze zijn daarna door middel van kunstmatige intelligentie aan elkaar geplakt tot een grote afbeelding. Dat leverde een bestand van 5,6 terabyte op.
De nieuwe foto is gemaakt in het kader van Operatie Nachtwacht; het grootste onderzoek ooit naar De Nachtwacht. Hierbij maken experts gebruik van de nieuwste en meest geavanceerde technologie om te bepalen hoe het meesterwerk zo goed mogelijk kan worden behouden voor toekomstige generaties. Onderzoekers doen dit voor het oog van het publiek in een speciaal hiervoor ontworpen glazen ruimte.
De individuele opnames hadden een scherptediepte van slechts 125 micrometer (1/8 millimeter). Om te zorgen dat elke foto scherp was, werd voor het nemen van de foto eerst het oppervlak van het schilderij met lasers gescand en moest de camera uiterst nauwkeurig worden afgesteld. Elke foto werd direct na het maken door een zogenaamd neuraal netwerk nagekeken op kleur er scherpte.
Wereldprestatie
Het heeft een waanzinnig eindproduct opgeleverd. “Het maken van deze afbeelding was een ongelofelijke uitdaging,” vertelt Robert Erdmann, senior scientist Rijksmuseum. “Veel mensen dachten dat het onmogelijk was en verklaarden het team voor gek dat we dit überhaupt gingen proberen. We hebben onszelf overtroffen en dat mag gerust een wereldprestatie worden genoemd.”
Inzoomen
Dankzij deze nieuwe en extreem gedetailleerde foto kun je nog dichterbij De Nachtwacht komen. Zelfs minutieuze pigmentdeeltjes in de verf zijn nu haarscherp zichtbaar geworden.
“Het is onderzoekers gelukt de grenzen van wat voor mogelijk werd gehouden, te verschuiven,” zegt hoofddirecteur van het Rijksmuseum Taco Dibbits. “Dankzij deze afbeelding kan het publiek zich tot in nog kleinere details verwonderen over Rembrandts meesterwerk.”
Het Rijksmuseum heeft zichzelf met de nieuwe plaat van De Nachtwacht overtroffen. De foto is namelijk vier keer zo scherp als de foto die het museum zo’n anderhalf jaar geleden van het kunstwerk publiceerde. Die foto was 44,8 gigapixels groot en de afstand tussen de pixels 20 micrometer (0,02 mm).
Bestuderen
Wetenschappers zijn met de nieuwe afbeelding in staat het schilderij op afstand nog beter te bestuderen. Ook kunnen alle toekomstige verouderingsprocessen in het schilderij nog nauwkeuriger bijgehouden worden. Deze foto is scherp genoeg zodat neurale netwerken nu in no-time het schilderij kunnen onderzoeken op bijvoorbeeld overeenkomsten in pigmentdeeltjes of het in kaart brengen van alle loodzepen. Met de vorige foto was dat nog niet mogelijk.
Over iets meer dan twee weken start de tweede fase van Operatie Nachtwacht. Dan wordt begonnen met de behandeling van het schilderij. Als eerste wordt het doek opgespannen op een nieuw spanraam. Dat is nodig omdat er zogenaamde ‘deformaties’ in het doek zitten. Vooral in de linkerbovenhoek zijn duidelijk enkele golven zichtbaar. Dit vraagt weliswaar om een onmiddellijke aanpak, maar is goed te verhelpen zonder risico’s voor de toekomst. Daarna wordt stap voor stap bekeken of er ook nog andere restauratiebehandelingen nodig zijn.
