In het zuiden van Mexico heeft een inheems volk de goden eeuwenlang om regen gevraagd door de vissoort Poecilia mexicana met een natuurlijk gif te verdoven. Zodra de vis bezweek, werd deze als een cadeautje van de goden gezien en genuttigd. Nu hebben wetenschappers ontdekt dat deze religieuze ceremonie de evolutie van de vis sterk heeft beïnvloed.
De vissen die resistent zijn tegen het verdovende middel blijven in leven en zijn in staat om hun genen door te geven. De anderen bezwijken en sterven dus uit.
Papje
De religieuze ceremonie wordt elk jaar in de heilige week voor Pasen gehouden. De bevolking neemt enkele wortels van de tropische plant Lonchocarpus urucu. Het goedje wordt gemixt met andere substanties zodat een papje ontstaat en dat wordt in bladen gevouwen. Het pakketje wordt in de grot waar de vissoort leeft gegooid. Gevolg: de vissen komen bovendrijven. De inheemse bevolking ziet dat als een cadeautje van de goden die in de onderwereld leven.
Onderzoek
Wetenschapper Michael Tobler was in de buurt voor een ander onderzoek, toen hij de ceremonie ontdekte. Hij vroeg zich af of de religieuze bijeenkomst de evolutie van de vissen overhoop gooide en nam wat watermonsters in het gebied waar de inheemse bevolking de ceremonie uitvoerde. Ook nam hij watermonsters van ‘schoon’ water.
Langste eind
Vervolgens verzamelde hij wat vissen uit de grot waar de ceremonie plaatsvond en vissen die nooit aan het goedje waren blootgesteld. Hij ontdekte dat de eerste groep veel beter tegen het gif kon dan de andere groep. De vissen die de ceremonie vaker meemaakten, konden zo’n vijftig procent langer blijven zwemmen. Blijkbaar heeft door de ceremonie een selectie plaatsgevonden waarbij de vissen die het gif konden verdragen aan het langste eind trokken.
Natuur en cultuur
“Wat het meest opwindende is, is dat we in staat waren om deze verbindingen tussen de natuurlijke wereld en cultuur te vinden,” vertelt Tobler. “We ontdekten dat de lokale bevolking door de generaties heen het evolutionaire pad van deze vis heeft beïnvloed.”
De lokale overheid heeft de religieuze ceremonie inmiddels verboden en wil de vis zo in bescherming nemen.